Merovingers in een villa - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

een achteruitgang in de conservering is waar te nemen. Wel is door
de degradatie die vroeg in de tafonomische geschiedenis van dit
materiaal heeft plaatsgevonden het bot kwetsbaarder voor eventuele
veranderingen in het milieu.
In 1999 zijn twee individuen bekeken (een paard en een mens); in
2008 en 2009 zijn drie individuen onderzocht (een paard, een varken
en een mens). Het totaal aantal individuen in deze studie is
dus vrij beperkt en kan wellicht worden uitgebreid met materiaal
uit de opgraving van 1995 om de waarnemingen verder te onderbouwen.
Conclusies
De conservering van de botmonsters genomen in 1999 en in 2008-
2009 verschilt op histologisch niveau niet dusdanig dat van meetbare
achteruitgang van de kwaliteit gesproken kan worden. De degradatie
die aanwezig is, de erosie van het oppervlak van het menselijk
materiaal en de bacteriële aantasting van het dierlijk bot is waarschijnlijk
vlak na depositie gebeurd en speelt nu geen actieve rol meer.
6.2.2 DNA preservatie
Voor de gegevens over de kwaliteit van het DNA wordt verwezen
naar de resultaten van het DNA-onderzoek (paragraaf 7.7).
6.3 De metalen
6.3.1 IJzer
Alle ijzeren voorwerpen uit de opgravingen van 2008 en 2009
zijn aangetast door corrosieprocessen. Echter, van veel voorwerpen
is de vorm en - na conservering - het originele oppervlak
nog zichtbaar. De meeste ijzeren vondsten waren nog compleet
(lemmet van een mes, beslag van een kistje, spijkers etc.). Dit
betekent dat deze vondsten ruim 1300-1500 jaar hebben overleefd
in de bodem, terwijl ijzer toch een zeer kwetsbare vondstcategorie
is. De conserveringscondities van de bodem met
betrekking tot deze categorie mag dan ook goed genoemd worden.
6.3.2 Non-ferro metalen
De corrosiescore resultaten en de resultaten van de metingen van
de corrosielaag en het schoongemaakte monster staan in bijlage
2. Ook staat in deze appendix een detailfoto van de niet schoongemaakte
vondst. Indien er loodisotopenanalyses zijn uitgevoerd
staan ook deze resultaten in deze bijlage. De corrosiescore resultaten
staan samengevat in tabel 8). Alle voorwerpen zijn uit het
graf met spoornummer 2. De scores kunnen worden ingedeeld
volgens tabel 9. Bij de meeste monsters is nauwelijks sprake van
aantasting of is deze matig; bij enkele is deze zorgwekkend. Bij
geen van de monsters is ernstige of zeer ernstige aantasting vastgesteld.
De uitkomsten van het corrosielaag onderzoek waarbij het niet
schoongemaakte oppervlak met het schone metaal wordt vergeleken
staat in tabel 10. De resultaten in de tabel stellen de fracties
voor waarmee een bepaald element hoger (positief ) of lager is in
score aantal percentage aantasting
14 0 0 zeer ernstig
Tabel 8 Corrosiescores van de koperhoudende vondsten.
vondst omschrijving klasse pitt ing kleur oppervlak
conservering
vorm
conservering
grond corrosiegraad score
139 naald lood + tin-houdend messing (gemiddeld zink) 1 3 1 1 2 0 7
139 ring lood + tin-houdend messing (gemiddeld zink) 2 213 1 1 2 0 8
316 handvat lood + tin-houdend messing (hoge zink) 1 1 2 1 2 0 10
377 handvat lood + tin-houdend messing (hoge zink) 1 12 ? 1 3 0 8,5
377 armatuur lood + tin-houdend messing (hoge zink) 1 23 1 1 1 0 7
281 gesp lood + tin-houdend messing (gemiddeld zink) 1 12 ? 1 3 1 9,5
258 gesp lood + tin-houdend messing (laag zink) 1 12 ? 1 3 1 9,5
289 armband lood + tin-houdend messing (gemiddeld zink) 2 12 2 1 3 1 12
181 riembeslag lood + tin-houdend messing (hoge zink) ? 32 ? 1 3 1 9
142 dunne plaat lood + tin-houdend messing (laag zink) 1 12 1 1 3 0 7
98 spijkerkop gunmetal (zink + tin) 1 23 1 1 3 0 7
188 fi bula gunmetal ? 32 ? 2 3 1 12
411 gewikkelde naald gunmetal 1 12 ? 1 3 ? 9
183 grote schaal lood + tin-houdend messing (laag zink) 1 123 1 1 2 0 7
164 dunne buis gunmetal 1 21 1 1 1 1 8
Tabel 9 Scoringstabel van de aantasting door corrosie.
6 RESULTATEN DEGRADATIEONDERZOEK 43