Merovingers in een villa - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

spoor vlak/laag kikker etc. muis etc. konijn mol vos totaal zoogdieren
2008-2 1 28 10 - - - 80
2 82 49 - 2 19 167
3 113 39 - 9 3 171
4 210 41 - 15 36 310
5 - - - - - 3
- 7 2 - - 2 12
6 1 32 7 1 14 2 84
2 35 10 - - - 48
3 64 17 - 2 - 84
4 77 17 - 3 7 128
5 42 8 - 5 5 66
6 8 12 - 7 13 51
7 63 15 - 11 11 109
8 6 - - - - 6
- 1327 107 - 24 40 1527
15 1 17 2 - - - 21
2 20 6 - - 2 30
3 14 5 - 1 4 27
4 15 9 - - 1 28
5 70 10 - 1 1 89
- 2 3 - - 3 11
46 1 2 2 - 1 - 9
2 - - - - - 1
3 4 8 - 3 - 26
4 5 7 - - - 17
47 2 52 9 - 6 1 83
3 15 8 - - - 34
4 25 9 - 1 - 53
5 21 4 - - - 31
51 1 - 1 - 1 - 3
2 9 4 - 2 - 25
3 2 2 - 1 - 20
4 13 7 - 1 - 65
- 5 1 - - - 9
Tabel 32 Aantallen bott en van enkele intrusieve zoogdiersoorten of -groepen per vlak, per graf. Diepte: diepte van het vlak ten opzichte van het maaiveld.
Ook de in vier graven voorkomende resten van de ringslang (Natrix
natrix) kunnen daar terecht zijn gekomen omdat deze dieren ter
plekke in een ondergronds hol hebben vertoefd. De andere optie
is dat het resten van prooidieren zijn (afb . 103).
De grootste groep dierlijk materiaal is van de Anura. Bij de determinatie
is geen onderscheid gemaakt tussen resten van kikkers en
padden. De dieren kunnen als prooi van de vossen en mollen in
de graven zijn beland. Een andere optie is dat ze ter plaatste holen
hebben gebruikt of gemaakt om te overwinteren. Overigens zijn
in een Merovingisch graf in de dom van Xanten in 1956 zes verdroogde
padden (Bufo bufo) aangetroff enen en de resten van een
muis. 103 Omdat deze resten onaangeroerd zijn aangetroff en in een
afgesloten stenen grafk ist worden in ieder geval de padden als
bijgaven beschouwd. Omdat de resten in Borgharen min of meer
random in alle lagen en segmenten van de graven zijn gevonden
is een niet natuurlijke herkomst minder waarschijnlijk.
De datering van bovengenoemde intrusieve dieren is problematisch.
Die kan tot in de zeer recente tijd lopen. Het konijn kan uit
de laatste negen eeuwen stammen, bij de overige soorten kan de
datering veel meer uiteenlopen. Tijdens de determinatie viel op
dat de vossenbott en niet allemaal in dezelfde mate zijn verweerd,
wat de suggestie wekt dat ze in verschillende perioden in de bodem
terecht zijn gekomen. Dat dit niet altijd op hoeft te gaan, laten de
vossenbott en uit graf 2 zien. Waarschijnlijk zijn deze resten allemaal
van één dier. Toch is de conservering zeer verschillend. Zo is
het bot van de schedel redelijk goed bewaard maar dat van enkele
metapoden en een kaakje slecht. Ook de mate van verwering van
de botjes van de mollen verschilt. Sommige zien er zeer ‘vers’ uit.
Dit doet vermoeden dat de resten van de mollen uit verschillende
perioden kunnen stammen en dat ook in het recentere verleden
mollen actief zijn geweest. Hard is dit gegeven evenwel niet. Tijdens
de determinatie viel op dat de resten van vis, knaagdieren en
amfi bieën er veel beter geconserveerd uitzagen dan die van de
grotere zoogdieren. Hoewel de manier van degraderen van deze
verschillende groepen dieren verschilt, kan ook dit een aanwijzing
zijn dat deze dieren later in de bodem terecht zijn gekomen.
Bioturbatie
De vondst van zo veel intrusieve dieren in de vulling van de graven
geeft aan dat er in het grafveld mogelijk nog heel wat leven na de
dood was. Hierboven is aangegeven dat de verstorende graafactiviteiten
uit verschillende perioden kunnen stammen. Vraag is
natuurlijk wat het eff ect van de activiteiten van die vossen, mollen
en muizen was en is op de grafi nventaris.
In tabel 32 is per graf voor de belangrijkste intrusieve soorten aangegeven
hoeveel resten gevonden zijn per opgravingsvlak, of beter
7 RESULTATEN ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK 117