De Wow-factor van goede kunsteducatie - Cultuurnetwerk.nl

dan de tieners zelf), de prachtige samenzang, de heldere thematiek en de randactiviteiten
(een foto-expositie over de bezochte school en de nazit met lekker hapje) maakten
dit tot een voorstelling die zowel in theaterbezoek onervaren als meer ervaren tieners
aansprak. Alleen de sobere kleding van de performers oogstte kritiek. Deze voorstelling
sloot vooral aan op sociale behoeften (ontspanning en vermaak) en bij een enkeling op
emotionele (herkenning en ontroering) of spirituele behoeften (inspiratie en stimulering
van fantasie).
De vmbo-leerlingen die actief bij Wild Dreams betrokken waren, stonden aanvankelijk
argwanend tegenover opera, maar na deze voorstelling zijn ze daar anders over gaan
denken. De meerderheid vindt nu dat opera leuk kan zijn voor jongeren, tenminste: als
een voorstelling dezelfde afwisseling biedt als Wild Dreams. Een enkeling acht opera
nog steeds iets voor ouderen, maar heeft in ieder geval een beter beeld gekregen van
wat opera inhoudt.
Wild Dreams is te beschouwen als community art: het gaat om kunst voor en met mensen
die niet deelnemen aan het gangbare kunstcircuit. Zij zijn opgezocht in de eigen
leefomgeving en niet zonder succes. Betrokkenheid is een voorwaarde om dergelijke
positieve effecten te realiseren. Dat kan, zoals bij dit project het geval was, als ‘evenementorganisator’,
maar ook als auteur van de libretto’s. Verder zorgen informele contacten
tussen de vmbo-leerlingen en de uitvoerders (componisten, zangers en regisseur)
voor betrokkenheid en stimuleert het een positieve beeldvorming. Er kan een interessante
ontmoeting tussen twee werelden plaatsvinden, zeker wanneer niet wordt uitgegaan
van één dominante, superieure cultuur, maar van meerstemmigheid. Door een
open kijk op de mogelijkheden van mensen, kunst en creativiteit kan met geëngageerde
kunst een nieuwe gemeenschappelijkheid worden gecreëerd (Trienekens 2006).
In het geval van Wild Dreams hadden de vmbo-leerlingen zich nog meer coproducent
kunnen voelen als hun namen waren genoemd in het programmaboekje of als er een
‘the making of’-filmpje met interviews met hen op de festivalwebsite of andere relevante
sites was geplaats. Hierbij dienen ze niet als exotische culturele ‘underdog’ te
worden neergezet, maar als volwaardige partners (Hoogenboom 2006). Die externe
erkenning van hun rol is belangrijk voor hun eigenwaarde. Dat zorgt samen met de
ervaring zelf (het dragen van verantwoordelijkheden en succesvolle samenwerking)
voor empowerment. Deel uitmaken van zo’n voorstelling stimuleert ook een positievere
kijk op opera. Tieners voelen zich niet langer buitengesloten en kunnen meer openstaan
voor wat opera hen biedt.
De betrokkenheid van tieners en expliciete erkenning van hun bijdrage hebben ook
een belangrijke promotionele meerwaarde. Andere tieners kunnen zich daardoor beter
Cultuur+Educatie 22 2008 39