Merovingers in een villa - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

gekozen, alsmede een beschrijving van de relatie met de overige
objecten uit het graf.
• Een vergelijkend onderzoek bestaande uit een korte introductie
van de huidige discussie (classifi catie, functie, verspreiding, datering)
van de eventuele parallellen of de typegroep waaronder het
betreff ende object geclassifi ceerd kan worden. Hieruit volgt:
• Een beschrijving van het verspreidingsbeeld van typen/parallellen,
met de nadruk op de relatie van de vondsten uit Borgharen
met het regionale verspreidingsbeeld.
• Een vergelijking van het geïdentifi ceerde geslacht van de begravene
op basis van het object met het geïdentifi ceerde geslacht
op basis van de fysisch antropologische analyse.
• Een vergelijking met de leeft ijd-associatie van gelijkende objecten
uit andere grafvelden.
• Een defi nitieve datering op basis van de meest recente discussies
over de bekende parallellen en de type-groep waartoe elk afzonderlijk
object behoort.
• Een defi nitieve datering van het betreff ende graf op basis van de
gedateerde objecten. Ook dienen de eventuele geconstateerde
afwijkingen tussen de dateringen van de afzonderlijke objecten
en de defi nitieve datering van het graf besproken te worden.
4.7 Onderzoek aardewerk
J. Hendriks
Om een algemene indruk en datering te krijgen van het aardewerk
dat waarschijnlijk niet tot de grafi nventarissen behoort, is dit
materiaal gescand. Het gaat om honderden vaak zeer gefragmenteerde
scherven afk omstig uit zowel de sporen als daarbuiten. Bij
het scannen is onderscheid gemaakt tussen materiaal uit de Prehistorie
(PREH), de IJzertijd of Vroeg-Romeinse tijd (IJZ-ROMV),
de Midden-Romeinse tijd, (ROMM) de Laat-Romeinse tijd (ROML),
de Merovingische tijd (VMEA-B), de Late Middeleeuwen (LME) en
de Nieuwe tijd. De aangetroff en vormen zijn zoveel mogelijk volgens
de standaardliteratuur getypeerd. 10
Naast de globale scan is het aardewerk uit graf spoor 2008-2 in
detail bestudeerd. Dit is gedaan om inzicht te verkrijgen in de verticale
spreiding van het aardewerk binnen het graf en de relatie
tussen de diepte en de aanwezige categorieën plus de fragmentatiegraad
van het aardewerk.
4.8 Onderzoek keramisch bouwmateriaal
uit de Romeinse tijd
T. de Groot en R. Vogelzang
In 2008 en 2009 zijn twintig vondstendozen met keramisch bouwmateriaal
verzameld: fragmenten van dakpannen (tegulae en imbrices),
(verbrande) hutt enleem en fragmenten van tegels en verwarmingsbuizen
(tubuli). Het bouwmateriaal afk omstig uit sporen is
tijdens het veldwerk integraal per spoorvulling en/of laag verzameld
en gezeefd. De overige vondsten zijn per vlak verzameld. Bij
het uitzoeken van het zeefresidu is het ‘gruis’ niet meegenomen.
Maar naar verwachting geeft het totale gewicht van het bouwmateriaal
een goede indicatie van het oorspronkelijke geheel.
De fragmenten hutt enleem zijn per vondstnummer geteld en
gewogen. Bij de analyse van het overige materiaal is zoveel mogelijk
aangesloten bij de methode die is toegepast op het keramisch
bouwmateriaal van de villa Kerkrade-Holzkuil. 11 Dit houdt in dat
het materiaal per vondstnummer is gewogen en van fragmenten
groter dan 6 cm 2 is het aantal per vondstnummer geteld en zijn,
indien mogelijk, aspecten als vorm (tegula, imbrex, tubulus, enz.) en
afmeting (hoogtes opstaande randen, diktes, enz.) genoteerd.
Daarnaast is gelet op specifi eke kenmerken zoals stempels, maar
deze zijn niet aangetroff en. Een aantal opstaande randen van tegulae
is getekend.
4.9 Macroscopisch onderzoek Romeins
pleisterwerk
L. Laken
Uit de vulling van de graven met spoornummer 2008-2 en 6 zijn
talloze kleine mortelbrokjes en pleisterwerkfragmenten tevoorschijn
gekomen. Ze zijn afk omstig van beschilderde wanden en
behoren ongetwijfeld tot het bouwpuin van de Romeinse villa.
In de verschillende inventarislijsten van 2008 komen meer dan 200
mortel- of pleisterfragmenten met beschildering voor. Ze variëren
in groott e tussen enkele millimeters (fl inters) en enkele centimeters;
het merendeel komt van de zeef. Omdat het een grote hoeveelheid
zeer kleine fragmenten betreft , is er voor gekozen om slechts
een deel van het in 2008 opgegraven materiaal in detail te bekijken
en de rest voorlopig niet aan een nader onderzoek te onderwerpen.
Behalve de grootste fragmenten, met een oppervlak van enkele
centimeters, bevat deze selectie ook kleinere fragmenten die al tijdens
de opgraving als beschilderd pleisterwerk herkend zijn.
Alle fragmenten zijn op aanwijzingen van de auteur bij de RCE
voorzichtig gereinigd met water, een make-up sponsje voor het
oppervlak en een bijgeknipte kindertandenborstel voor de breukvlakken.
Dat is noodzakelijk om de kleuren van zowel beschildering
als mortel te kunnen onderscheiden.
De laagsgewijze mortelopbouw wordt met het blote oog bekeken
en van voren naar achteren beschreven. De stuclaag is meestal zo
dun dat hij niet kan worden opgemeten; van iedere mortellaag
worden de globale dikte en samenstelling opgesomd. Met stuclaag
wordt de bovenste kalklaag bedoeld waarop de schildering is aangebracht;
met mortel de opeenvolgende raaplagen daaronder, die
op hun beurt op de lemen ondergrond of (bak)stenen muur zijn
aangebracht. Voor een vergelijking van dergelijke mortelbeschrijvingen
is een reeks publicaties over Nederlands onderzoek voorhanden.
12
4 METHODEN EN TECHNIEKEN 29