Informatiebrochure financiële instrumenten - BNP Paribas Fortis

3. Obligaties (Fixed Income)
Een obligatie (bond) is een schulderkenning van een emittent
en voor de obligatiehouder het bewijs van de deelneming in
een lening op lange termijn (> 1 jaar) waarvoor hij/zij meestal
een periodieke interest (coupon) ontvangt.
Het is een beleggingsinstrument van de kapitaalmarkt, de
markt waarop geld met een looptijd van minimum 1 jaar wordt
geleend of uitgeleend (in tegenstelling tot de geldmarkt, waar
geld met een kortere looptijd wordt verhandeld).
Obligaties worden aan het publiek aangeboden gedurende een
inschrijvingsperiode. Tijdens deze periode kan de belegger het
papier tegen de uitgifteprijs verkrijgen. Die kan tegen pari zijn
(100%) of hoger of lager om het rendement af te stemmen op
de marktvoorwaarden.
Na de uitgifteperiode kunnen de obligaties op de secundaire
markt gekocht of verkocht worden. De liquiditeit van de markt
hangt onder meer af van de omvang van de uitgifte en van de
emittent. De transacties zullen dus plaatsvinden tegen een
prijs die varieert volgens de evolutie van de rentevoeten (de
prijs ligt in principe onder de uitgifteprijs als de rentevoeten
sinds de uitgifte zijn gestegen, en erboven in het
tegengestelde geval) en volgens eventuele wijzigingen van de
solvabiliteit van de emittent sinds het moment van de
uitgifte 1 .
Op de einddatum wordt de obligatie terugbetaald tegen de
vooraf vastgestelde prijs, meestal tegen pari (100% van de
nominale waarde).
3.1. Belangrijkste kenmerken van de
traditionele obligaties
De voornaamste kenmerken van een klassieke obligatie zijn:
• de emittent;
• de munt;
• de rentevoet;
• de einddatum (en looptijd);
• de prijs (en het rendement);
• het bedrag van de uitgifte;
• de plaats van notering;
• de achterstelling.
1 Merk op dat er al een secundaire markt wordt georganiseerd tijdens de
inschrijvingsperiode (grijze markt) maar die is niet toegankelijk voor alle
beleggers.
3.1.1. De emittent
Emittenten kunnen op grond van twee criteria ingedeeld
worden:
• het type van de emittent;
• de rating van de emittent.
A. Types van emittenten
De voornaamste types van obligatie-emittenten (issuer types)
of ontleners zijn:
• overheden (government bonds);
• supranationale instellingen (supranational bonds);
• bedrijven (corporate bonds), waarbij vooral de banken actief
zijn (bijvoorbeeld in de vorm van kasbons of notes).
1. Overheid
Staatsobligaties (government bonds) worden uitgegeven door
de overheid en bieden verschillende looptijden. Overheden
doen vaak een beroep op de kapitaalmarkt om hun schulden
of hun plannen te financieren.
Staatsobligaties zijn doorgaans liquider dan bedrijfsobligaties
omdat het bedrag van de uitgifte vaak groot is en de
secundaire markt in de meeste gevallen goed georganiseerd is
(in België door bemiddeling van het Rentenfonds 2 ). De situatie
verschilt echter sterk naargelang het land.
De bekendste vormen in België zijn lineaire obligaties en
Staatsbons. Staatsbons zijn vastrentende effecten met
jaarlijkse coupon, die door de Belgische Staat worden
uitgegeven. Dit type effecten is bestemd voor de nietprofessionele
belegger. De primaire markt van de Staatsbons
is enkel toegankelijk voor particulieren en enkele
verenigingen, zoals VZW’s, stichtingen, kerkfabrieken, …
Lineaire obligaties (OLO’s) zijn gedematerialiseerde
vastrentende effecten op middellange en lange termijn
uitgegeven via aanbesteding door de Belgische Schatkist. Elke
categorie obligaties met dezelfde rentetarieven en dezelfde
looptijd vormt een lijn. De aanbiedingen gebeuren tegen
uitgifteprijs en worden uitgereikt tegen de prijzen die de
2 Het Rentenfonds is een autonome openbare instelling, opgericht door de besluitwet
van 18 mei 1945 en waarvan de verbintenissen worden gewaarborgd
door de Belgische staat. Zijn opdrachten hebben betrekking op de secundaire
markt van obligaties van de Belgische overheidsschuld. Het Fonds wordt
bestuurd door een Comité van zes leden. Het publiceert marktinformatie
over de rentes en evoluties van de gereglementeerde buitenbeursmarkt van
de lineaire obligaties, gesplitste effecten en schatkistcertificaten uitgegeven
door de Belgische staat. Het stelt ook de lijst op van leden van deze markt.
Informatiebrochure financiële instrumenten
23