Schrijven leren: ambacht, vorming of kunst - Cultuurnetwerk.nl

54 DE
VOGEL UIT DE STEEN
BEVRIJD
LITERAIRE
SCHRIJFOPDRACHTEN
IN DE PRAKTIJK
ARIE VAN DEN BERG
Anekdotes helpen. Het verhaal van de
missionaris bij voorbeeld, die omstreeks
1930 op Baffin Island bij een Eskimobeeldhouwer
kwam. De bejaarde kunstenaar
zat buiten naast de torho, de tunnel
die toegang gaf tot zijn iglo, en
tuurde met toegeknepen ogen naar een
groot stuk speksteen in zijn linkerhand.
‘Wat gaat dat worden?’ vroeg de missionaris.
‘Wat er in zit,’ zei de Eskimo.
Wie anderen de kunst van een ambacht wil
leren - of het ambacht van een kunst - kan
de moraal van deze anekdote maar het
beste tot adagium verheffen. Slechts wat er
in zit kan er uit komen. Een docent heeft
dan ook geen andere opdracht dan zijn studenten
of cursisten te helpen ontdekken wat
het gekozen materiaal in zich heeft, en wat
er in hen zelf zit.
Pas waar de mogelijkheden van het materiaal
zich paren aan het talent van de maker,
ontstaat een volwaardig produkt. Dat geldt
voor elke professionele beoefening van een
ambacht: voor huisschilders èn kunstschilders,
voor lettertekenaars èn literaire
auteurs. Een beroepsopleiding smeedt
idealiter dan ook het perfecte huwelijk tussen
materiaal en maker. Een amateurcursus
daarentegen kan een vrijage met het materiaal
wel aanmoedigen, maar dan toch vooral
als vrijblijvende kennismaking. Anders
gezegd, en toegespitst op het leren schrijven:
een professionele opleiding (zoals die
op de Schrijversvakschool ‘t Colofon) en een
cursus voor amateurschrijvers hebben didactisch
veel gemeen. Bij de amateurs beperkt
de docent zich echter - met mild kritische
houding - tot stimuleren. In het beroepsonderwijs
daarentegen worden de resultaten
kritisch aan de literaire canon geijkt.