Schrijven leren: ambacht, vorming of kunst - Cultuurnetwerk.nl

REDACTIONEEL
Vanaf 1991 heeft het LOKV, Nederlands Instituut voor Kunsteducatie een aantal
Salondagen georganiseerd: ontmoetingsdagen waarop wetenschappers,
beleidsmensen en docenten kennis en ervaring konden uitwisselen en elkaar
konden stimuleren in de ontwikkeling van buitenschoolse literaire educatie.
Literaire educatie of literaire vorming is de term voor kunsteducatie in taal en
literatuur: lezen, taalexpressie, taaldrukken, literatuurbeschouwing, schrijven
van gedichten, verhalen en drama. Onderdelen als literatuurbeschouwing vormen
in het onderwijs al een lange traditie, maar buiten de scholen is literaire
educatie een betrekkelijk nieuw en snel groeiend verschijnsel.
De Salondag van het najaar 1993 was gewijd aan de didactiek van literair
schrijven en is de directe aanleiding geweest voor deze publikatie in de reeks
Katernen Kunsteducatie. Door in deze uitgave een overzicht te geven van de
stand van zaken, willen wij de ontwikkeling markeren en stimuleren.
De samenstelling van dit katern was in handen van Ardi Roelofs, die ook de
Salondagen organiseerde. Auteurs uit allerlei hoeken laten zich in uiteenlopende
vorm uit over de didactiek van literair schrijven, waardoor een caleidoscopisch
karakter is ontstaan. Behalve dat dit juist heel aardig is in een uitgave
over de schrijfkunst, is het ook tekenend voor het stadium waarin de theorievorming
over literatuureducatie in Nederland verkeert. Er zijn vele aanzetten,
waarbij men worstelt met fundamentele vragen als wat nu eigenlijk te
leren is in literair schrijven en welke methoden daarvoor geëigend zijn. Men
refereert daarbij vooral aan de eigen praktijkervaring: over de didactiek van
literair schrijven is immers nauwelijks theoretische literatuur voorhanden.
Hooguit als men de Engelstalige publikaties erbij betrekt - wat hier dan ook
gedaan wordt.
Overigens zijn bij de kunstvakken die wèl boekenkasten vol didactiek en
methodiek beschikbaar hebben de wezenlijke probleemstellingen nauwelijks
afwijkend. De collega’s van de andere kunstvakken zullen veel herkennen in
de hier geschetste dilemma’s en oplossingen; nu echter in al hun frisheid en
naaktheid, nog zonder de aankleding van talloze theoretische verwijzingen.
Het gegeven dat een strak, lineair verhaal slecht mogelijk is op dit moment
(en wellicht onwenselijk ook voor de toekomst), betekent dat de basisstructuur
van deze uitgave en de positie van de diverse bijdragen niet ogenblikkelijk
zijn af te lezen.
Globaal genomen begint deze uitgave met meer theoretisch georiënteerde
5