Merovingers in een villa - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

is de aanwezigheid van het Y-chromosoom aangetoond en kunnen
daarom met grote zekerheid als mannelijk worden getypeerd. Voor
individu 19 zijn er indicaties voor de aanwezigheid van een Y-chromosoom
op basis van de Y-chromosomale concentratie meting.
Er zijn echter geen indicaties gevonden voor de aanwezigheid van
het Y-chromosoom bij de auSTR testen en ook de Y-STR testen
leverden geen bevestigde allelen op. Er is slechts 1 allel getypeerd
bij één van de twee Y-STR testen die zijn uitgevoerd voor dit individu.
Op basis hiervan kunnen wij niet met zekerheid concluderen
wat het geslacht van dit individu is.
Hoogstwaarschijnlijk zijn individu 17 en 18 uit spoor 15 respectievelijk
moeder en zoon. Van individu 19 is te weinig informatie
beschikbaar om enige vorm van verwantschap met individu 17 en
18 betrouwbaar uit te sluiten of aan te tonen. Op basis van de nu
beschikbare informatie kan een moeder-kind relatie met individu
17 echter niet bij voorbaat worden uitgesloten.
Hoogstwaarschijnlijk hebben individu 14 en 15 uit respectievelijk
spoor 2008-2 en 6 een ouder-kind relatie. Verder kan worden uitgesloten
dat individu 15 en 17 in de vrouwelijke lijn aan elkaar
verwant zijn. Er zijn geen indicaties voor andere verwantschappen
waar maximaal een generatie tussen zit.
De berekende kansen op de hierboven besproken verwantschappen
zijn gebaseerd op allelfrequenties van een selectie van de huidige
Nederlandse populatie. Het is mogelijk dat deze niet representatief
zijn voor de periode waaruit het onderzoeksmateriaal
afk omstig is. Uit deze periode is echter onvoldoende genetische
informatie beschikbaar voor dergelijke analyses.
Het Y-chromosomale haplotype van individu 15 is relatief zeldzaam
in Nederland waar het slechts bij 0,14% van 2085 onderzochte mannen
voorkomt. In Eurazie komt het bij 0,26% van 49147 onderzochte
mannen voor en in de hele wereld bij 0,27% van 89237 onderzochte
mannen. 47 Dit haplotype valt onder de Y haplogroep J2a1. 48
Het mt haplotype van individu 17 komt vrij algemeen voor in heel
Europa. Omdat van individu 15 niet de gehele HVR1 getypeerd kon
worden, kunnen we niet vaststellen wat de frequentie van dit haplotype
is.
7.8 Aardewerk
J. Hendriks
7.8.1 Inleiding
Het aardewerkcomplex uit de beide opgravingscampagnes omvat
enkele honderden, vaak zeer gefragmenteerde scherven die
veelal afk omstig zijn uit de gezeefde, uit de graven verwijderde
grond. Om een algemene indruk te krijgen van de vertegenwoordigde
aardewerkcategorieën en te kunnen beschikken over een
globale datering van het complex is het materiaal gescand, dat
zowel in de sporen als daarbuiten is aangetroff en en dat tijdens
de opgraving niet direct als behorend bij de grafi nventaris is
aangemerkt. Het Merovingische aardewerk dat wel als inventaris
is herkend, wordt besproken in paragraaf 7.9. Daarnaast is geprobeerd
enig inzicht te verkrijgen in de verticale spreiding van het
aardewerk binnen een graf en de relatie tussen de diepte en de
aanwezige categorieën plus de fragmentatiegraad van het aardewerk.
De hier gepresenteerde resultaten betreff en slechts een eerste
aanzet tot de analyse van het aardewerkcomplex. De reden hiervoor
is dat een uitgebreide determinatie van het grotendeels
Romeinse aardewerk – dat ongetwijfeld in verband gebracht kan
worden met de bewoning van de villa – ons niet direct meer zal
kunnen vertellen over de aard van die bewoning. Het gaat immers
veelal om materiaal dat zich in secundaire contexten bevindt: de
Merovingische grafk uilen. Daarom is naast een globale scan alleen
het aardewerk uit het graf met spoornummer 2008-2 in detail
bestudeerd.
7.8.2 Resultaten van de aardewerkscan
Bij het scannen van het aardewerk is in de eerste plaats geprobeerd
een globaal beeld te verkrijgen van de relatieve frequentie van het
materiaal uit de sporen, maar ook van daarbuiten, per periode.
Hierbij is onderscheid gemaakt tussen materiaal uit de Prehistorie
(PREH), de IJzertijd of Vroeg-Romeinse tijd (IJZ-ROMV), de Midden-
Romeinse tijd, (ROMM) de Laat-Romeinse tijd (ROML), de Merovingische
tijd (VMEA-B), de Late Middeleeuwen (LME) en de Nieuwe
tijd. In tabel 24 wordt een overzicht gegeven van de relatieve frequentie
van het aardewerk uit de voornaamste sporen, de vondstenlaag
(spoor 5000) en de losse vondsten. Uit het globale beeld dat
deze scan heeft opgeleverd kunnen toch verschillende zaken worden
afgeleid.
In de eerste plaats valt op dat het aardewerk uit de Romeinse tijd
alom vertegenwoordigd is, wat niet vreemd is. Niet alleen in en
onder de bouwvoor is het materiaal in grote mate aanwezig, maar
spoor aard periode n (±)
7 RESULTATEN ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK 87
PREH-
ROMV
ROMM ROML VMEAB LME-
NT
1 bouwvoor 15
2008-2 graf 137
6 graf 225
2008-7 graf 23
10 graf 50
13 graf (paard) 20
15 graf 50
46 graf 50
47 graf 125
51 graf 40
5000 vondstenlaag 75
losse vondsten 150
Tabel 24 De relatieve frequentie van het gescande aardewerk uit verschillende
perioden per context (hoe donkerder hoe hoger de frequentie).