Merovingers in een villa - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

De oriëntatie wijkt echter af van de bovengenoemde greppel.
De diepte van deze sporen is niet vastgesteld noch is vondstmateriaal
geborgen uit deze sporen.
Op basis van de vondsten uit de vondstlaag is meer informatie over
de Romeinse bewoning te achterhalen. Ze bevestigen niet alleen
het beeld dat eerdere opgravingen ter plaatste opleverden maar
vullen dat ook aan. 9 Hoewel alleen het bij het onderzoeken van de
Merovingische grafcontexten aangetroff en Romeinse materiaal is
geborgen, heeft dit een grote hoeveelheid Romeins keramisch
bouwmateriaal opgeleverd. Duidelijk is dat op of nabij het terrein
een gebouw met een pannendak gestaan moet hebben. Ook werden
in aansluiting op de vondst van een hypocaustum bij het
onderzoek in 1999 nu losse keramische elementen van de vloerverwarming
van de villa geborgen. Fragmenten baksteen met
mortel met een opvallende fragmentatiegraad zijn mogelijk de
resten van een Romeinse betonvloer (opus signinum). De wanden
van dit gebouw waren deels uit baksteen, deels uit leem opgetrokken.
Een of meer vertrekken waren bovendien voorzien van pleisterwerk
met decoratie. Daarbij zijn verschillende soorten mortel-
en afwerklagen toegepast. Zo konden ten minste twee
schilderingen worden onderscheiden, mogelijk uit verschillende
vertrekken. Een plint werd bijvoorbeeld voorzien van spatwerk:
een bruinrode schildering met witt e spatt en die waarschijnlijk een
imitatie van porfi er moest voorstellen. De hoofd- of bovenzone
van een wand kreeg waarschijnlijk een sobere versiering van rode
banden en motieven op een witt e ondergrond. De betreff ende
fragmenten kunnen echter ook geïnterpreteerd worden als de
resten van een meer verfi jnde decoratie van rode en witt e panelen,
of eventueel als decoratie van een cassett eplafond met rode versieringselementen
op een witt e ondergrond en rode randen langs
de aansluitende wanden. Er werden verschillende pigmenten toegepast
met rode, bordeauxrode, gele, zwarte en groene kleuren.
Duidelijk is dat daarbij verschillende typen ‘verf’ werden gebruikt.
Zo is voor de rode kleuren zowel rode of verbrande aarde als rode
oker gebruikt. Het type wandschildering dat uit de bestudeerde
fragmenten naar voren komt, sluit aan bij wat in andere Romeinse
villa’s in Limburg en elders in Nederland wordt aangetroff en:
paneeldecoraties met rood als basiskleur en eventueel gele en
groene lijnen of banden, evenals witgrondige decoraties met rode
en zwarte lijnen, banden of motieven.
Zowel het aardewerk als beschilderd pleisterwerk doen vermoeden
dat de bloeiperiode van de villa in de 2e eeuw geplaatst moet worden.
Naast aardewerk en keramisch bouwmateriaal zijn in de graven
ook andere mobilia gevonden die waarschijnlijk geassocieerd kunnen
worden met het villacomplex. Voorbeelden hiervan zijn de
Romeinse fi bulae, maar ook enkele benen voorwerpen, zoals een
dobbelsteen hoog uit de vulling van een graf, behoren waarschijnlijk
tot de Romeinse bewoning.
Hoewel dit niet met zekerheid is te stellen, is het waarschijnlijk
dat ook de in de grafvullingen gevonden resten van runderen,
schapen of geiten, en die van varkens, gevogelte en vis resten van
slacht- en etensafval zijn uit de Romeinse tijd. Uit het verder niet
128
onderzochte spoor 16 zijn enkele paardenbott en geborgen.
De berekende schoft hoogte van 149 cm, aanzienlijk groter dan wat
voor de Vroege Middeleeuwen verwacht wordt, duidt eveneens op
een Romeinse datering.
8.5 Merovingisch grafveld
R.C.G.M. Lauwerier, A. Müller, D.E. Smal, E. Altena, M. Kars en
R.G.A.M. Panhuysen
8.5.1 Inleiding
De graven vormen het belangrijkste onderzoeksobject van deze studie.
Tijdens de opgraving zijn zestien sporen geïnterpreteerd als
grafk uil. Samen met de resultaten van eerder onderzoek betekent
dit dat in totaal 23 graven zijn geïdentifi ceerd. Aangezien de grenzen
van het grafveld nog niet zijn vastgesteld is onduidelijk hoeveel graven
het grafveld oorspronkelijk geteld heeft .
Bij het onderzoek van 2008 en 2009 zijn zeven van de zestien graven
in meer of mindere mate onderzocht. Vijf graven zijn in extenso
opgegraven, waarvan er één (spoor 6) tijdens de opgraving door roof
is verstoord. Van een graf (spoor 47) kon het diepste vlak niet meer
binnen de beschikbare tijd worden onderzocht en van een graf
(spoor 2008-7) is alleen het bovenste deel van de vulling onderzocht.
Hieronder wordt eerst ingegaan op de afzonderlijke graven met
de individuele begravenen en hun eventuele relaties, vervolgens
komt het grafveld als geheel aan bod, waarbij ook de relatie met
de Romeinse sporen wordt bediscussieerd.
8.5.2 Graven, doden en relaties
In de zeven onderzochte graven zijn tot nu toe, de resten van
negen individuen aangetroff en. In de graven lag steeds een individu;
alleen in spoor 15 waren drie doden begraven. Omdat de
graven met spoornummer 2008-7 en 47 niet volledig zijn onder-
spoor individu geslacht leeft ijd
(jaar)
DNA bot mobilia
lengte
(cm)
2008-2 14 vrouw ? vrouw 11 ± 2,5 -
6 15 man man man 43 ± 3 168,5
2008-7 16 - ? man kind -
15 17 vrouw vrouw vrouw 44-53 156,8
15 18 man ? ? 6 ± 2 -
15 19 man? ? ? 4 ± 1 -
46 20 - vrouw? vrouw? 20-40 -
47 21 - ? ? 20≤ -
51 22 - ? man 6 ± 2 -
Tabel 33 Kenmerken van de begraven personen op basis van skelet, DNA en in de
graven gevonden mobilia.
MEROVINGERS IN EEN VILLA