Merovingers in een villa - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

spronkelijke grafcontext gehaald en, voorzien van grafgift en, herbegraven
in het graf van de moeder.
Graf spoor 46
De 20 tot 40 jarige persoon die in dit graf lag begraven was waarschijnlijk
een vrouw. Van de inhumatie zijn weinig resten terug
gevonden. Alleen een deel van het onderbeen zou nog in situ kunnen
liggen. De situering is dan waarschijnlijk weer met het hoofd
naar het zuiden. Mogelijk is dit graf oudtijds opengemaakt en zijn
de resten van de overledenen eruit gehaald. Gezien de aanwezigheid
van modern materiaal onderin de grafk uil is het waarschijnlijker
dat het graf in het recente verleden is verstoord. Sporen van
een zogenaamde roofk uil of eventueel secundair gebruik van de
kuil zijn in het toch al zeer moeilijk leesbaar vlak niet opgemerkt.
Of de vrouw in een houten container lag begraven is niet vast te
stellen. Er zijn enkele spijkers gevonden die hierop zouden kunnen
duiden, maar deze kunnen ook uit Romeinse context afk omstig
zijn.
Over eventuele bijgift en of kledingaccessoires valt weinig te melden,
omdat in de kuil weinig is aangetroff en. Naast wat bronzen
nageltjes is een van de spaarzame objecten een onderdeel van een
bronzen oorring.
De vondsten bieden geen mogelijkheid het graf te dateren.
Graf spoor 47
In dit graf lag een persoon van minimaal 20 jaar begraven. Wellicht
dat nader onderzoek meer informatie over deze persoon oplevert,
want dit graf is niet tot het laagste vlak opgegraven. Van het vijfde
vlak, waar de meeste skeletresten en mobilia zijn te verwachten,
is slechts één segment onderzocht. Hierin zijn onder andere sporen
van een houten container aangetroff en. Hoewel in hogere
vlakken geen sporen van verstoring zijn waargenomen is op het
niveau waar vroegmiddeleeuwse vondsten zijn aangetroff en ook
zeer recent materiaal gevonden: fl arden plastic en een verpakking
van papieren zakdoeken uit 1999. Deze vondsten kunnen hier door
diergangen terecht zijn gekomen, maar er moet ook sterk rekening
mee worden gehouden dat dit spoor na het proefsleuvenonderzoek
van 1999 is beroofd. Om dit vast te stellen zal de grafk uil in zijn
geheel opgegraven moeten worden.
Tot de grafi nventaris heeft in ieder geval een houten emmer met
banden en een ijzeren hengsel behoord. In de emmer zat een
bronzen schaal en er is ook een bronzen naald op de röntgenfoto’s
te zien.
Een datering van het graf is op grond van het beschikbare materiaal
nog niet mogelijk.
Graf spoor 51
In dit relatief ondiepe graf lagen de resten van een ongeveer 6
jarige jongen, die met het hoofd naar het zuiden begraven was.
De afwezigheid van stenen en bouwpuin in het midden van de
grafk uil doet vermoeden dat hij in een houten container was bijgezet.
Ook een serie ijzeren spijkers kan hierop duiden.
In het graf zijn gespen en gordelbeslag aangetroff en. Een ter hoogte
van de bovenbenen gevonden ijzeren mes was wellicht met
riempjes aan deze gordel verbonden. Tot een wapen- of jachtuitrusting
behoren twee pijlpunten.
In het graf was verder een cilindrische beker en een knikwandpot
bijgezet, beide zwartgrijs gebakken. Verder zijn onder andere twee
(fragmenten) van niet determineerbare munten en een stuk van
een zilveren Romeinse fi bula in deze grafcontext aangetroff en.
Het graf kan op dit moment globaal in de 7e eeuw worden gedateerd.
Graf spoor 2008- 7
Van dit graf is slechts het hoogste niveau van de grafvulling geborgen.
Het eventuele resterende deel van dit graf, inclusief het onderste
vlak waar zich normaalgesproken de skeletresten en bijgift en
bevinden, is niet opgegraven. Wel is reeds de schedel van een jongen
geborgen. Deze vondst, relatief hoog in het graf, zou kunnen
betekenen dat de schedel niet meer in situ ligt en dat – al of niet in
het verdere verleden – het graf geopend en verstoord is. Later
onderzoek moet hier uitsluitsel over geven. De vondsten van spijkers
zijn een indicatie dat in een houten container is begraven.
In de vulling zijn tot nu toe onderdelen van een saxschede aangetroff
en, wat er op wijst dat de begravene met wapenrusting begraven
is. Verder is een hengsel van koperlegering aangetroff en waarvan
(nog) niet duidelijk is waarvoor deze gediend heeft .
De enkele dateerbare vondsten uit de bovenste laag van de grafvulling
geven een datering in de 7e eeuw. Uiteraard kan dit graf pas
defi nitief worden gedateerd als de gehele context geborgen is.
8.5.3 De lay-out van het grafveld
Het is uiteraard lastig ruimtelijke patronen te bestuderen van een
nog niet volledig onderzocht grafveld. Er kunnen sporen zijn die
nu als graf zijn bestempeld, maar het bij nader onderzoek niet
blijken te zijn en sporen die nu niet als graf zijn herkend, maar het
bij opgraving toch blijken te zijn. Onderstaande is daarom deels
speculatief.
Een van de kwesties rond het Merovingische grafveld op het terrein
van een Romeinse villa is, of er een relatie is tussen beide of dat
het hier gaat om onafh ankelijke keuzen in twee perioden voor het
zelfde, wat hoger gelegen terrein. Een andere vraag is of in de
Vroege Middeleeuwen ook rekening is gehouden met de nog
bestaande resten van de villa. Bij een vermoedelijke, nog niet opgegraven,
grafk uil die bij het onderzoek van 1999 in het hypocaustum
van de villa werd aangetroff en werd de suggestie van een relatie
nadrukkelijk gedaan. 10 Bij de tijdens het huidige onderzoek in het
zuidelijk deel van het opgravingterrein aangetroff en graven lijkt
dit evident te zijn. Dat wil zeggen, de relatie is er: Een tiental graven
is in een vermoedelijke vloer van een villagebouw gegraven die zich
deels als een duidelijke rechthoek met in het oosten een haakse
hoek aft ekent. De graven hebben dezelfde oriëntatie als de zuid-
8 DISCUSSIE 131