Merovingers in een villa - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Merovingers in een villa - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Merovingers in een villa - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
formulieren zullen <strong>in</strong> voldoende mate <strong>in</strong> <strong>het</strong> veld aanwezig zijn<br />
en ter plaatse worden toegelicht.<br />
Tekenen<br />
Teken niet kle<strong>in</strong>er dan schaal 1: 10, niet schematisch, maar natuurgetrouw<br />
en met de hand. De bodem van de grafk uil, op <strong>het</strong> niveau<br />
van skelet, en kle<strong>in</strong>ere vondsten bij <strong>voor</strong>keur op schaal 1:2 tekenen.<br />
Concentraties van vele zeer kle<strong>in</strong>e <strong>voor</strong>werpen, zoals kralen en<br />
kle<strong>in</strong>e nietjes bij <strong>voor</strong>keur 1:1 tekenen. Liever één vaste tekenaar<br />
per graf.<br />
Bergen<br />
Bij <strong>het</strong> bergen de objecten zo bewaren dat ze liggen <strong>in</strong> de positie<br />
zoals ze <strong>in</strong> <strong>het</strong> veld zijn aangetroff en.<br />
Het bergen van objecten kan, <strong>in</strong>dien dat als beter wordt beoordeeld,<br />
‘en bloc’ geschieden. Dikwijls worden dit soort blokken<br />
daarna eerst geröntgend om te zien wat er <strong>in</strong> kan zitt en. Om die<br />
reden twee nieuwe spijkers met verschillende kopgroott e <strong>in</strong> <strong>het</strong><br />
blok drukken. De spijkers worden <strong>in</strong> <strong>het</strong> veld <strong>in</strong>gemeten en zijn<br />
later op de röntgenfoto’s goed te herkennen, zodat de <strong>in</strong>houd van<br />
<strong>het</strong> blok digitaal <strong>in</strong> de graft eken<strong>in</strong>g gemonteerd kan worden. Bij<br />
de keuze <strong>voor</strong> en de uitvoer<strong>in</strong>g van <strong>een</strong> bloklicht<strong>in</strong>g dient wel goed<br />
de schade aan omliggende structuren en vondsten afgewogen te<br />
worden; vergeet daarbij niet weggegraven grondlagen te documenteren.<br />
Pott en na <strong>het</strong> bergen niet op hun eigen bodem zett en omdat dan<br />
de slijtagesporen op de bodem niet meer te onderzoeken zijn (Is <strong>het</strong><br />
aardewerk nieuw speciaal grafaardewerk of al gebruikt gewoon<br />
gebruiksaardewerk?). B<strong>in</strong>nen moeten de bodems van de pott en<br />
direct <strong>in</strong> detail gefotografeerd worden. Bij <strong>het</strong> bergen kunnen de<br />
pott en op <strong>een</strong> schuimrubberen r<strong>in</strong>g gezet worden zodat de bodem<br />
vrij blijft . Museum foam is <strong>in</strong> <strong>het</strong> veld aanwezig.<br />
Bemonsteren van de grafvull<strong>in</strong>g<br />
Met <strong>het</strong> natuurwetenschappelijk onderzoek worden de volgende<br />
doelen nagestreefd:<br />
1 Reconstructie van <strong>het</strong> landschap <strong>in</strong> de onmiddellijke omgev<strong>in</strong>g<br />
van <strong>het</strong> grafveld en van de toestand van <strong>het</strong> maaiveld ten tijde<br />
van de begrav<strong>in</strong>g (pollenanalyse, eventueel analyse van macroresten).<br />
2 Reconstructie van de eventuele organische component van <strong>het</strong><br />
grafritueel (bijgave van bloemen, kussens van textiel gevuld met<br />
plantenresten, tijd van <strong>het</strong> jaar).<br />
3 Reconstructie van de maag<strong>in</strong>houd van de overledene en van<br />
eventueel andere elementen <strong>in</strong> <strong>het</strong> lichaam (nier- en galstenen).<br />
4 Reconstructie van de <strong>in</strong>houd van verschillende conta<strong>in</strong>ers van<br />
aardewerk, glas, metaal etc.<br />
5 Reconstructie van andere organische elementen <strong>in</strong> <strong>het</strong> graf. Dit<br />
is vaag geformuleerd en heeft <strong>een</strong> experimenteel karakter. Het<br />
156<br />
gaat om <strong>een</strong> analyse van verschillende monsters <strong>voor</strong> fosfaatanalyse<br />
van de bodem van <strong>het</strong> graf.<br />
Ten behoeve van cultureel en natuurwetenschappelijk onderzoek<br />
moeten op verschillende momenten bodemmonsters worden genomen,<br />
zowel ten behoeve van pollenanalyse als <strong>voor</strong> macroresten<br />
(schema 4).<br />
Indien <strong>in</strong> de grafvull<strong>in</strong>g klompjes materiaal van de oorspronkelijke<br />
bodem of van <strong>het</strong> oorspronkelijke maaiveld worden aangetroff en<br />
moeten deze bemonsterd worden ten behoeve van pollenanalyse.<br />
Rond <strong>het</strong> hoofd van de overledene moeten bodemmonsters worden<br />
genomen om eventuele bijgaven van bloemen en de aanwezigheid<br />
van <strong>een</strong> kussen met organische vull<strong>in</strong>g vast te stellen.<br />
Ter hoogte van de geschatt e locatie van de maag moet <strong>een</strong> bodemmonster<br />
worden genomen met <strong>het</strong> doel elementen uit de <strong>in</strong>houd<br />
te kunnen vaststellen (pollenanalyse en macroresten).<br />
Ter hoogte van de buik moet de vull<strong>in</strong>g van <strong>het</strong> graf worden bemonsterd,<br />
zodat <strong>het</strong> vervolgens b<strong>in</strong>nen met <strong>een</strong> zeer fi jnmazige zeef<br />
kan worden onderzocht op gal- en nierstenen etc.<br />
De <strong>in</strong>houd van conta<strong>in</strong>ers van aardewerk, metaal en glas moeten<br />
<strong>in</strong> hun geheel <strong>in</strong> <strong>het</strong> laboratorium worden onderzocht op de<br />
<strong>in</strong>houd van die conta<strong>in</strong>er (pollenanalyse, macroresten, eventuele<br />
andere relevante analyses). Op verschillende plaatsen <strong>in</strong> <strong>het</strong> graf<br />
moeten fosfaatmonsters worden genomen.<br />
Het spreekt vanzelf dat alle organische resten worden geborgen <strong>voor</strong><br />
nader onderzoek. Meer <strong>in</strong> detail komt dit op <strong>het</strong> volgende neer:<br />
1 Pollenmonsters nemen van:<br />
2 <strong>het</strong> vlakje direct onder de schedel; dat wil zeggen de grond<br />
die door de schedel wordt afgedekt;<br />
3 de grond direct rond de schedel;<br />
4 de grond ter hoogte van de borstkas;<br />
5 de grond onder één of meer grote pijpb<strong>een</strong>deren;<br />
6 de grond rond de voeten;<br />
7 fragmenten van de bovengrond <strong>in</strong> de grafvull<strong>in</strong>g;<br />
8 specifi eke horizonten <strong>in</strong> de grafk uil of conta<strong>in</strong>er (sedimentatiehorizonts).<br />
Macrorestenmonsters (twee liter) nemen van:<br />
1 grond rond <strong>het</strong> hoofd;<br />
2 grond <strong>in</strong> de omgev<strong>in</strong>g van de maagstreek/buikholte op de<br />
bodem van <strong>het</strong> graf.<br />
Zeven van de grafvull<strong>in</strong>g<br />
De complete vull<strong>in</strong>g van <strong>het</strong> graf wordt gezeefd, uiteraard<br />
gescheiden naar de segmenten en vlakken, zodat de verschillende<br />
vondsten <strong>in</strong> de kist, conta<strong>in</strong>er(s) en rondom <strong>het</strong> skelet<br />
waarneembaar zijn (zie boven). Maaswijdte niet meer dan 2 mm<br />
omdat anders kle<strong>in</strong>e kraaltjes aan de aandacht ontsnappen.<br />
MEROVINGERS IN EEN VILLA