De Wow-factor van goede kunsteducatie - Cultuurnetwerk.nl

len bereikt en kan ik het een volgende keer beter doen? Het is helaas niet verrassend
te lezen dat Bamford ontdekt dat deze kritische en systematische zelfreflectie in veel
landen ontbreekt – en ik vrees dat er op dit punt ook in Nederland nog veel goed werk
is te verrichten.
Een goede evaluatiecultuur kan leiden tot beter onderwijs. Alleen zijn velen het niet
eens over wat goed – of nog actueler: beter onderwijs – inhoudt, laat staan goede kunsteducatie.
Ook over wat goede vormen van evaluatie zijn is geen eenstemmigheid. Wie
het heeft over kwaliteitsverbetering van de kunsteducatie door goede evaluatieprocessen,
zou dit thema centraal moeten stellen. Er is op dit gebied nog veel goed werk te
doen.
DE METHODISCHE KENMERKEN
_
Naast de zeven structurele kenmerken noemt Bamford ook nog twaalf methodische
kenmerken. Het eerste en volgens Bamford meest significante proceskenmerk van
goede kunsteducatie is het werken met problemen of projecten. Dit is de meeste effectieve
manier om de belangstelling en nieuwsgierigheid van leerlingen te bevorderen.
De problemen die in het onderwijs aan de orde komen, moeten bij voorkeur aansluiten
op de leefwereld van leerlingen en hen stimuleren ook hun eigen leerproces mee te
sturen.
Dit is geen nieuws voor wie bekend is met projectgericht onderwijs en het nieuwe leren.
Maar de actuele vragen die rond die vormen van onderwijs spelen, zijn natuurlijk ook
relevant voor het kunstonderwijs. Gaat de nadruk op inhoud en onderzoeksvaardigheden
niet ten koste van kennis en technische vaardigheden? Hoe verhouden projecten en
het willen aansluiten bij de leefwereld van de leerlingen zich tot de wens te komen tot
leerlijnen en duidelijke eindniveaus? Leidt deze vorm van onderwijs daadwerkelijk tot
kritisch en probleemoplossend denken, reflectie en vernieuwing?
Het succes van projecten in het onderwijs is niet hetzelfde als succesvol onderwijs. Het
golfje van Nobelprijzen in de natuurkunde dat Nederland zo’n honderd jaar geleden
overspoelde, wordt wel in verband gebracht met de invoering van de hbs. Zouden die
prijzen ook zijn gewonnen als deze winnaars in hun hbs-tijd projectonderwijs hadden
gehad? Ook hier geldt dat bewezen succes wordt bepaald door je doelstellingen. Met
als storende factor de cultuur waarin wij leven. Hiermee wil niet gezegd zijn, dat projectonderwijs
niet tot Nobelprijzen kan leiden, maar wel dat projectgericht onderwijs
niet per definitie de beste manier is om de gewenste leereffecten te bereiken.
Cultuur+Educatie 22 2008 75