NIEUWSBRIEF - A Rocha

Als je het eten van wild in verband brengt met natuurbeheer en duurzaamheid, ben je verzekerd van debat. A Rocha Zwolle
organiseerde dit voorjaar de ganzenproeverij ‘Gans anders’. Via de webcommunity van A Rocha wordt erover gediscussieerd.
Een belangrijk gesprek, dat al goede reacties heeft opgeleverd! Om het gesprek een nieuwe impuls te geven, gingen we voor een
uitgesproken standpunt op bezoek bij Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren. Een gesprek over geloof, natuur, dierenwelzijn
en vlees eten. “Ik geloof in persoonlijke vrijheid, maar ik wil je wel scherp houden.”
Ze zit sinds november 2006 in de Tweede Kamer en is al ruim
zes jaar het boegbeeld voor alles wat met duurzaamheid en
dierenwelzijn te maken heeft. Terugblikkend ziet Marianne Thieme
als de grootste verdienste van de Partij voor de Dieren dat andere
partijen dierenwelzijn hoger op de agenda zetten. “Wij zijn de ‘haas
in de marathon’, we laten andere partijen harder lopen. Joop Atsma
van het CDA verzuchtte ooit: ‘Het gaat tegenwoordig elke dag over
dieren in de Tweede Kamer’. Dat zie ik als een groot compliment.”
Het heeft haar het laatste jaar aangenaam verrast dat ook in een
tijd van economische crisis het thema duurzaamheid niet meer weg
te denken is. “Ik voorspel dat dit de eeuw van het dier wordt. Dat
betekent niet dat we mensenrechten moeten geven aan dieren, maar
dat we dieren de ruimte en vrijheid geven om te leven naar hun
eigen aard.”
Ganzenproeverij
De scherpte komt onmiddellijk in het gesprek als het gaat om de
ganzenproeverij van de lokale groep van A Rocha in Zwolle. Een
initiatief eerder dit jaar om mensen aan het denken te zetten over
wat ze eten: kies je voor regulier vlees, voor de biologische variant
of ook voor wild? Kan het eten van een gans zelfs een bijdrage zijn
aan natuurbehoud? Er zijn intussen zoveel ganzen dat weidevogels
erdoor in de knel komen. Er moet dus iets gebeuren.
Maar aan Marianne Thieme is de ganzenproeverij niet besteed: “Ik
begrijp best dat je manieren zoekt om mensen te laten nadenken
over wat ze eten. Maar pas op. Jagers willen niets liever dan ons
laten geloven dat zij medestanders zijn in de strijd tegen de bioindustrie.
Maar je moet beseffen dat die twee miljoen dieren die
jaarlijks worden geschoten, nog eens twee miljoen aangeschoten
dieren opleveren die enorm lijden. Ganzenvlees
is absoluut niet
verantwoord.”
“Ik wil mensen
scherp houden”
Marianne Thieme mist aandacht voor
dierenwelzijn bij christenen
Roofdieren
Jacht blijkt – niet geheel onverwacht – het belangrijkste geschilpunt
in het gesprek. Als je een stukje vlees wilt eten, koop dan iets uit de
biologische veehouderij, zegt Thieme. “Al zijn daar ook problemen.”
Maar wild is toch een ultieme vorm van biologisch vlees? “Alle
jacht is plezierjacht en dat wijzen wij af.” Maar de mens neemt
door verantwoord jagen toch de positie in van grote roofdieren die
in Nederland ontbreken? “Het is een achterhaald idee dat iedere
diersoort een roofdier nodig heeft. Ziekten en het voedselaanbod
bepalen voor het grootste deel de omvang van een populatie.” Maar
natuur heeft in ons land toch beheer nodig, bijvoorbeeld als de
ganzenpopulatie tegen de klippen op groeit? “Jagen helpt niet. Er
worden in allerlei gebieden duizenden ganzen geschoten, maar in
de kortste tijd zitten er in die gebieden ook weer duizenden nieuwe
ganzen.”
Achter deze strikte en strijdbare opvattingen leven bij Thieme
leidende begrippen als ‘mededogen’ en ‘respect voor het
allerkwetsbaarste’. “Dieren moeten tot hun recht komen, moeten
kunnen leven naar hun aard. Ik geloof in persoonlijke keuzevrijheid
van mensen om al of niet dieren te eten. Maar er zijn steeds meer
argumenten om het niet te doen: er zijn alternatieven, we kunnen
de wereldbevolking straks niet meer voeden als we allemaal vlees
eten. Bovendien kost de productie van vlees simpelweg teveel graan
(veevoer), dat ook allemaal geteeld moet worden. Je kunt veel meer
mensen voeden door de plantaardige eiwitten rechtstreeks te eten.
Vlees eten is ook een bedreiging voor de biodiversiteit op aarde. Er
zijn steeds meer aanwijzingen dat te veel vlees eten negatief effect
heeft op je gezondheid.” Het zijn goede argumenten om minder vlees
te eten. Maar zijn het per se argumenten om ieder biefstukje en alle
gehakt helemaal te laten staan? Marianne Thieme draait het om: “Als
het enige argument is dat vlees lekker is, vind ik dat te mager om
vlees te blijven eten.”
Geloof
Marianne Thieme is een gelovig mens – ze is lid van de Zevende
Dag Adventisten. Haar geloof houdt ze strikt gescheiden van haar
politieke werk: “Ik leid
Deze economische
crisis gaat voorlopig
niet over.
Maar er komt een
ecologische crisis
aan die veel groter is
en waar nauwelijks
aandacht voor is.
een seculiere partij. Mijn
geloof is een privézaak.
Ik was overigens al
dierenbeschermer voordat
ik me aansloot bij de kerk.”
In het christelijk geloof
vindt ze wel dezelfde
begrippen – liefde en
mededogen – die haar al
een leven lang motiveren
om dierenwelzijn hoog op
de agenda te zetten. Maar
concreter dan dat maakt ze
het liever niet. Dieren zijn
voor haar waardevol omdat
ze bestaan voor zichzelf.
Niet omdat ze bestaan voor
de Schepper? “Daar waag ik me niet aan.”
Kijkend naar christelijk Nederland heeft ze nog wel een noot te
kraken. Uit onderzoek is gebleken dat 40 procent van de christenen
duurzaamheid belangrijk vindt. Dat is best een mooi percentage.
Maar op het gebied van dierenwelzijn is dat maar 10 procent, en
dat zit Thieme dwars. “Hoe kan het dat een groot deel van de bioindustrie
door christenen wordt gerund? Zij gaan wat mij betreft
veel te sterk uit van ‘heersen over de aarde’. Ik hoop dat dat gaat
veranderen in ‘zorgen voor de aarde’.”
Rampscenario’s
Over geloof gesproken, ook de politiek zit volgens Marianne
Thieme vol met gelovigen: groei-gelovigen. “De politiek wil de
burger wijs maken dat we uit de crisis komen als we gaan inzetten
op meer productie, op economische groei. Maar kijk naar de CO2
in de lucht, kijk naar de grondstoffen die opraken. Vroeger waren
het vaak gelovigen of filosofen die met rampscenario’s kwamen.
Tegenwoordig zijn het de wetenschappers. Jan Rotmans, hoogleraar
duurzaamheid en transitiedenker, zegt: ‘Deze economische crisis
INTERVIEW
gaat voorlopig niet over. Maar er komt een ecologische crisis aan die
veel groter is en waar nauwelijks aandacht voor is.’ De moed zou je
in de schoenen zakken.”
Zelf blijft Thieme voorzichtig optimistisch: “Volgens mij hoef je de
moed niet op te geven, maar dan moeten we wel onze levensstijl
drastisch veranderen. En dat is niet eens zo heel moeilijk. Ik heb
dat zelf ook voor een groot deel gedaan. Ik probeer zo consequent
mogelijk te zijn, maar ik ben ook mens. Het lukt niet altijd. Maar
ik vind dat je beter inconsequent goed kunt leven, dan consequent
fout.”
In de kou
Staan allerlei duurzame idealisten bij de Partij voor de Dieren
niet in de kou, omdat ze zich uiteindelijk niet kunnen verenigen
met de scherpomlijnde standpunten over dieren? Volgens het
verkiezingsprogramma worden ‘biologische plantaardige producten
actief ondersteund en gepromoot’.
Maar de partij wil kennelijk de
producten van een biologische
veehouder niet op dezelfde
manier promoten. Flexitariërs
(mensen die minder vlees eten)
doen misschien wel een stap
op de goede weg, maar zouden
eigenlijk vegetariër moeten
worden. En natuurorganisaties
die geloven in jacht om
populaties te beheren, hoeven
ook al niet op enige support
van de Partij voor de Dieren te
rekenen.
Maar volgens partijleider
Thieme is dat te scherp
geschetst. “Wij geven
biologische veehouders
wel degelijk veel support.
We zetten ze bijvoorbeeld
in het zonnetje als ze een
modderpoel voor zeugen
aanleggen. Een flexitariër
bekritiseren we niet omdat hij nog vlees
eet. Hij is op de goede weg! Ik meen het oprecht: je kunt beter
inconsequent goed bezig zijn. Dan heb je al een hele stap in de
goede richting gezet. En met de natuurorganisaties werken we waar
mogelijk samen, we zoeken echt de verbinding. Het standpunt over
jacht scheidt ons, dat is waar. Maar in een volwassen relatie kan dat.
Ik wil mensen en organisaties altijd graag scherp houden.”
Discussieer mee over ganzen eten en natuurbeheer op het forum
van www.arocha.nl.
Tekst: Embert Messelink | Foto’s: Rogier Bos
A Rocha