Merovingers in een villa - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

menselijke resten in de grafcontext gerealiseerd worden. Mede
dankzij de door Duday ontwikkelde beschrijvingssystematiek van
de ‘Anthropologie de terrain’ is het besef gegroeid dat gedetailleerde
observaties betreff ende de positie van de skeletelementen
en de onderlinge samenhang tussen deze elementen inzicht kunnen
verschaff en in verschillende aspecten van het grafritueel. 4
Indien de vondstomstandigheden dit toelaten, is uit de ligging van
het skelet vaak af te leiden of het lichaam in een open ruimte (zoals
een grafk ist) is bijgezet of in een grafk uil die meteen na de begrafenis
is gevuld. Ook kan de ligging van de beenderen een indruk
geven of het lichaam voor bijzett ing in het graf is ingewikkeld in
textilia. Behalve deze beschrijving van de vondstomstandigheden
van de menselijke resten zijn in het veld ook zoveel mogelijk gegevens
verzameld over geslacht, leeft ijd en pathologie. Bovendien
werden bij het onderzoek in Borgharen door de fysisch antropologen
een groot deel van de monsters van bodem, gebit en skelet
verzameld voor later onderzoek naar pollen, oud DNA en isotopen.
Zoals in paragraaf 4.2 vermeld, is voorafgaand aan de opgraving
in samenspraak met de archeologen en andere specialisten een
Afb . 7 Het nemen van monsters voor DNA onderzoek tijdens de opgraving onder gecontroleerde omstandigheden.
protocol ontwikkeld om de diverse handelingen ter documentatie
en berging goed op elkaar af te stemmen en op een uniforme
manier uit te voeren (zie bijlage 1).
In het veld zijn alle menselijke resten die in de grafk uil werden
aangetroff en gefotografeerd en driedimensionaal ingemeten. Voor
zover herkenbaar is van de skeletdelen en gebitsresten de exacte
positie beschreven. Tijdens het blootleggen van de graven en het
bergen van de skeletresten is een uitgebreid archeologisch monsterprogramma
gevolgd dat verder bioarcheologisch onderzoek
mogelijk moet maken. Zo zijn er zones bemonsterd die mogelijk
door pollen onderzoek informatie kunnen verschaff en over het
jaargetijde van begraving. Er zijn diverse referentiemonsters verzameld
om tafonomische en diagenetische processen te kunnen
monitoren. Voor het bemonsteren van de skelett en voor onderzoek
van oud DNA is het protocol gevolgd van het FLDO Leiden. 5
Zowel in het veld als in het laboratorium zijn standaard methoden
toegepast voor de bepaling van het geslacht en de schatt ing van
de leeft ijd. 6 Voor de berekening van de lichaamslengte zijn maten
4 METHODEN EN TECHNIEKEN 27