De Wow-factor van goede kunsteducatie - Cultuurnetwerk.nl

Het aanmoedigen van leerlingen/studenten om diepgaande standaarden van
artistieke kwaliteit te ontwikkelen:
• leerlingen/studenten aanmoedigen om hun artistieke kwaliteitscriteria uit te
spreken
• kritisch zijn zonder een oordeel te vellen aangaande de artistieke kwaliteitsstandaard
van de leerlingen/studenten
• bereid zijn om de kwaliteitsstandaard van leerlingen/studenten als valide aan te
nemen
Tijdens de doorbraakfase stelden de leerlingen zich de vraag ‘waarom doen wij dit?’.
Het was opvallend dat ze dit soort vragen niet eerder hadden gesteld, ook niet tijdens
door de docenten geïnitieerde gesprekken over de inhoud van het project. Soms uitten
zij wel twijfels over hoe het project zou bijdragen aan hun ontwikkeling als violist of
balletdanser, maar de discussie ging niet dieper. Pas toen Peter Renshaw een aantal vragen
stelde aan de groep, kwamen deze vragen naar boven.
Het werd al snel duidelijk dat deze waarom-vraag eerder aan de orde had moeten
komen, maar gesteld vanuit de leerlingen zelf. Praktisch experimenteel werk had de
docenten waarschijnlijk meer handvatten gegeven bij het voeren van inhoudelijke en
reflectieve gesprekken met de leerlingen. Net als bij flow is echter sprake van een fijne
balans: te weinig praten en er bestaat een kans dat de leerlingen niet ten volle beseffen
wat de waarde van het project is, te veel praten en het creatieve proces wordt om zeep
gebracht.
Een heikel punt in de discussies tussen de leerlingen was de kwestie van kwaliteit.
Zoals zij moeite hadden met het bevatten van het nut van het project voor hun eigen
ontwikkeling als kunstenaar, vonden ze het ook moeilijk om het proces boven het
product te stellen. In het kunst(vak)onderwijs ligt normaal gesproken vooral nadruk
op het eindproduct: het concert, de uitvoering, de tentoonstelling. Dit was in dit project
niet het geval: het eindproduct hoefde niet zodanig ‘excellent’ te zijn als normaal
gesproken op school. Dus welke criteria konden zij dan wel aanhouden?
Deze discussie voerden de docenten ook, maar met een andere focus. Zij worstelden
vooral met de vraag wiens criteria zij zouden hanteren. Het project, vonden zij, behoorde
de leerlingen toe en zouden zij, de leerlingen, dan niet ook de kwaliteitstandaard moeten
bepalen waaraan het project zou moeten voldoen? In de praktijk betekende dit: hoe
deconditioneren wij de leerlingen en zorgen we ervoor dat zij niet langer de criteria
hanteren die zij in school doorgaans gebruiken, maar op een andere manier naar dit
interdisciplinaire werk kijken? Hoe coach je leerlingen hierin?
Cultuur+Educatie 22 2008 63