Gewenste en bereikte leereffecten van ... - Cultuurnetwerk.nl

Een andere verklaring voor de verschillen in de vermelding van creativiteit tussen de
verschillende kunstdisciplines, vooral het verschil tussen beeldende vakken en de andere
drie, kan deels worden gevonden worden op het sociale vlak. Het maakt vooral uit
of de leerlingen kunst ervaren als individuele of collectieve activiteit. Bij de beeldende
vakken worden de opdrachten doorgaans door leerlingen afzonderlijk uitgevoerd. Het
artistieke proces, van ontwerp tot uitvoering, kan een compleet individuele ervaring
zijn, wat de ervaring creatief te zijn weer versterkt. Zelf ideeën hebben en je eigen creatieve
beslissingen nemen wordt daardoor tastbaar. In tegenstelling hiermee bestaan
drama, dans en sommige vormen van muziekles vaak of zelfs meestal uit activiteiten
die groepsgewijs worden uitgevoerd. Groepsdynamiek, machtsverdeling en de noodzaak
om te onderhandelen en compromissen te sluiten kunnen afbreuk doen aan het
gevoel zelf betrokken of creatief bezig te zijn. In vergelijking met de veel sterkere ervaring
van persoonlijke creativiteit die voortkomt uit een individuele artistieke opdracht,
kunnen leerlingen zich in een groepsactiviteit distantiëren van het creatieve proces.
Dat kan aanleiding geven tot het ervaren van minder creatieve ontwikkeling. Hoe kan
er een persoonlijker benadering worden gekozen in drama, dans en muziek, zodat de
leerlingen meer creativiteit en creatieve ontwikkeling ervaren?
Nog een andere verklaring zou kunnen liggen in het verschil tussen productgerichte
kunstdisciplines aan de ene kant en kunstdisciplines met als doel de uitvoering aan de
andere kant. De podiumkunsten zijn nu eenmaal tijdelijk en vluchtig van aard. Misschien
is het daardoor wel moeilijk voor leerlingen om hun eigen creatieve prestaties te zien
en te beoordelen. Als er dan ook nog eens weinig mogelijkheden zijn om een stuk bij te
schaven of te herzien, wordt het alleen nog maar lastiger.
HET CREËREN VAN BETEKENIS EN DE KUNSTDISCIPLINES
_
Eenzelfde analyse is ook toepasbaar op de derde kernwaarde, onderzoeken en uitdrukken
van betekenis. Tabel 3 toont de mate waarin de verschillende aspecten van deze
hoofdcategorie werden geassocieerd met elk van de vier kunstdisciplines.
BEELDENDE VAKKEN
In vergelijking met de andere kunstdisciplines noemden veel leerlingen effecten van
beeldende vakken bij vermogen tot uitdrukken van betekenis. Ook wat betreft culturele
kennis en bewustwording van de omgeving waren de scores hoger dan bij andere
kunstdisciplines, maar omdat de leraren hieraan veel belang hechten, was een hoge
30 Cultuur+Educatie 23 2009