Merovingers in een villa - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Merovingers in een villa - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Merovingers in een villa - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
van <strong>het</strong> graf blijven de segmenten met hun lett ercodes gehandhaafd.<br />
Al naargelang de omstandigheden kunnen de diverse schema’s<br />
worden aangepast. Als bij<strong>voor</strong>beeld <strong>het</strong> skeletmateriaal verstoord<br />
blijkt te zijn en deels g<strong>een</strong> anatomisch verband meer kan worden<br />
vastgesteld, is <strong>het</strong> raadzaam m<strong>in</strong>der, maar logisch gekozen segmenten<br />
toe te kennen (bij<strong>voor</strong>beeld: voetene<strong>in</strong>d l<strong>in</strong>ks, romp l<strong>in</strong>ks,<br />
hoofde<strong>in</strong>d l<strong>in</strong>ks, idem <strong>voor</strong> rechts). Geef eventuele aanpass<strong>in</strong>gen<br />
aan <strong>in</strong> de segmentschema’s die <strong>in</strong> de grafdocumentatie zitt en en<br />
geef <strong>in</strong> de dagrapporten <strong>een</strong> verantwoord<strong>in</strong>g <strong>voor</strong> de keuzes. Met<br />
behulp van prikkers en eventueel draden kunnen de vakken <strong>in</strong> <strong>het</strong><br />
veld gemarkeerd worden.<br />
In pr<strong>in</strong>cipe wordt <strong>het</strong> graf als geheel vlaksgewijs opgegraven (zie<br />
onder), met één uitzonder<strong>in</strong>g. Eén segment, bij <strong>voor</strong>keur segment<br />
D of C wordt als eerste (vlaksgewijs) verdiept om twee profi elwanden<br />
te verkrijgen (zie schema’s 1 en 2, gearceerd gedeelte). Dit is<br />
noodzakelijk om vroegtijdig <strong>in</strong>zicht te kunnen krijgen <strong>in</strong> de<br />
opbouw van <strong>het</strong> graf en de conta<strong>in</strong>ers <strong>in</strong> <strong>het</strong> profi el, om zo <strong>een</strong><br />
bruikbaar profi el te kunnen doormeten met de handheld-xrf en de<br />
verticale verplaats<strong>in</strong>g van relevante elementen te kunnen vaststellen.<br />
Ook <strong>een</strong> aantal vlakken (<strong>in</strong> <strong>het</strong> bijzonder de laagste vlakken)<br />
worden met behulp van deze techniek doorgemeten om verschillen<br />
<strong>in</strong> de vull<strong>in</strong>gen van grafk uil en eventuele overige conta<strong>in</strong>ers te<br />
kunnen onderscheiden en vergelijken. Ook kan zo bij de verdere<br />
verdiep<strong>in</strong>g van de andere segmenten al reken<strong>in</strong>g worden gehouden<br />
met de opbouw van <strong>het</strong> graf. Als op de bodem van <strong>het</strong> graf<br />
154<br />
grofweg drie gelijke delen<br />
F<br />
E<br />
vanuit vermoed skelet<br />
rechts l<strong>in</strong>ks<br />
FF AA<br />
EE BB<br />
DD CC<br />
D C<br />
Schema 2 Indel<strong>in</strong>g <strong>in</strong> segmenten van de grafk uil (A etc.) en <strong>een</strong><br />
conta<strong>in</strong>er (AA etc.). Een eventuele volgende conta<strong>in</strong>er krijgt<br />
<strong>een</strong> extra lett er (AAA etc.).<br />
A<br />
B<br />
grafgift en of skeletresten zichtbaar worden, wordt <strong>het</strong> verdiepen<br />
van dit profi elsegment gestaakt tot de andere segmenten ook verdiept<br />
zijn. Vóór dit gebeurt, moet dit profi el gedocumenteerd en<br />
doorgemeten worden.<br />
Opgraven, uitprepareren en verzamelen<br />
Merov<strong>in</strong>gische graven worden opgegraven met <strong>een</strong> troff el of tu<strong>in</strong>kapper,<br />
spatels en kwasten. Gezien de ondergrond is schaven met<br />
bij<strong>voor</strong>beeld <strong>een</strong> schep g<strong>een</strong> haalbare methode, omdat dit <strong>in</strong> gr<strong>in</strong>d<br />
en pu<strong>in</strong> g<strong>een</strong> leesbaar vlak oplevert. In pr<strong>in</strong>cipe wordt <strong>het</strong> gehele<br />
graf vlaksgewijs verdiept waarbij vrijwel alle aangetroff en <strong>voor</strong>werpen<br />
(zie <strong>voor</strong> uitzonder<strong>in</strong>gen hierboven) <strong>in</strong> pr<strong>in</strong>cipe op hun<br />
plaats blijven liggen! Skeletresten worden bij <strong>voor</strong>keur met houten<br />
spatels vrijgelegd.<br />
Hoewel <strong>het</strong> <strong>in</strong> zandgronden wel is vereist, is <strong>het</strong>, gezien de ligg<strong>in</strong>g<br />
van dit grafveld op <strong>een</strong> gr<strong>in</strong>dopduik<strong>in</strong>g <strong>in</strong> Maasafzett <strong>in</strong>gen en <strong>in</strong><br />
<strong>een</strong> Rome<strong>in</strong>s <strong>villa</strong>complex met de bijbehorende grote hoeveelheden<br />
pu<strong>in</strong>, niet haalbaar elk st<strong>een</strong>tje en elk stukje pu<strong>in</strong> te documenteren<br />
als <strong>een</strong> volwaardige vondst (tekenen, fotograferen, 3-D<br />
<strong>in</strong>meten etc.). Kle<strong>in</strong>ere bouwfragmenten worden per zeefsegment<br />
handmatig verzameld (zie verderop) <strong>in</strong> aparte zakken en <strong>voor</strong>zien<br />
van <strong>een</strong> vondstnummer. In de segmentschema’s kunnen deze<br />
vondstnummers en de zeefvondstnummers worden aangegeven.<br />
Uitzonder<strong>in</strong>g vormen de grotere stenen, hele bouwelementen,<br />
fragmenten van vaatwerk (aardewerk en glas) en grotere fragmenten<br />
beschilderd pleisterwerk (>1 cm) en skeletresten. Indien <strong>het</strong><br />
kle<strong>in</strong>ere beschilderd pleisterwerk per vak wordt verzameld, wordt<br />
F<br />
E<br />
rechts l<strong>in</strong>ks<br />
FF AA<br />
EE BB<br />
DD CC<br />
D C<br />
A<br />
B<br />
reHoofd<br />
reNek<br />
reArm<br />
reHeup<br />
reB<strong>een</strong><br />
mNek<br />
mRomp*<br />
mHeup*<br />
liNek<br />
liArm<br />
liHeup<br />
mB<strong>een</strong> liB<strong>een</strong><br />
reVoet mVoet liVoet<br />
* fijn zeven ivm galen<br />
nierstenen<br />
liHoofd<br />
Schema 3 Aanduid<strong>in</strong>gen van vakken op skeletniveau. De namen zijn gerelateerd aan de<br />
onderdelen van <strong>het</strong> skelet en worden pas gegeven als <strong>het</strong> anatomisch verband en d e<br />
ligg<strong>in</strong>g grofweg te bepalen is. Als <strong>het</strong> skelet niet <strong>in</strong>tact is, worden de vakken op <strong>een</strong><br />
logische manier verm<strong>in</strong>derd en hernoemd.<br />
MEROVINGERS IN EEN VILLA