Merovingers in een villa - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

van bijvoorbeeld de bott en die we hier vinden? We hebben een
schedel meegekregen uit de bott encollectie van Frits Laarman om
te laten zien dat mensen met een zwaardere wenkbrauwboog
meestal mannen zijn. We vergeleken ook de juff en met de meesters
om zo aanschouwelijk te maken welke informatie je allemaal
uit bot materiaal kunt halen. Hier lagen per slot van rekening
mensen begraven en de vondstcategorie bot is uitvoerig behandeld.
Zo bleven we ‘dichtbij’ de kinderen.
De derde stap ging over het werk van de archeologen in de praktijk.
Hoe graven ze op, welke gereedschappen gebruiken ze en waarom
doen ze wat ze doen?
Aan de rand van de opgravingsputt en was op dat moment veel te
zien en kinderen vonden het allemaal reuze interessant, maar de
spanningsboog begon toch wel wat te verslappen.
Tijd voor de metaaldetector. Uiteraard buiten het opgravings terrein
werden (vooraf ) door de ‘leraren’ muntjes in de grond gestopt die
de kinderen moesten opsporen. Dat vonden ze geweldig, al dat
gepiep. Het feit dat er voor dit gebied een detectorverbod geldt,
hebben we de kinderen maar niet verteld…
10.2.2 Maastricht en het Limburgse
Tentoonstelling
In het Centre Ceramique in Maastricht is in 2009 een tentoonstelling
ingericht met de resultaten van eerdere opgravingen aan de
Pasestraat in 1995 en 1998 (afb . 109). Doel van deze tentoonstelling
was om traffi c te genereren naar de opgraving.
Op de opgraving werd tijdens rondleidingen uiteraard ook gewezen
op de tentoonstelling aan de Avenue Ceramique. Door manshoge
reconstructietekeningen op banners kregen de tussen Borgharen
en Itt eren opgegraven Bobo (van Borgharen) en Itt a van
(Itt eren) niet alleen een prachtige Frankische naam, maar ook een
gezicht; ze werden menselijk. Dankzij deze verbeeldingen van de
hand van tekenaar Herman Peeters, konden de inwoners van Maastricht
zich goed identifi ceren met hun Frankische/Merovingische
voorouders. In 2010 was deze tentoonstelling, naast enkele anderen
zoals ‘Mosa collectie’ en ‘Dorst van Maastricht’, nog altijd te
bezichtigen in het vrij toegankelijke voorportaal van de museale
zaal in het Centre Ceramique. Mede door deze combinatie werd
de tentoonstelling over Borgharen goed bezocht. In de loop van
2010 en 2011 is deze kleine tentoonstelling nog twee maal ‘ververst’
met de gerestaureerde vondsten van de campagnes 2008 en 2009.
VIP- en persdag
Op woensdag 2 september hebben onder andere topambtenaren
van het Ministerie van OCW Koos van der Steenhoven en Judith
van Kranendonk, toenmalig burgemeester Gerd Leers van Maastricht
en Hoofd Ingenieur Directeur (HID) Maaswerken, Hans Ruijter
en Hans van der Zande van het Grensmaasconsortium een
bezoek gebracht aan de Pasestraat. Na een welkom door RCE directeur
Cees van ’t Veen werd door Ellen Vreenegoor (Senior consulent
RCE) uiteengezet hoe de archeologische monumentenzorg in het
project Maaswerken is vormgegeven en hoe, op basis van een convenant
tussen Rijkswaterstaat en de Rijksdienst het traject van
inventariseren, waarderen en selectie doorlopen is wat uiteindelijk
heeft geleid tot zowel behoud van archeologie in situ als tot opgravingen.
Jos Bazelmans, hoofd Kennis RCE, zett e de verschillende
benaderingswijzen uiteen die de RCE hanteert bij de zorg voor
archeologische waarden: enerzijds gericht op het opstellen van
een beschermingsagenda, anderzijds door te functioneren als kenniscentrum
voor de archeologische monumentenzorg. Roel Lauwerier,
projectleider van de RCE, beschreef de bijzondere situatie
van Borgharen: een beschermd grafveld dat door sluipende degradatie
niet behouden kan worden en waar geen betalende ‘veroorzaker’
is die voor de opgraving aan de lat staat. Maar ook hoe door
gezamenlijke inzet van de Rijksdienst, de Gemeente Maastricht en
de Universiteit van Amsterdam van deze nood een deugd gemaakt
kan worden. Tot slot werd, in het veld door Jeroen Bouwmeester
en Jan Willem de Kort (RCE) het proefsleuvenonderzoek ten behoeve
van de beschermingsagenda toegelicht om te eindigen in de
opgravingsput waar Dieuwertje Smal (UvA) en Axel Müller (RCE)
een toelichting gaven op het onderzoek van het Merovingisch
grafveld. Diverse lokale en regionale media hebben aandacht aan
dit evenement besteed.
Publiciteit
In diverse lokale en regionale media zoals de Ster, De Trompett er,
De Limburger, L1 TV en TV Maastricht en diverse lokale en regionale
radiostations hebben ‘de Pasestraat’ voor het voetlicht
gebracht, maar ook in vakbladen als Vitruvius is aandacht besteed
aan het project (afb . 110).
Film en fotografi e
De fi lmmaatschappij van Even en van Even Mediaproducties heeft
opdracht gekregen het project op fi lm vast te leggen. Jaarlijks wordt
het beeldmateriaal verwerkt tot een korte fi lm ten behoeve van de
tentoonstelling in Centre Ceramique. Na afronding van het laatste
veldwerk wordt het beeldmateriaal van alle campagnes verwerkt
tot een eindfi lm. Het zal een tijdsdocument worden waarbij alle
aspecten van dit onderzoek uitgebreid aan het licht komen. Van
(voorbereidend) veldwerk tot deponering/tentoonstelling.
Ton Penders, fotograaf RCE, heeft een speciale foto-opdracht gekregen
ten behoeve van Communicatie Borgharen. Dat heeft al zijn
vruchten af geworpen want diverse afb eeldingen zijn gebruikt en
zullen gebruikt worden voor publicaties en presentaties.
10.2.3 De vakgenoten
Vakgenotendag
Op woensdag 16 september is er speciaal voor collega-archeologen
een fi eld trip georganiseerd naar Borgharen. Ongeveer 60 archeologen
hebben gebruik gemaakt van de gelegenheid om van gedachten
te wisselen over de ervaringen met nieuwe methoden en technieken
(o.a. hand held XRF en 3D-scanning en modeling) en
10 DE OPGRAVING EN HET PUBLIEK 143