Schrijven leren: ambacht, vorming of kunst - Cultuurnetwerk.nl

26
De humor is in De Tiende Maand duidelijk
aanwezig, maar de schrijfster wil serieus
zijn. Een lastig punt bij het gedicht is dat ze
te veel wil vertellen over het mooie wonder.
Natuurlijk wil ik dat de lezer dit uit het
gedicht opmaakt, maar ik wil niet dat het er
zo ondubbelzinnig staat. De lezer vertellen
dat de op komst zijnde geboorte een ‘mooi
wonder’ is, is hetzelfde als meedelen dat je
de leukste grap ter wereld gaat vertellen.
Weinig grappen en nog minder komieken
kunnen dit soort voorspellingen waarmaken.
Ik bemerkte in dit gedicht ook een soort stapeleffect
waardoor ik me afvroeg waar het
nu echt begint, waar het van start gaat. To
Sky-Lark van Shelley begint met: ‘Gegroet
zijt gij, onbezorgde Geest!’ The
Canonization van Donne begint met: ‘Houd
in hemelsnaam je mond, en laat me liefhebben’.
Nadat we deze voorbeelden besproken
hadden, begon het gedicht van Kellie Jo
met: ‘Meestal voel ik me als een nijlpaard op
het droge’.
William Stafford had mij ooit geadviseerd te
overwegen om de laatste zinnen uit een eerste
versie weg te laten. We besloten dit
advies op te volgen. De tweede versie van
dit gedicht werd daardoor veel korter, maar
het effect was groter. De lezer zal nog een
andere wijziging ontdekken: het weglaten
van ‘HA!’.
Mostly I feel like a hippo out
of water,
the Monster Blob’s daughter -
and Every Single Morning
the world expects
THIS body to get dressed?
My maternity clothes and
maternity hose
may as well have been made
out of leopard skin
as they cling to my Bloated
Body, I can hardly
waddle to the bed. Then
lying there still
I feel your tiny flutter.
Meestal voel ik me als een
nijlpaard op het droge,
de dochter van het
Blubbermonster -
en Iedere Dag weer verwacht
de wereld
dat DIT lijf aangekleed wordt?
Mijn positiejurken en
steunkousen
kunnen van luipaardvel
gemaakt zijn
zo plakken ze aan mijn Bolle
Lijf, ik kom nauwelijks
naar het bed gewaggeld. Dan
lig ik daar stilletjes
en voel je zachtjes trappen.
We vonden dit gedicht allebei een stuk
beter. Is het een ‘goed gedicht’? Kan het
gepubliceerd worden? Had ik er nog meer
mee willen doen? Ten eerste: het gedicht is
zo goed als haalbaar was; misschien zou het
later beter geworden zijn. Ik wilde geen
andere alternatieven aandragen dan die ze
zelf zag, en ik denk niet dat het mijn taak is
haar een taalgebruik mee te geven dat ze
voor dit gedicht niet bezit. Ik wil dat Kellie
Jo inziet wat het waard is als ze niet het
achterste van haar tong laat zien. Het
‘mooie wonder’ is onuitgesproken aanwezig
in dat ‘zachtjes trappen’ dat de schrijfster
beschrijft vanuit haar ervaring.
Ten tweede: het zal best ergens te publiceren
zijn. Vooral jonge schrijvers vinden dat
belangrijk, maar ik hoop niet dat ze publikatie
als een maatstaf beschouwen voor een
geslaagde toekomst als dichter. Ten derde:
natuurlijk had ik graag gezien dat ze meer
met het gedicht gedaan had. Zo ben ik geen
liefhebber van het gebruik van hoofdletters
om ergens de nadruk op te leggen. Maar
goed, De Tiende Maand is voornamelijk een
speels gedicht en de hoofdletters passen
aardig bij de vergelijking.
Wat ik zo bewonder in dit gedicht zijn de
details. De alliteratie ‘Blubbermonster -
Bolle Lijf’, het werkwoord ‘waggelen’, de
tegenstelling ‘nijlpaard - luipaard’, en het