Merovingers in een villa - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

8 Discussie
8.1 Inleiding
In dit hoofdstuk worden verschillende onderwerpen uit de deelonderzoeken
die in de vorige hoofdstukken aan de orde zijn
geweest met elkaar in verband gebracht. Ondanks dat spreken
we nadrukkelijk niet van synthese omdat dit de suggestie wekt
dat dit hoofdstuk de resultaten van het hele onderzoek zou
omvatt en. Dat zou echter geen recht doen aan de informatie en
overwegingen die in de meer specialistische hoofdstukken worden
gepresenteerd. Daar komt de bewoning in het Neolithicum
aan bod, wordt de onderbouwing van het degradatie- en het
DNA-onderzoek gegeven, wordt het prospectieonderzoek
besproken, wordt het Romeins bouwmateriaal en de combinatie
van de macroscopische en microchemische analyse van het
Romeinse pleisterwerk bediscussieerd. In die hoofdstukken
komen ook de grafi nventarissen, het aardewerk, en het fysisch
antropologisch, archeobotanisch en archeozoölogisch onderzoek
uitvoerig aan bod.
Hieronder worden die onderwerpen bediscussieerd waarvoor de
combinatie en confrontatie van resultaten van de afzonderlijke
onderzoeken van belang is.
8.2 De vindplaats
R.C.G.M. Lauwerier, A. Müller, D.E. Smal, J. Deeben, T. de Groot, J. Hendriks
en M. Kars
Op basis van de nu beschikbare gegevens van de opgraving kan
een globaal maar zeker niet volledig beeld worden geschetst van
de vindplaats. Een uitgebreide synthese kan pas worden opgesteld
als het gehele grafveld is opgegraven en alle gegevens adequaat
zijn uitgewerkt en geanalyseerd.
Net als de opgravingen uit 1995 en 1999 hebben de twee opgravingscampagnes
van 2008 en 2009 niett emin mooie resultaten
over de vindplaats opgeleverd. Ten eerste is het aantal bekende
Merovingische graven ongeveer verdubbeld, daarnaast is er een
groot aantal grondsporen aangetroff en dat waarschijnlijk toegeschreven
kan worden aan het Romeinse villacomplex. Deze twee
complexen zullen later in dit hoofdstuk behandeld worden. Naast
het vroegmiddeleeuwse grafveld en de Romeinse villa is door de
8 DISCUSSIE
opgraving ook inzicht verkregen over eerder gebruik van het terrein
en over de fysieke kwaliteit van de vindplaats.
Aard en chronologie
Aan de hand van de gegevens die nu voorhanden zijn, blijkt dat de
oudste bewonings- of gebruiksfase van het monument in het Midden-
of Laat-Neolithicum kan worden geplaatst. Een driedoornspits
geeft een vroegste datering in het Laat-Neolithicum (Klokbekercultuur;
2500-2000 v.Chr.), maar op grond van het vuursteen
kan eerder gebruik van de vindplaats niet worden uitgesloten. Uit
deze periode dateren verder enkele artefacten, zoals een deel van
een pijlpunt en een bijlafslag. De vondsten zijn allemaal gedaan
aan de noordkant van put 1 en zijn aangetroff en in de grafvulling
van de sporen 2008-2, 6 en 15. Dit betekent dat de laatneolithische
vindplaats (deels) is verstoord door latere activiteiten. Ook enkele
stukken aardewerk dateren op basis van hun magering en afwerking
in deze periode.
Tijdens het waarderend onderzoek in de jaren ’90 van de 20e eeuw
zijn sporen aangetroff en van bewoning in de IJzertijd. Bij de campagnes
van 2008 en 2009 zijn dergelijke sporen niet gevonden.
Wel duidt het in de grafvullingen aangetroff en handgevormde
aardewerk op bewoning op of in de buurt van het terrein in de Late
IJzertijd en de Vroeg-Romeinse tijd.
Afgaande op de hoeveelheden aardewerk, keramisch bouwmateriaal,
stukjes pleisterwerk etc. lag het zwaartepunt van het gebruik
van het terrein ten tijde van de aanwezigheid van de Romeinse
villa. Verreweg het grootste deel van het gedraaide aardewerk kan
in de Midden-Romeinse tijd worden geplaatst. Een helder onderscheid
tussen 2e en 3e eeuw valt daarbij niet goed te maken.
De gladde afwerking van sommige fragmenten pleisterwerk kan
wijzen op een datering in de 1e of 2e eeuw. Gezien de datering van
het aardewerk ligt de 2e eeuw het meest voor de hand.
Na de bloeiperiode van de villa in de Midden-Romeinse tijd houdt
de bewoning van de vindplaats van de Pasestraat niet op. Het
gedraaide aardewerk geeft een indicatie voor aanwezigheid van
mensen ter plaatse aan het eind van de 3e en het begin van de 4e
eeuw, maar vooral de 5e eeuw is in het aardewerk relatief goed
vertegenwoordigd. Sporen uit deze periode zijn evenwel niet aan-
123