Merovingers in een villa - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Welke post-depositionele processen zijn van invloed geweest op de fysieke kwaliteit
van de sporen en vondsten en wat is hiervan de omvang?
De Romeinse sporen en vondsten zijn geroerd door de aanleg van
het Merovingische grafveld, waarbij ook Romeins materiaal in de
grafk uilen terecht is gekomen. Zie verder: ‘Het degradatie onderzoek’
(paragraaf 9.1.7).
Zijn er aanwijzingen voor bewoning voorafgaande aan de bouw van het villacomplex?
Zo ja, wat is hiervan het karakter en de datering?
Een kleine hoeveelheid vuurstenen artefacten laten zien dat dit
deel van het Maasdal ook bewoond werd in de Steentijd. Op basis
van typologische kenmerken van enkele artefacten worden de
werktuigen in het Midden- of Laat-Neolithicum gedateerd.
De vondsten komen vooral uit de grafvullingen. Het villacomplex
en het grafveld hebben de laatneolithische vindplaats verstoord.
Hierdoor is het moeilijk om het karakter van de vindplaats te achterhalen;
de vondst van een pijlpunt duidt op jacht.
Vondsten van handgevormde aardewerk uit de IJzertijd tonen aan
dat ook in deze periode activiteiten op het terrein hebben plaatsgevonden.
Is er een relatie tussen (concentraties van) aanlegvondsten en onderliggende
sporen en/of inmiddels verdwenen structuren? Zo ja, wat is de aard van de
relatie?
Tijdens de aanleg van het vlak zijn geen evidente concentraties
aanlegvondsten aangetroff en.
Zijn er metaalvondsten aanwezig die met de villa geassocieerd kunnen worden?
Zo ja, wat is hiervan de hoeveelheid, verspreiding en conservering? Welke uitspraken
kunnen worden gedaan over eventuele activiteiten van detectoramateurs
en de schade die zij hebben aangericht?
In de vulling van de graven en de vondstlaag zijn drie Romeinse
munten en een fi bula van brons aangetroff en. Niet uitgesloten is
dat ook een deel van de spijkers die in de vullingen zijn aangetroffen
van Romeinse oorsprong zijn. De voorwerpen zijn gecorrodeerd.
Tijdens de opgraving is een van de graven beroofd. Er zijn aanwijzingen
dat ook andere graven in het recente verleden illegaal zijn
bezocht. Of dit het werk is van detectoramateurs kan alleen worden
vermoed.
Welke maatregelen voor inrichting en beheer zijn noodzakelijk voor duurzaam
behoud van het villacomplex?
De grootste bedreiging van het villacomplex bestaat uit agrarisch
landgebruik en illegaal graafwerk. Het huidige detectorverbod op
het terrein moet worden gehandhaafd. Probleem is handhaving
van een dergelijk verbod. Het is te overwegen de locale politie een
presentatie over het grafveld aan te bieden en daarbij de noodzaak
van handhaven aan te snijden. Om illegaal graafwerk in de graven
tegen te gaan en te bemoeilijken moet gezocht worden naar mogelijkheden
het terrein af te dekken en op te hogen met voor rovers
‘hinderlijk’ materiaal. Verdere vernatt ing van het terrein zal de
invloed van intrusieve dieren beperken.
136
9.1.5 De stratigrafi e en de genese van de 5e eeuwse
‘vuile laag’
De opgraving heeft plaatsgevonden op dat deel van de vindplaats
waar geen duidelijke, of substantiële, zwarte laag aanwezig is.
De vragen over deze bij eerder onderzoek aangetroff en laag kunnen
daarom niet beantwoord worden.
9.1.6 Het onderzoek aan menselijke resten
Welke informatie over het grafritueel is besloten in de ligging en bewaringstoestand
van de menselijke resten (evtueel crematie) in het graf?
In de graven zijn alleen inhumaties aangetroff en. Alle (jong) volwassenen
lagen gestrekt, en voor zover kon worden vastgesteld, op hun
rug met hun hoofd richting het zuidwesten.
Twee jonge kinderen waren niet als lijk maar als bundeltje skeletresten
gezamenlijk bijgezet aan het voeteneind van een vrouw. Aangezien
de skeletjes niet gearticuleerd waren, zijn de kinderen waarschijnlijk
eerst enige tijd elders begraven.
In hoeverre is sprake van clustering binnen het grafveld op grond van geslacht en/
of leeft ijd?
De enkele graven waarvoor deze gegevens bekend zijn, geven geen aanleiding
te vermoeden dat er sprake is van clustering van groepen graven.
Mogelijk dat twee groepen even grote en vlak naast elkaar liggende graven
van telkens twee volwassen individuen van verschillend geslacht
een man-vrouw relatie betreff en. Maar uiteraard kan deze vraag pas
beantwoord worden als een groot aantal individuen ownderzocht is.
Wat is de samenstelling van de totale groep begravenen in termen van leeft ijd en
geslacht?
Bij het huidige onderzoek zijn mannen en vrouwen van verschillende
leeft ijden aangetroff en. Uitspraken over de totale groep kunnen pas
worden gedaan wanneer een groot aantal individuen is onderzocht.
Wat is de geschatt e lichaamslengte van de bevolking?
Die vraag kan nu nog niet worden beantwoord; wel konden bij het
huidige onderzoek twee lichaamslengtes geschat worden: ca. 169 cm
van een man en ca. 157 cm van een vrouw.
In hoeverre zijn er aanwijzingen voor residentiële mobiliteit en clustering van genetisch
verwante personen?
Bij een test met DNA onderzoek konden binnen één graf moeder-zoon
relaties worden aangetoond en een vader-dochter relatie tussen twee
verschillende graven.
Wat is de stand van zaken van diverse indicatoren van algemene
gezondheid (verdeling van sterft e, tandglazuurhypoplasieën, cribra
orbitalia, porotische hyperostosis etc.)?
Wat is de stand van zaken betreff ende specifi eke indicatoren voor ziekte, degeneratieve
veranderingen en trauma?
Hoe ontwikkelt zich dit grafveld in chronologisch-demografi sche zin?
MEROVINGERS IN EEN VILLA