Merovingers in een villa - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Hoe verhoudt de samenstelling van het grafveld qua leeft ijd- en geslachtsverdeling
zich tot contemporaine grafvelden in en om Maastricht?
In hoeverre zijn er aanwijzingen voor (im)migratie?
Bovengenoemde vragen kunnen pas beantwoord worden na opgraving
en bestudering van het gehele grafveld of in ieder geval een groot
deel daarvan.
9.1.7 Het degradatie onderzoek
Bot
Wat is de conserveringstoestand van het skeletmateriaal en welke factoren
verklaren mogelijke verschillen in conservering?
De conserveringstoestand is sterk wisselend. Sommige bott en zijn
zeer sterk aangetast, andere nauwelijks. De verschillen zijn toe te
wijzen aan verschillende wijzen waarop degradatieprocessen hebben
gespeeld in de eerste decennia na begraving.
In hoeverre is er een ontwikkeling in de conditie van het skeletmateriaal door
de tijd wanneer we monsters van skeletmateriaal uit 1995, 1999 en de opeenvolgende
jaren van het huidige onderzoek onderling vergelijken?
Een dergelijke vergelijking is (nog) niet gemaakt. Gezien de grote
mate van variatie in aantasting en het feit dat de aantastingsprocessen
ver in het verleden speelden, is de verwachting dat uit een
dergelijke vergelijking geen tijdstrend zal komen.
In hoeverre beïnvloeden de degradatieprocessen de mogelijkheden voor bioarcheologisch
onderzoek (macroscopisch, microscopisch, biochemisch)? Kan dit
type onderzoek (nog) worden uitgevoerd?
De sterke aantasting van het materiaal beperkt de mogelijkheden
voor het fysisch antropologisch onderzoek. Voor een deel is dit
veroorzaakt door degradatie, die vooral in de eerste decennia na
de bijzett ing heeft plaatsgevonden, voor een deel door verstoring
in latere tijd. De beperking zit hem vooral in het niet meer aanwezig
zijn van (delen van) skeletelementen.
Er zijn grote verschillen in de microscopische kwaliteit van het botmateriaal.
Met name het dierlijk bot is microbieel ernstig aangetast.
Microscopisch onderzoek is in die gevallen behoorlijk gehinderd.
Het blijkt nog steeds mogelijk te zijn om goede kwaliteit DNA uit
het menselijk skeletmateriaal te isoleren.
Metaal
Wat is de conserveringstoestand van de metalen objecten? In hoeverre is het
originele oppervlak van de objecten nog bewaard?
De metalen hebben wel corrosieprocessen ondergaan, maar niet
extreem. Het originele oppervlak is nog steeds herkenbaar in zowel
de koperlegeringen als de andere metalen?
Waaruit bestaat de corrosielaag (chemisch / mineralogisch)?
Dit is niet direct onderzocht. Bij de koperlegeringen bestaat de
patina waarschijnlijk vooral uit malachiet (kopercarbonaat), maar
er komen hier en daar ook zwavelverbindingen voor. Onder de
huidige omstandigheden oxideert vooral koper langzaam tot
kopercarbonaat. Hierdoor neemt het kopergehalte af aan het
oppervlak. Ook zink lost op. Lood- en tingehaltes nemen relatief
toe. Deze elementen oxideren ook, maar houden hun plek in de
legering en spoelen minder uit.
Wat is de samenstelling van het metaal?
Er is een aanzienlijke variatie in de samenstelling van de legeringen.
In de regel gaat het om mengsels waarin naast koper ook tin,
lood en zink voorkomen.
Wat is de samenstelling van de bodem rondom de objecten?
De bodem bestaat uit kalkhoudende slecht gesorteerd grind met
siltige klei. Direct rondom koperen objecten zijn door corrosie
kopergehaltes verhoogd.
In hoeverre is het mogelijk om eventuele inhoud van containers vast te stellen
met behulp van bio-organisch onderzoek?
Er zijn hiervoor geen metingen gedaan.
Glas
Wat is de conserveringstoestand van de glazen objecten; zijn degradatieverschijnselen
zichtbaar?
De glazen objecten zijn in goede toestand; macroscopisch zijn
geen degradatieverschijnselen zichtbaar. Alleen de vertinde kralen
zijn aan verval onderhevig.
Wat is de samenstelling van het glas?
Omdat de conservering van de kralen nog niet was voltooid is geen
onderzoek gedaan naar de samenstelling. Wel is met XRF analyse
de kleursamenstelling van het oppervlak onderzocht. Het zijn
vooral de metalen koper, lood en tin die kleurbepalende elementen
zijn. Deze elementen zijn waarschijnlijk in metallische vorm
of als oxide aangebracht op de reeds bestaande kraal die vervolgens
voor de tweede keer verhit werd om het glazuur te laten harden.
Bij het overige glas dat in de grafvullingen is gevonden, gaat het
op twee stuks na om natronglas.
Gaat het om hergebruikt Romeins glas, of is het nieuw geproduceerd materiaal?
De glazen kralen zijn hoogstwaarschijnlijk van nieuw glas gemaakt.
Was dit niet het geval geweest dan hadden de kleuren niet zo precies
gekozen en vervaardigd kunnen worden.
Wat is de samenstelling van de bodem rondom de objecten?
De bodem bestaat uit kalkhoudende slecht gesorteerd grind met
siltige klei.
In hoeverre is het mogelijk om eventuele inhoud van containers van glas vast
te stellen met behulp van bio-organisch onderzoek?
Er zijn hiervoor geen metingen gedaan
Keramiek
Wat is de conserveringstoestand van het keramiek
Het keramiek is in goede conditie.
9 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN 137