Informatiebrochure financiële instrumenten - BNP Paribas Fortis

Wij onderscheiden:
• de calloptie: geeft de houder het recht om tot een specifieke
datum of op een bepaald ogenblik (looptijd) een bepaalde
hoeveelheid (omvang van het contract) van een actief (het
onderliggende) te kopen tegen een vastgelegde prijs
(uitoefenprijs - strike). De tegenpartij, de verkoper van de call,
verbindt zich ertoe de overeengekomen hoeveelheid tegen de
uitoefenprijs te leveren als de houder zijn recht wil uitoefenen;
• de putoptie geeft de houder (de koper) het recht tot verkoop
tot een bepaalde datum of op een precies ogenblik van een
bepaalde hoeveelheid (de omvang van het contract) van een
actief (het onderliggende) tegen een overeengekomen prijs
(uitoefenprijs - strike). De tegenpartij, de verkoper van de
put, verbindt zich ertoe de overeengekomen hoeveelheid
van het actief tegen de uitoefenprijs te kopen als de houder
zijn recht wil uitoefenen.
De optie verleent dus een recht aan de koper, die daarvoor een
premie betaalt. Ze houdt echter een verplichting in voor de
verkoper, die in ruil een premie ontvangt. De verplichting
vervalt als de koper zijn recht niet uitoefent op de einddatum
van het contract.
De opties hebben een waarde. Ze kunnen worden verhandeld op
een secundaire markt. Om hun verhandelbaarheid te vergemakkelijken
werden de contractvoorwaarden op iedere activamarkt
gestandaardiseerd. Bij aandelen bijvoorbeeld bedraagt de looptijd
van de optie doorgaans 3, 6 of 9 maanden (ook veel langere
looptijden zijn mogelijk), bedraagt de omvang van het contract
100 aandelen en wordt de uitoefenprijs uitgedrukt per aandeel.
Opties van het Europese type kunnen alleen op de einddatum
worden uitgeoefend. Opties van het Amerikaanse type
daarentegen kunnen op elk moment tijdens de levensduur van
het product worden uitgeoefend. De uitoefenprijs (strike) is de
prijs waartegen men het onderliggend kan kopen of verkopen.
Hij wordt vastgelegd door de emittent op het moment van de
uitgifte. Afhankelijk van de uitoefenprijs ten opzichte van het
onderliggend kan de optie diverse vormen aannemen:
• At the money: als de uitoefenprijs die van het onderliggend
benadert;
• Out of the money: als de uitoefenprijs hoger ligt dan de
koers van het onderliggend in het geval van een call (of
lager dan de koers van het onderliggend bij een put);
• In the money: als de uitoefenprijs lager ligt dan de koers
van het onderliggend in het geval van een call (hoger dan
de koers van het onderliggend in het geval van een put).
In de praktijk wordt een aandelenoptie maar zelden
uitgeoefend, omdat die leidt tot de aankoop of verkoop van
aandelen tegen uitoefenprijs waarop de gewone beurskosten
verschuldigd zijn. Marktposities kunnen in feite opgelost
worden door veel goedkopere slotkoersverrichtingen. In dit
geval ziet de houder van de optie af van zijn recht door een
slotkoersverkoop en kan de verkoper zijn verplichting tot
levering beëindigen door een slotkoerskoop.
Wij verwijzen u naar punten 1.2.1 en 1.2.2 voor de
omschrijving, voordelen, nadelen en risico’s van derivaten in
het algemeen.
2. Voordelen, nadelen en risico’s eigen aan opties
a. Voordelen
• Dankzij het hefboomeffect kan men met een redelijk klein
bedrag, volop profiteren van:
- de koersstijging van een onderliggend actief
(aankoop van een call);
- de koersdaling van het onderliggende actief
(aankoop van een put).
• De potentiële winst:
- is in principe onbeperkt voor de koper van een call;
- is beperkt, voor de verkoper van een put, tot het
verschil tussen de uitoefenprijs en nul.
• Het potentiële verlies beperkt zich, zowel voor de koper
van een call als voor die van een put, tot het bedrag van
de betaalde premie.
• De verkoper van een optie (call en put) ontvangt een
premie in ruil voor een eventuele verplichting (tot
verkoop als de call wordt uitgeoefend, tot aankoop als de
put wordt uitgeoefend).
• Een optie heeft een einddatum. In geval de houder van de
optie op die datum geen stappen heeft gezet om zijn recht
uit te oefenen, dan wordt de optie waardeloos en is de
verkoper vrijgesteld van zijn verplichting.
b. Nadelen
• De administratieve opvolging voor optieverrichtingen is
doorgaans zwaar.
• De tarifering van optieverrichtingen is gevoelig hoger dan
die van verrichtingen op de onderliggende activa.
c. Risico’s
• De koper van een optie (call en put) kan zijn volledig inleg
(betaalde premie) verliezen als de marktprijs van het
onderliggende actief anders evolueert dan verwacht
(daling van de marktwaarde van het actief bij de aankoop
van een call, stijging ervan bij de aankoop van een put).
• De verkoper van een optie zal zijn verplichting moeten
nakomen als de houder van een optie zijn recht wil
uitoefenen. Dit gebeurt meestal als de markten anders
evolueren dan voorzien:
- de verkoper van een call moet de onderliggende waarde
verkopen onder de marktwaarde;
- de verkoper van een put moet de onderliggende waarde
kopen tegen een prijs boven de marktwaarde.
• De houder van een optie (call of put) heeft geen recht op
eventuele dividenden of renten betaald door de
onderliggende waarde.
• Een optie heeft een einddatum. Als de houder van de optie
geen actie onderneemt (uitoefening of verkoop) vóór die
datum, dan verliest de optie haar waarde.
Informatiebrochure financiële instrumenten
11