BFVision (1921.1 Kb) - Agripress

55
Driemaandelijks tijdschrift
van de Belgische Fruitveiling
Jaargang 14/2012
oktober - november - december
Erkenningsnr. P209656
Afgiftekantoor 3500 Hasselt 1
Vernieuwing in de kersenteelt
Evaluatie zachtfruitseizoen
Gebruik luchtmengdoppen

Inhoud
04
10
22
07
19
27
Voorwoord 02
Vernieuwing in de kersenteelt 04
Gebruik luchtmengdoppen 07
Duurzaamheid 10
Statistieken hardfruit 12
Statistieken zachtfruit • agenda 13
Beleidsverklaring 14
Evaluatie zachtfruitseizoen 16
Audits bij de BFV 19
Hagelverzekering 20
Fruit Attraction Madrid 2012 21
Fructura 2012 22
Openbedrijvendag bij fruitbedrijf Porreye • Fruittob 23
Eindejaar in de veilzaal • Colruyt heropening winkels 24
Pensionering Jacques Herbots & Etienne Coemans 25
Sinterklaas bij de BFV 26
De schoonste boerin van Vlaanderen • Personeelsnieuws 27
2
Geachte producent,
Geachte koper,
Koning Winter deed vroeg zijn intrede dit jaar. De start van
de winter valt ook samen met het jaareinde; een klassiek
moment om even stil te staan bij de cruciale momenten van
het afgelopen jaar. In de winter ligt de kiem van alle nieuw
leven. Dit is een gekend gegeven voor elke fruitteler. Bij de
beoordeling van 2012 is dit item ook erg toepasselijk.
Het eerste trimester van 2012 werd gekenmerkt door
een moeilijke prijsvorming voor hardfruit. Na een goed
seizoenseinde 2010/2011 verliep de commercialisering
van appelen bij de seizoensstart 2011/2012 nog relatief
gunstig. Vrij snel deed de concurrentie uit het Oostblok ons
echter de das om, met als gevolg dat in de eerste helft van
2012 de verkoop vrij moeizaam liep. Het slechte voorjaar
maakte dat er in april-mei onverhoopt grote kwantums
appelen geruimd werden en dit in heel Europa zodat er in
juni-juli eigenlijk een tekort ontstond. De prijzen werden
hierdoor toch weer opgetrokken in de laatste periode van
het seizoen 2011/2012. Maar het kalf was al verdronken.
Meer dan 90 % van de productie was reeds vermarkt
aan relatief lage prijzen, maar de kiem voor een betere
seizoensstart was gelegd.
Voor de peren was het vorig seizoen er één om niet
snel te vergeten, zowel op vlak van productie als van
prijsvorming. De productie werd gekenmerkt door een
enorme hoeveelheid, maar kwalitatief kenden we toch
wat bewaarproblemen. De prijsvorming willen we liefst zo
snel mogelijk vergeten. Tenslotte mogen we onze telers
van het Hageland en van Haspengouw niet vergeten die
op 18/8/2011 te maken kregen met de ‘Pukkelpopstorm’,
hetgeen sowieso een domper zette op het seizoen
2011/2012.
Ook de aardbeien werden niet het succes waarop we allen
gehoopt hadden. Er werd immers vanuit gegaan dat de
strenge winter van vorig jaar de Europese productie wel
zou reduceren en er enigszins schaarste zou ontstaan
in de zomerperiode. Er zijn inderdaad minder aardbeien
geweest, maar de klimatologische factoren hebben dan
weer de kwaliteit en de vraag naar aardbeien negatief
beïnvloed. Uiteindelijk hadden we zeker geen beter seizoen
dan het voorgaande. Voor de vollegrondaardbeien kan men
gerust spreken van een barslecht seizoen. Verder in deze
Vision lees je hierover meer.
De kersenoogst mag kwantitatief als mislukt beschouwd
worden. De prijzen waren iets beter dan vorig jaar maar
dat compenseerde zeker het productieverlies niet. De
problematiek van overkapping van kersen stelt zich meer
dan ooit. De BFV is dan ook te rade gegaan bij de
kersenspecialist van het pcfruit, Toon Vanrykel. Dit resulteerde
in een interessant artikel dat u iets verderop kan lezen.
Ik heb zoveel negatiefs nog niet dikwijls allemaal bij mekaar
gezien. Voor de BFV-omzet was dit eveneens dramatisch.

Eind augustus klokten we af met -30 %. Vanaf mei namen
we reeds diverse besparingsmaatregelen. De afdeling
te Vrasene werd 2 maanden gesloten. Voor de eerste
maal voerden we economische werkloosheid in bij onze
bedienden. En daar waar mogelijk werd in de kosten
gesneden.
Gelukkig bestaat een boekjaar op een fruitveiling steeds uit
input van 2 seizoenen. Vanaf september waait er immers
een nieuwe wind. De commercialisering van alle fruit ging
plots veel beter.
Dit begon met de commercialisering van de Belgica.
Nooit zijn we zo snel uitverkocht geweest en dit aan een
middenprijs van 0,78 €/kg. Ook de peren werden veel
duurder verkocht. Voor sommige maten en kwaliteiten
was een verdubbeling van prijzen geen uitzondering. De
enige domper is de ietwat kleinere productie, het meest
uitgesproken in het Waasland.
Ook industriefruit was zelden zo duur. Jonagoldschilappelen
werden lange tijd aan 0,38 €/kg ingekocht en werden op
basis daarvan doorgecontracteerd. Ook de aardbeien
kenden naar het einde toe een gunstiger verloop.
Resultaat van dit alles is, dat het omzetverlies van -30%
eind augustus omgebogen werd naar een daling van
slechts -3%. Momenteel dus quasi een gelijke omzet met
2011. Dit is enorm hoopvol. Op korte tijd is in onze sector
soms heel veel mogelijk.
Beste teler, tot hier in het kort het commerciële verloop
van 2012.
De BFV zat echter niet stil in 2012.
Zo heeft het nieuwe Jonagoldproject stilaan gestalte
gekregen. De moeilijkste keuze is reeds enkele maanden
geleden gemaakt met een definitieve mutantenkeuze.
Namelijk Boerenkamp, Marnica en Vivista. Wij zijn verheugd
dat ook de grootdistributie ons volgt in deze keuze. Een
nieuwe naam voor deze super Jonagold ligt ook klaar.
De BFV is ervan overtuigd dat ze zelf dit supermerk in
regie moet houden om controle en overwaking op die
topkwaliteit mogelijk te maken. En vooral ook om een
gestuurde vermarkting te realiseren. Bij de start van 2013
zal bekendgemaakt worden hoe we praktisch te werk
zullen gaan.
Op vlak van koeling werd in 2012 gestart met de
overschakeling van Freon- naar ammoniakkoeling in ons
complex te Hannuit. Tegen augustus 2013 zal er 8.000 ton
koeling op ammoniak draaien en kunnen we er Conférence
peren zonder enig probleem bewaren tot in juni.
Tevens is de export naar nieuwe landen zoals China
en diverse andere Zuidoost-Aziatische landen verder
uitgebouwd. Dit zal zeker een ondersteuning betekenen
voor de stijgende perenproductie in de toekomst.
Het Joly Red-project krijgt vaste vorm. In het voorjaar gaan
3
de eerste 80.000 bomen in de grond. Een stuurgroep,
bestaande uit telers van de BFV en van Veiling Zuid-
Limburg in Margraten, bouwt momenteel de fundamenten
van deze nieuwe appelclub. Er is in de stuurgroep beslist
om een tweede bestelronde te lanceren. Iedereen heeft
hieromtrent reeds een uitnodiging ontvangen. Er werd
besloten om opnieuw 2-jarige knipbomen te laten maken.
Deze zijn te planten in het najaar van 2014. De bestelling
moet binnen zijn voor het einde van het jaar. Iedere BFVteler
is van harte welkom in deze wereldappelclub.
We zijn ervan overtuigd dat de combinatie van de invoering
van het nieuwe Jonagoldproject en de verbreding van ons
appelassortiment door invoering van Joly Red, de kansen
op een geslaagde appelvermarkting naar de toekomst
ongetwijfeld zal verhogen. Voor de appelcommercialisering
is een gestuurde vermarkting immers van levensbelang.
Met exclusiviteiten kan dit nu eenmaal iets gemakkelijker.
De BFV-teler die toegang heeft tot al deze projecten heeft
hierdoor mooie toekomstperspectieven.
Graag wil ik via deze weg mijn persoonlijke dank uitdrukken
aan Jacques Herbots en Etienne Coemans die op 21
december met pensioen gingen. Het zijn beide iconen van
de BFV; medewerkers en collega’s van het eerste uur. Dit
van in de tijd van de Fruitcentrale. Ik heb met die mannen
ongelooflijke en onvergetelijke dingen meegemaakt.
Bedankt Jacques en Etienne voor uw inzet voor de BFV
en voor jullie collegialiteit. De BFV, zowel het personeel als
de telers als de kopers zullen jullie niet snel vergeten. Ik
wens jullie een schitterend en welverdiend pensioen toe.
Wij willen tevens via dit schrijven het volledige BFV-team
feliciteren met de dagelijkse correcte en niet aflatende
inzet tijdens het afgelopen jaar.
Beste teler, wij wensen u een gelukkig kerstfeest en hopen
dat de positieve commerciële verwachtingen u een gevoel
van gerustheid en veel vertrouwen zullen geven gedurende
deze feestdagen, zodat u met goede moed het nieuwe jaar
kan aanvangen.
Nog een gelukkig 2013!
Filip Lowette
algemeen directeur
Erik Champagne
voorzitter
Voorwoord

kersenteelt
De kersenteelt is in volle expansie. Nieuwe rassen en
zwakgroeiende onderstammen zijn een feit. Toch zorgen
de onvoorspelbare weersomstandigheden, tijdens de bloei
en bij de pluk, er nog steeds voor dat kersen telen
speculatief blijft. Een nieuwe aanpak van de kersenteelt
dringt zich daarom op. We hadden hierover een gesprek
met Toon Vanrykel, kersenvoorlichter van het proefcentrum
voor de fruitteelt (pcfruit).
Toon, voor jou staat het overkappen
van de kersen voor een moderne
kersenteelt centraal. Waarom
Toon Vanrykel, pcfruit
ga je voluit voor een overkapte
kersenteelt?
Toon: Wanneer we over een nieuwe
kersenteelt spreken, moeten we
zeker stilstaan bij overkappingen. Alle
proefresultaten en praktijkervaringen
tonen aan dat dit de beste (en
meest zekere) manier is om het
probleem van het barsten van de kersen op te lossen. Ook
kunnen overkappingen tijdens de bloeiperiode een groot
verschil maken in vorstschade. Indien we de kersenteelt
oogstzekerder willen maken, kunnen we hiermee de meeste
winst behalen. In het buitenland staat men wat dit betreft
verder. Wij moeten in ons teeltgebied in deze richting mee
evolueren om in de toekomst te kunnen blijven concurreren.
Wanneer we kersen overkappen, verandert dan ook de
teelttechniek?
Toon: In principe kunnen bestaande aanplantingen op
zwakke onderstam nog worden overkapt. Ik heb trouwens
zelf een aanplanting die ik dit seizoen heb overkapt. Het is
natuurlijk beter dat men reeds voor men begint te planten
rekening houdt met overkappingen en alles in functie van
de overkapping plant. Het is belangrijk te starten met een
goed perceel. Wanneer men wil investeren in overkappen,
moet men zeker zijn dat het perceel 100% geschikt is
voor de teelt van zoete kersen. Het is geweten dat kersen
de beste gronden vragen. Hier loopt het maar al te vaak
fout. Vele problemen kunnen worden vermeden bij een
goede risico-analyse alvorens te planten. Denk maar aan
de problemen met herinplant, woelratten, te vorstgevoelige
percelen, waterzieke percelen, enz. Hierbij komt zeker ook
het probleem van kleinvruchtigheid door het Little Cherry
Virus. Wanneer er geïnfecteerde (hoogstam) bomen in de
buurt staan, zorg er dan eerst voor dat deze bomen worden
opgeruimd.
Naar eeN NIeuw cONcepT
VOOr de kerseNTeelT!
De rassenkeuze voor een teelt onder kap moet opnieuw
worden bekeken. Sommige rassen werden in het verleden
afgeschreven omwille van hun barstgevoeligheid. Ze
komen nu misschien terug in aanmerking. Bovendien moet
het rassenareaal in een moderne kersenteelt zo worden Plastiekoverkappingen renderen.
4
TeelTTechNIek - OVerkappING -
kOelING/sOrTerING - cOmmercIalIserING
samengesteld dat er 7 à 8 weken kwaliteitskersen kunnen
worden aangeleverd. Er wordt best de mogelijkheid voorzien
om te irrigeren onder de kappen. Er zijn verschillende
systemen die hiervoor in aanmerking komen. Ook bij de
keuze van de onderstam en de plantafstand houdt men
best vooraf rekening met de overkapping. Tenslotte zal
ook de snoei, de bemesting en de opkweek bij bomen
onder regenkappen moeten worden aangepast: de bomen
moeten best compact blijven voor een goede verluchting
en lichtinval onder de regenkap. Groeibeheersing kan soms
een probleem vormen onder regenkappen, omdat de groei
onder de plastiek iets explosiever is. Dit vraagt duidelijk
meer aandacht.
Welke overkapping kan men best kiezen?
Toon: Er zijn verschillende goede systemen op de markt.
Ze hebben allen hun voor- en nadelen. De keuze hangt af
van de kostprijs, de robuustheid van de constructie, de
levensduur van de materialen, de duur om de folie op te
trekken, enz. Er komen nog steeds nieuwe systemen op
de markt. Voor de telers is het echter niet eenvoudig om te
beslissen. Misschien kan de BFV hierin een rol spelen door
de verschillende systemen te vergelijken en dan op basis
van de belangrijkste eigenschappen (en natuurlijk ook op
basis van de prijzen) voor een bepaald systeem te kiezen
en dat dan in groep aan haar telers aan te bieden. Het zou
de keuze voor de telers alvast gemakkelijker maken en een
dergelijke samenaankoop kan wellicht ook de prijs drukken.
Het zou ook kunnen dat er zo sneller een bepaald kwantum
van kersen geteeld onder regenkappen, bij de BFV wordt
aangeboden.

Biedt dit dan voordelen voor de BFV?
Toon: Door gebrek aan oogstzekerheid verloopt
de commercialisering dikwijls moeilijk. Men kan geen
afspraken maken met grote afnemers, aangezien men niet
zeker is van het volume en van de kwaliteit. Overkappingen
kunnen op dat vlak een belangrijke meerwaarde bieden.
Ook voor het BFV-project om kersen centraal op maat
te sorteren, is deze verbeterde oogstzekerheid mooi
meegenomen. Onder regenkappen kan men ook bij slechte
weersomstandigheden plukken zodat de sorteermachine
ook op die dagen kan werken. Zo kan aan de afnemers
continuïteit in aanvoer worden gegarandeerd.
Je ziet ook voordelen in het centraal sorteren van zoete kersen?
Toon: Zeer zeker. Momenteel is er vaak een zeer grote
heterogeniteit tussen de verschillende loten. Dit ligt vooral
aan een verschil in sortering. Een systeem waarin de
kersen centraal gekoeld en gesorteerd worden, zou een
veel homogener product opleveren. Grote afnemers vragen
meer en meer naar op maat gesorteerde kersen. Een goed
koelproces zorgt bovendien voor een beter uitstalleven en
voor meer afzetmogelijkheden.
Telers zouden zich best volledig toeleggen op de teelt
van de kersen en de organisatie van de pluk. De veiling
kan dan het volledige naoogsttraject (koeling, sortering en
commercialisering) op zich nemen. Ik denk dat zowel de
teler en de veiling als de afnemers en de consumenten hier
beter van worden. Volgens mij is dit de toekomst!
5
studievergaderingen:
nieuw teeltconcept zoete kersen
kersenteelt
De BFV organiseert in samenwerking met pcfruit enkele
studievergaderingen rond dit nieuwe concept voor
zoete kersen. Deze zullen doorgaan in het voorjaar.
Volgende onderwerpen zullen aan bod komen:
• Perceelkeuze voor zoete kersen onder kap.
º Bodemprofiel voor kersen, microklimaat,
herinplant, risico van woelratten en
woelmuizen, risico Little Cherry Virus.
• Keuze plantsysteem, onderstam en plant-
afstand voor de teelt van zoete kersen
onder kap.
• Rassenkeuze voor de teelt van zoete kersen
onder kap.
• Teelttechniek van kersen onder kap:
groeibeheersing, bemesting, irrigatie en
snoei onder kappen.
• Plastiekoverkapping: waaraan moeten
kappen voldoen, prijsvergelijking en
mogelijkheden voor samenaankoop.
• Centrale koeling en sortering van kersen:
mogelijkheden, voordelen en kostprijs-
berekening van centrale kersensortering.

kersenteelt
Het Little Cherry Virus is een probleem!
Er werden in het najaar verschillende bladstalen
genomen van bomen met symptomen van het Little
Cherry Virus. De bladeren van aangetaste bomen
verkleuren paarsrood (tussen de nerven) en de bladval
is bij deze bomen later (zie foto’s met de symptomen).
De resultaten van deze stalen waren zorgwekkend:
in bijna alle gevallen werd het Little Cherry Virus
teruggevonden. Vaak werden de twee stammen van dit
virus (LChV-1, LChV-2) in eenzelfde staal aangetoond.
Het virus werd teruggevonden in zowel hoogstambomen
(vaak verwaarloosde bomen) als in laagstambomen. We
hebben ook een staal genomen van sierkers (baan
Sint-Truiden-Tienen) waarin het Little Cherry Virus werd
teruggevonden.
Kersen met (links) en zonder (rechts) LChV.
Bladsymptomen van het Little Cherry Virus
6
De verspreiding gaat erg snel. Dit gebeurt via
wortelcontact (bomen naast elkaar) en/of via
wolluis (Phenococcus aceris). Ook kan het virus
via vermeerdering (bv. in de boomkwekerij) worden
verspreid.
Om het probleem goed te kunnen aanpakken, willen we
zo snel mogelijk meer duidelijkheid over de verspreiding
van het Little Cherry Virus. Daarom werd er een enquête
gestart bij de kersentelers. Wanneer alle gegevens
verwerkt en in kaart gebracht zijn, willen we dit probleem
ook bij de overheid aankaarten. We zijn ervan overtuigd
dat we snel actie moeten ondernemen!
Wanneer dit niet gebeurt, zijn de economische gevolgen
voor de kersenteelt in Limburg niet te overzien.
De aangetaste bomen verkleuren paarsrood en verliezen later
hun blad.
Zeer veel hoogstambomen zijn geïnfecteerd.
Deze bomen worden best zo snel mogelijk gerooid.

weG meT de wOlk,
GebruIk luchTmeNGdOppeN
Bij het beschermen van gewassen en vruchten tegen ziekten en plagen, komt naast de aandacht voor residu’s op de
vruchten het belang van emissies naar de omgeving steeds meer op de voorgrond. Onze spuittechniek dient bijgevolg
mee te evolueren om aan deze eisen te voldoen. Het gebruik van luchtmengdoppen op boomgaardspuiten is hiervoor
een veelbelovende oplossing. Daarmee kan ‘de wolk’, een nevel van fijne driftgevoelige spuitdruppels, uit het traditionele
spuitbeeld verdwijnen.
Drift is een probleem!
Volgens de Europese Kaderrichtlijn Water moet ons
oppervlaktewater tegen 2015 van goede kwaliteit zijn.
Dit wil zeggen dat concentraties van stoffen in het
water niet giftig mogen zijn voor het waterleven. Voor
gewasbeschermingsmiddelen betekent dit dat we moeten
vermijden dat deze middelen in het oppervlaktewater
terechtkomen. Het gevaar bestaat immers dat Europa of
België in de toekomst de erkenning van middelen met
een overschrijding in het oppervlaktewater, voor bepaalde
teelten kan beperken of zelfs schrappen. We hebben er als
teler alle belang bij dat we kunnen beschikken over zoveel
mogelijk goede middelen om onze gewassen en oogst
te beschermen met een afdoende resistentiestrategie.
Naast puntvervuiling is in de fruitteelt drift een belangrijk
aandachtspunt. In de fruitteelt wordt er een typisch
zijwaarts spuitpatroon gehanteerd dat zeer driftgevoelig is.
Naast aandacht voor het water zullen we in de toekomst
steeds meer aandacht moeten besteden aan de omgeving:
woongebieden, recreatiegebieden, fietspaden,... maar ook
aan naburige teelten. Want door drift kunnen er middelen
op teelten terechtkomen waarvoor die middelen niet
erkend zijn, wat dan weer problemen kan geven bij de
residuanalyses.
Wat kunnen we eraan doen?
De eenvoudigste methode om drift in de fruitteelt
in te perken is door gebruik te maken van driftarme
spuitdoppen. Verschillende driftarme doppen zijn reeds
ter beschikking, maar de fruitteler staat hier nog zeer
sceptisch tegenover. Nochtans zijn er in het verleden
al heel wat proeven uitgevoerd die de goede werking
van deze doppen aantoonden. In deze studies werd
voornamelijk gebruik gemaakt van luchtmengdoppen van
het type spleetdop, terwijl een werveldop de gangbare
dop is voor de fruitteelt. Deze lange spleetdoppen durven
nogal eens snel verstoppen of zelfs afbreken. Maar sinds
enige tijd beschikken we ook over luchtmengdoppen
van het type werveldop die veel robuuster zijn en niet
verstoppingsgevoeliger dan de klassieke werveldoppen. In
de afgelopen jaren deed pcfruit op initiatief van Phytofar
een aantal testen met deze doppen. Om het verhaal
een beetje herkenbaar te maken voor zoveel mogelijk
fruittelers werden de testen uitgevoerd met twee standaard
7
De klassieke werveldop en de nieuwe luchtmengdop.
luchtmengdoppen
boomgaardspuiten voor de Vlaamse fruitteelt, een axiale
boomgaardspuit en een dwarsstroomspuit. Daarbij werden
rijsnelheid, spuitvolume en spuitdruk afgesteld zoals bij
bespuitingen in een fruitboomgaard.
Bij meting van de spuitnevel - de zogenaamde wolk - die
zich doorheen de lucht van de boomgaard verplaatst, was
er, bij het gebruik van de luchtmengdop, een duidelijke
afname waarneembaar bij beide spuittoestellen. Dit wil
zeggen dat deze doppen inderdaad minder drift genereren.
Het grootste deel van wat we verspuiten komt terecht waar
het thuishoort, namelijk in de boomgaard.

luchtmengdoppen
De proefresultaten met luchtmengdoppen zijn positief.
Tijdens het spuitseizoen 2011 werden biologische
efficiëntieproeven met luchtmengwerveldoppen uitgevoerd
om de werking van deze doppen te evalueren in de
bestrijding van de belangrijkste schimmelziekten. Het gehele
schurft- en witziekteschema werd op basis van advies van
de waarschuwingen toegepast. Hiervoor werden zowel
een axiaal spuittoestel als een dwarsstroomspuit gebruikt,
zowel met de klassieke als met de luchtmengwerveldop.
Alhoewel er in 2011 geen zware schurftdruk was, werd in
de onbehandelde stukken van het proefperceel toch 40%
infectie waargenomen. In alle behandelde stukken werd met
het uitgevoerde spuitschema de primaire schurftinfectie
met succes onderdrukt, ongeacht het type spuittoestel of
doptype. Ook de uitbreiding door conidiën kon, ondanks de
zeer gunstige weersomstandigheden, met beide toestellen
en doppen efficiënt vermeden worden. Naast de bestrijding
van schurft werd ook een evaluatie gedaan op witziekte.
Het zeer droge voorjaar was gunstig voor witziekte-infectie
waardoor we in de onbehandelde stukken plots 96%
infectie telden. Deze zware infectie werd met het toegepaste
spuitschema zeer goed onder controle gehouden in de
behandelde stukken. Ook hier werden geen verschillen
waargenomen tussen spuittoestellen of doppen. In het
spuitseizoen 2012 werd de bestrijding van 2 belangrijke
insectenplagen (perenbladvlo en appelbloedluis) met de 2
types spuittoestellen geëvalueerd. De onderdrukking van
deze plagen verliep zowel met een contact- als met een
systemisch middel even efficiënt, ongeacht de gebruikte
dop of toestel. Deze proeven tonen dus aan dat een
efficiënte onderdrukking van zowel schurft, witziekte,
perenbladvlo en appelbloedluis met de driftreducerende
luchtmengdoppen mogelijk is.
Ook de ervaringen in de praktijk bevestigen.
Omdat de resultaten van de proeven zeer belovend waren,
werd besloten in het seizoen 2012 enkele fruitbedrijven
mee op te nemen in het project. Zo kan praktijkervaring
worden opgedaan en kunnen bedrijfseigen parameters
getest worden. Op zes pitfruitteeltbedrijven werden de
luchtmengdoppen op het spuittoestel geplaatst zodat zij
met hun eigen parameters van rijsnelheid en watervolume
een deel van een perceel met deze doppen gedurende het
seizoen konden bespuiten. Wat betreft de efficiëntie van het
onderdrukken van ziekten en plagen op de demobedrijven
werden geen noemenswaardige of statistische verschillen
opgemerkt. Eén van de grote bezorgdheden bij de
demotelers was het risico op zichtbaar residu. Omwille
daarvan werden op het einde van het seizoen vruchten
van de verschillende telers beoordeeld op zichtbaar residu.
De eerder natte pluk zorgde er dit jaar voor dat het
zichtbaar residu beperkt bleef. Wanneer we klassieke
doppen vergelijken met de luchtmengdoppen zien we
geen verschil in het percentage vruchten met zichtbaar
residu. Hoge watervolumes kunnen wel zorgen voor meer
zichtbaar residu, het gebruikte doptype heeft echter geen
invloed. De vruchten werden ook opgestuurd voor een
residuanalyse. De MRL normen werden in geen enkele
situatie overschreden. Er was geen verschil meetbaar
8
tussen de vruchten behandeld met de verschillende
doppen. De getuigenissen van de telers werden vastgelegd
in een filmpje dat terug te vinden is op de website van
Phytofar (http://www.phytofar.be/nl/Filmpjes).
Waarom nog twijfelen?
Hoewel de hemel al een beetje opklaart bij het verdwijnen
van de spuitwolk, is er nog veel werk aan de winkel.
De demotelers reageerden allemaal positief op het
gebruik van luchtmengdoppen. Sommigen onder hen
denken er zelfs aan de doppen voor het hele bedrijf te
gaan gebruiken. Op de bezoekdagen werd na afloop
ook algemeen positief gereageerd door de aanwezige
geïnteresseerden. Luchtmengdoppen zijn voor de fruitteler
een veelbelovend hulpmiddel om op een duurzame manier
efficiënte bespuitingen in de boomgaard uit te voeren.
Zo kan men de druk op de omgeving en naburige teelten
beperken.
Telers die vragen hebben bij het gebruik van deze doppen
of spuittechniek in het algemeen kunnen altijd contact
opnemen met Nico Hendrickx (pcfruit, 011/69 70 80,
nico.hendrickx@pcfruit.be).
Nico Hendrickx - pcfruit vzw
luchTmeNGdOppeN
ONdersTeuNING
De BFV en Phytofar willen het gebruik van luchtmengdoppen
daadwerkelijk ondersteunen. Alle
onderzoeksresultaten tonen aan dat ze degelijk en
betrouwbaar zijn. Daarom gaan we samen voor een
begeleide introductie.
We willen hierbij echter niet over één nacht ijs
gaan: 2013 beschouwen we daarom nog als een
overgangsjaar waarin we meer praktijkervaring willen
opdoen. Daarom zoeken we 4 extra pilootbedrijven
(één in het Waasland, één in het Hageland, één
in Wallonië en één in Haspengouw) om vanaf
volgend seizoen met deze doppen te werken. De
BFV stelt hiervoor gratis vier sets luchtmengdoppen
ter beschikking van de pilootbedrijven. Phytofar
zal zorgen voor een professionele begeleiding en
opvolging zodat we na het volgend seizoen nog meer
zekerheid hebben.
Telers die geïnteresseerd zijn om mee te werken,
kunnen zich hiervoor aanmelden bij Karel Belmans
(0475/60 59 11).

Links met luchtmengdop, rechts met klassieke dop gespoten.
pcfruIT GelOOfT IN deze NIeuwe GeNeraTIe
aNTIdrIfTdOppeN!
Sinds wanneer hebben jullie deze luchtmengdoppen
in onderzoek?
Jef Vercammen: We startten hiermee in 2010. We
hebben bijgevolg 3 jaar ervaring. In het eerste jaar
werden de doppen alleen gebruikt voor de fungicide
behandelingen (aan 500 liter water per ha). We startten
in het eerste jaar voorzichtig met het gebruik en dit
op ongeveer eenderde van onze oppervlakte. De
resultaten waren positief en daarom schakelden we
verder over. In 2012 werden ze ingezet op tweederde
van de totale oppervlakte (en dit niet alleen bij appels
en peren, maar ook bij de kersen). Ook de insecticide
toepassingen gebeurden dit seizoen met deze doppen.
Wat zijn de ervaringen na drie jaar onderzoek?
Jef Vercammen: De resultaten zijn zonder meer positief.
We zagen geen verschillen in bestrijdingsresultaat
tussen deze spuitdoppen en de traditionele doppen.
Ook op de praktijkbedrijven, waar er met minder water
gespoten wordt, waren de resultaten positief. We
hebben geen problemen gehad met verstoppingen en
er was visueel duidelijk minder drift! Kortom, we zijn
over de ganse lijn positief.
Bij de proeftuin is men erg positief over deze luchtmengdoppen.
Directeur Jef Vercammen ziet geen reden om ze niet te gebruiken.
9
luchtmengdoppen
Waren er dan geen nadelen?
Jef Vercammen: Eigenlijk hebben we tot nu toe niets
opgemerkt dat nadelig kan zijn.
Wat raadt u dan de fruittelers aan?
Jef Vercammen: Ik denk dat telers die met hun percelen
langs water, huizen, wegen of percelen met andere
fruitsoorten liggen, niet mogen twijfelen. Voor hen
zijn deze spuitdoppen een perfect alternatief om het
probleem van drift te beperken. Echter ook in andere
omstandigheden kunnen deze spuitdoppen perfect
worden ingezet. Ze zijn evenwaardig en geven een even
goed resultaat. Een eerste stap kan zijn dat fruittelers,
wanneer ze de spuitdoppen moeten vervangen, kiezen
voor 1 set van deze luchtmengdoppen waarmee ze
hun fungicide-behandelingen doen. De spuitdoppen
voor de insecticide-toepassingen kunnen ze dan in
een latere fase vervangen, wanneer ze voldoende
ervaring hebben opgebouwd en zelf overtuigd zijn van
de werking van deze doppen. Wij hebben dit ook zo
gedaan en we beklagen ons dit helemaal niet!

duurzaamheid
duurzaamheId
De BFV ondertekende het charter ‘milieu en duurzaam
ondernemen Limburg’. Daarvoor werd een actieplan
opgesteld, bestaande uit verschillende thema’s. De
lopende thema’s lichten wij hierna graag even toe.
Naar een duurzamere bestemming zoeken voor het
restfruit is één van die thema’s. Dit restfruit komt vooral
uit het sorteren en herpakken van fruit en uit afgekeurd
rebutfruit. Het werd veelal verladen om op akkers onder
te werken, hetgeen ook de goedkoopste oplossing was.
In het verleden was het tot 3 x duurder indien het bij
verwerkers werd gestort.
De laatste jaren groeide de interesse van bestaande
maar ook nieuwe biogascentrales. De oorzaak hiervan
ligt vooral bij de steeds toenemende concurrentie, de
aangescherpte dierenvoederwetgeving en de opkomst
van de productie groene stroom. Deze biogascentrales
zijn op zoek naar organisch afval als basisgrondstof
voor de productie van methaangas.
Na een offerteronde opteerde de BFV voor 2
biogasinstallaties (1 voor het Waasland en 1 voor
het Hageland & Haspengouw) die mest en organisch
afval vergisten tot biogas. Dit gas wordt omgezet in
elektriciteit. Het residu na de vergisting wordt omgezet
tot een droge stof die als bodemverbeteraar kan
10
aangewend worden. De afnemer beschikt over de
nodige erkenningen en vergunningen.
Overlopen we even de weg die het product aflegt in de
verwerkingsinstallatie:
• de verschillende producten komen samen in een
mengtank
• vervolgens gaat het richting vergister
• in de vergistertank vindt het ‘biomethanisatieproces’
plaats. Bacteriën zetten de voedingsstoffen om
naar biogas, wat dan wordt omgezet naar ‘groene
energie’.
• na de vergisting wordt het digestaat gescheiden in
een vloeibare en vaste fractie. Het vloeibare wordt
na filtering gezuiverd tot loosbaar water. De dikke
fractie wordt thermisch gedroogd tot organische
meststof (grondverbeteraar).
Dit kan (o.b.v. de gegevens van 2011/2012) bij de BFV
leiden tot een jaarlijkse besparing van € 7.000. Zo zie
je maar dat economie en ecologie perfect (en meestal)
samengaan.

Er werd een energiescan van de afdeling Sint-Truiden uitgevoerd. Hiervoor
werd door de technische dienst het energieverbruik zo gedetailleerd mogelijk
in kaart gebracht. We zijn ervan overtuigd dat dit zal leiden tot een economisch
energiebesparingsplan dat we vanaf 2013 zullen implementeren. We zullen daar
uiteraard ook de andere afdelingen in betrekken.
Een werkgroep mobiliteit onderzoekt hoe we de transporten tussen de
verschillende BFV-afdelingen verder kunnen optimaliseren of beperken.
Hiervoor brengen we alle transporten in kaart en trachten we ze te analyseren.
Als eerste transportbesparend initiatief, werd er in oktober een opzetmachine
voor dozen bij afdeling Vrasene in gebruik genomen. Deze machine werd door
de leverancier ter beschikking gesteld. Voorheen werden deze dozen in Sint-
Truiden opgezet, waarna ze naar Vrasene werden getransporteerd. Op basis
van de transporten van het seizoen 2011/2012 kunnen we hiermee € 15.000
besparen! Dit is dus zeker een win-win initiatief.
Als belangrijk actiepunt, willen we zeker ook alle medewerkers aanzetten om bij
het uitoefenen van hun dagelijkse taken ecologisch om te springen met energie
en grondstoffen: het recycleren van papier (via de ecobuddy) is een initiatief dat
ondertussen reeds bij de meesten onder ons is ingeburgerd en door iedereen
als positief werd onthaald.
Ook het “standaard gebruik” van recyclagepapier werd met succes
geïntroduceerd. Het meest “duurzame” is natuurlijk wanneer u het papierverbruik
beperkt. We vragen daarom om niet nodeloos te printen of te kopiëren en -
wanneer het echt nodig is - om dubbelzijdig te printen of te kopiëren indien
mogelijk. Zo kunnen we heel wat papier besparen!
Deze editie van de BFVision is eveneens op 100% gerecycleerd papier gedrukt.
We zijn ervan overtuigd dat jullie ook zelf interessante ideeën hebben die onze werking verder kunnen “verduurzamen”.
Jullie suggesties zijn dan ook van harte welkom bij Karel Belmans of Roger Bers. Alle ideeën zullen worden onderzocht
en mogelijk worden ingevoerd. Zo kunnen jullie ook een steentje bijdragen voor een betere werking en een beter milieu!
11
duurzaamheid

statistieken
KG
KG
KG
Jonagold helrode mutanten E2++ 75-80 T.
mAAnD
Jonagold + mutanten
Vergelijk SIRA A2++ / TRUVAL E2++
SIRA TR verschil
sept/okt/nov '12-'13 0,54 0,72 +0,18 e
Jonagored E2++ 75-80 T.
mAAnD
Jonagored + mutanten
Vergelijk SIRA A2++ / TRUVAL E2++
SIRA TR verschil
sept/okt/nov ‘12-’13 0,54 0,67 +0,13 e
Golden Reinders E2++ 75-80 T.
mAAnD
EURO
EURO
EURO
12
KG
KG
KG
Conference A3++ 65-70
mAAnD
Conference A3++ 65-70
mAAnD
Doyenné A3++ 65/70
mAAnD
Legende:
EURO
EURO
EURO
aanvoer 2011 - 2012
aanvoer 2012 - 2013
middenprijs 2011 - 2012
middenprijs 2012 - 2013

KG
KG
KG
Elsanta VT 2AE-3AE
KALEnDERWEEK
Charlotte 2AE-3AE
KALEnDERWEEK
Portola 2AE - 3AE
KALEnDERWEEK
Legende:
EURO
EURO
EURO
aanvoer 2011
aanvoer 2012
middenprijs 2011
middenprijs 2012
13
cursus
GeïNTeGreerde prOducTIe pITfruIT
Wat
Praktijkgerichte cursus “Geïntegreerde productie
van pitfruit”, ingericht door pcfruit vzw, Diensten
aan Telers
Thema’s
• Waarnemersmethoden en waarschuwingen
• Mijten, vlinders, insecten, kevers, vliegen en
muggen (herkennen en bestrijdingsmogelijkheden)
• Schurft, witziekte, andere schimmelen
bewaarziekten
• Bacterieziekten
• Nuttige organismen en ecologische maatregelen
• Bemesting: blad-, vrucht- en
bodemanalyses interpreteren
• Onkruidbeheersing, spuittechniek,
inrichten spuitlokaal
Kostprijs
€185, cursusmap inbegrepen.
De cursus is gratis voor personen die een bedrijfsbegeleidingscontract
hebben of afsluiten in 2013.
Locatie
Fruittuinweg 1,
3800 Sint-Truiden (Conference zaal)
Wanneer
start 22 januari 2013,
elke dinsdag gedurende 7 weken, van 19 - 22u.
Inschrijven
voor 18 januari 2013
info@pcfruit.be
tel. 011/69.70.80
statistieken • agenda
Deze vormingsactiviteit wordt gesubsidieerd door het Ministerie van de Vlaamse
Gemeenschap en de Europese Unie.

eleidsverklaring
de beleIdsVerklarING
IN eeN NIeuw jasje
Zoals je uit de voorgaande BFVisions kon vernemen,
werkt de BFV momenteel een aantal concrete acties uit
om haar eigen werking duurzamer te maken.
Deze acties kaderen binnen het charter “Milieu en
Duurzaam Ondernemen Limburg” dat de BFV onderschreef
in samenwerking met de Provincie Limburg en VOKA
(Kamer van Koophandel). Het tegemoet komen aan
de richtlijnen van dit charter is een vereiste voor het
voeren van het keurmerklabel ”Responsibly Fresh”. Om
binnen onze coöperatie zowel naar onze telers als naar
onze medewerkers het belang van de verduurzaming te
onderstrepen, heeft onze directie dit extra geaccentueerd
in de beleidsverklaring. We hebben deze gelegenheid
aangegrepen om onze beleidsverklaring te herschikken
zonder afbreuk te doen aan de inhoud. We hebben hierbij
gebruik gemaakt van kernwoorden zodat in één oogopslag
duidelijk is waarvoor de BFV staat en dat ze zich engageert
naar alle betrokken partijen.
14
de
klantge
• Continue verbeteren van onze
producten, verpakkingen,
processen (incl. teelt) en dienstverlening.
• Verkennen van nieuwe markten
• Geborgd door lastenboeken en specificaties.
• Conform de wet.
• Gecontroleerd door onafhankelijke instanties.
• We zijn allemaal klant van elkaar.
• Wij engageren ons in het begeleiden
van onze telers in al onze beleidspijlers.
• Iedereen staat in voor zijn eigen
toegevoegde waarde.
• Stimulerende arbeidsomstandigheden.
• Een veilige en gezonde omgeving voor
medewerkers, telers, kopers, leveranciers
en bezoekers tijdens hun verblijf op de BFV.
kwa
de
i
d
m
,

, onze telerscoöperatie
ric ht
nno verend
v o edselveilig
lite it
uur zaam
tea m
ilie u
p rijs
e t hisch
vei ligheid
uw betrouwbare handelspartner
• De wens van de klant (teler en koper) is onze richtlijn.
15
• Een natuurlijk en gezond product vermarkten.
• Onze missie: het creëren van een duurzaam
inkomen voor al onze leden-telers door hun
totale productie te vermarkten in het daartoe
meest geschikte handelskanaal.
• Kostenbeheersing voor coöperatie en producent.
• CO 2 -neutraal: ons elektriciteitsverbruik beheersen.
• ECO-efficiënt transport optimaliseren.
• Sensibilisering medewerkers en telers.
• Fair trade.
• Gelijke kansen.
beleidsverklaring
• Minimaliseren van de afvalstroom.
• Verantwoord omgaan met natuurlijke hulpbronnen
(waaronder water) en omgeving.

zachtfruit
eValuaTIe
zachTfruITseIzOeN
VerslaGperIOde
sepTember -
december 2012
Aardbeien
Bij het schrijven van deze laatste editie van de BFVision,
jaargang 2012, kunnen we al de sneeuwvlokjes van het
eerste winteroffensief bewonderen. Op dit ogenblik gaat
de productie van de herfstteelt onder verwarmd glas zijn
laatste plukbeurten tegemoet. De voorbije herfstcampagne
was, in tegenstelling tot de zomercampagne, duidelijk
positiever. Vooral de verlate teelten van Elsanta op substraat
onder plastiek of glas boekten vrij goede resultaten.
In vergelijking met het seizoen 2011 verminderde het
aanbod zeer lichtjes, maar scoorde de middenprijs iets
beter. Cijfers: 535 ton aan €3,20/kg in 2012 tegenover 562
ton aan €3,12/kg in 2011. De doordragers konden van de
verbeterde marktsituatie in september niet meegenieten.
De algemeen ondermaatse kwaliteit van de doordragers
was duidelijk de boosdoener. Ondanks 25% minder
volume, 177 ton tegenover 232 ton in 2011, realiseerden
we een middenprijs van €1,53/kg, hetzelfde als vorig
seizoen.
Eindconclusie aardbeien
Het aardbeienseizoen 2012 begon half maart zeer hoopvol.
Tot en met eind mei bleef zowel de kwaliteit als de
gemiddelde prijsvorming op een prima niveau. Daaraan
kwam begin juni een abrupt einde. De aardbeienprijzen
tuimelden naar waarden beneden de kostprijs. De aardbeien
uit vollegrond werden verhandeld aan een historisch laag
gemiddelde.
Vele aardbeientelers zagen een financiële tegenvaller
tegemoet. Ze hoopten dat hun teelten van frigoplanten en
doordragers tijdens de zomermaanden, de situatie zouden
verbeteren. Maar, uitgezonderd een korte opflakkering half
juli, bleef het slecht tot de eerste week van september.
Voor vele aardbeientelers was dit seizoen een financiële
catastrofe en konden de positieve resultaten van de
voorbije herfst nog weinig goedmaken.
De cijfers van het vergelijkend overzicht spreken boekdelen.
16
Ras
Aanvoer
2012
(kg)
Prijs
2012
(€/kg)
Aanvoer
2011
(kg)
Prijs
2011
(€/kg)
Clery glas 50.234 4,87 41.228 4,80
Tunnel 4.548 2,21 15.884 1,55
Beschermde teelt - - 1.200 2,58
Totaal 54.878 4,66 58.312 3,86
Darselect glas 14.532 2,25 6.692 2,12
Tunnel 38.640 2,44 77.440 1,49
Beschermde teelt 216 1,65 6.828 1,87
Openluchtteelt 16.908 1,29 227.060 1,21
Totaal 73.408 2,08 347.564 1,31
Elsanta glas 571.354 2,85 463.132 2,52
Tunnelteelt 336.432 2,24 279.712 1,93
Beschermde teelt 17.616 1,65 87.780 2,56
Openluchtteelt 915.182 1,61 1.008.969 1,86
Totaal 1.940.756 2,06 1.872.249 2,06
Sonata 2.420 1,87 1.144 4,62
Capri 42.592 2,48 - -
Andere 5.904 3,01 17.274 5,18
EVT glas 360.376 3,39 343.608 3,17
Beschermde teelt 563.256 2,26 363.508 2,68
Openluchtteelt 257.412 2,42 187.556 2,79
Totaal 1.181.764 2,64 908.624 2,89
DVT glas 344 3,50 - -
Beschermde teelt 5.828 2,94 22.036 1,96
Openluchtteelt 52 2,42 1.592 2,16
Totaal 6.224 2,96 24.448 1,97
Charlotte 396.224 1,49 545.880 1,73
Portola 252.884 1,60 176.684 1,84
San Andreas - - 139.292 1,52
Sweet Ann 12.660 1,38 34.496 2,05
Florin 448 0,82 23.364 2,17
algemeen totaal 4.012.755 2,19 4.222.577 2,19

Vooruitzichten aardbeienseizoen 2013
Het is moeilijk om juiste prognoses te maken. Een
aantal tuinders werden om bedrijfseconomische redenen
gedwongen te stoppen. Anderen verkozen zelf de
aardbeienteelt vaarwel te zeggen. Als veiling moeten we
de realiteit onder ogen durven zien en diegenen die in de
sector blijven alle nodige ondersteuning geven.
Wat zijn in grote lijnen de oorzaken van de neerwaartse
spiraal in de aardbeienteelt? De laatste jaren hebben er
niet alleen in België, maar ook in onze buurlanden massale
areaaluitbreidingen plaatsgevonden. Dit brengt met zich
mee dat tijdens bepaalde perioden, juni t.e.m. september,
het aanbod aanzienlijk groter wordt dan de vraag. De
export wordt ondermijnd en de prijzen kelderen. Bovendien
komt het merendeel van de aardbeien in deze periode van
de openluchtteelten. Met het alsmaar extremer wordende
klimaat en de wispelturige natuurelementen, wordt het
telen en garanderen van kwaliteit en houdbaarheid alsmaar
moeilijker.
Wat zijn de potentiële oplossingen?
Als aardbeienteler gaan we moeten beseffen dat telen
van deze fragiele vruchten enkel en alleen via een
professionele ingesteldheid kan, waar liefde voor het vak
gekoppeld aan essentieel vakmanschap, onontbeerlijk
is. Het continu realiseren van een sublieme kwaliteit en
houdbaarheid onder alle omstandigheden is primordiaal.
Pieken vermijden door doordacht te spreiden wordt een
noodzaak. De openluchtteelten, zowel voor de junidragers,
de geprogrammeerde verlate teelten met frigoplanten en
de doordragers, dienen we zoveel mogelijk te beschermen.
Grondteelt dient geleidelijk aan vervangen te worden door
stellingteelt, ook al betekent dit een merkelijk hogere
investeringskost. Deze oplossingen kunnen een stimulans
betekenen voor de aardbeiensector en verder onheil
voorkomen.
17
Houtig kleinfruit: evaluatie seizoen 2012
Traditioneel wordt tijdens de herfstperiode op de Belgische
Fruitveiling weinig houtig kleinfruit aangevoerd, met
uitzondering van Rovada ULO. Ondertussen is het houtig
kleinfruitseizoen volledig afgelopen en geven we graag een
vergelijkend seizoensoverzicht.
Opmerkelijk dit jaar was het sterk verminderde aanbod
van rode bessen. Op jaarbasis werd er maar liefst 30%
minder aangevoerd. Dit uitzonderlijk fenomeen gaf een
zelden geziene impuls aan de uiteindelijke middenprijs
die maar liefst €3.57/kg bedroeg. Dit betekende ook
dat er weinig bessen werden aangeboden voor ULObewaring.
Gemiddeld worden er hiervoor 45 ton rode
bessen aangeboden voor bewaring, in 2012 slechts 7,3
ton. Opvallend dit seizoen was ook de verdubbeling in
de aanvoer van bramen, maar dit had tot gevolg dat ook
de prijs halveerde. Bij de frambozen bleef de middenprijs
jammer genoeg beneden het rendabiliteitniveau, ondanks
een lichte daling in aanvoer.
Ras
Aanvoer
2012
(kg)
Prijs
2012
(€/kg)
Aanvoer
2011
(kg)
zachtfruit
Prijs
2011
(€/kg)
Rode bessen 145.524 3,57 207.178 2,24
Stekelbessen 19.797 2,26 20.639 2,26
Bramen 50.021 4,67 25.922 8,53
Frambozen 28.904 6,37 32.189 6,56
Blauwbessen 14.656 7,71 29.393 6,67
Nieuwe frambozenvariëteit Kwanza

zachtfruit
Houtig kleinfruit: vooruitzichten 2013
De diverse soorten houtig kleinfruit worden meer en
meer gewaardeerd door handel en consument. Men vindt
jaarrond een uitgebreid assortiment in de winkelrekken,
want kleinfruit wordt van overal ter wereld geïmporteerd.
Bijgevolg moeten onze telers de concurrentie aangaan met
dit importproduct. Dat is niet gemakkelijk! We beschikken
nog steeds niet over een frambozenvariëteit die competitief
is met het Amerikaanse ras Maravilla. De nieuweling uit
Nederland “Kwanza” zou hier mogelijk verandering in
kunnen brengen. Jaarlijks krijgen we een groter aanbod
van bramen en rode bessen vanuit Nederland waardoor
onze concurrentiepositie zwaar onder druk komt te staan.
Eveneens worden we geconfronteerd met de beperkende
eisen van sommige retailers over het aantal verschillende
residu’s die aanwezig mogen zijn op onze bessen. Deze
staan in schril contrast met de Europese normen.
Een eventuele uitbreiding van het areaal blauwe bessen
wordt beperkt doordat we in onze regio geen kalkarme
percelen hebben, die nodig zijn voor een kwaliteitsvolle
teelt van blauwbessen.
Dit betekent dat in 2013 de concurrentiestrijd nog heviger
zal worden. We moeten er alles aan doen om een positief
seizoen te verwezenlijken. Ondanks het feit dat het
merendeel van onze kleinfruittelers produceren in bijberoep,
moeten ook zij zich heroriënteren en de teelt professioneel
opvatten. Net als bij de aardbeien primeert ook bij houtig
kleinfruit het produceren van een continue kwaliteit en
kwantiteit met een perfecte houdbaarheid en dit onder alle
omstandigheden. Voor de rode bessen wordt het in 2013
een grote uitdaging om, zonder kwaliteitsverlies, het aantal
residu’s van actieve stoffen te minimaliseren.
Indien we deze doelstellingen kunnen realiseren zijn we
goed op weg om het komende seizoen tot een goed einde
te brengen met een positief financieel resultaat.
Nieuwe frambozenvariëteit Kwanza
18

audITTIme bIj
de bfV
Om op het huidige niveau verder te werken, dienen we
onze processen steeds verder te optimaliseren. Zo werd
het zogenaamde weigeringstraject (koperklacht) grondig
aangepakt in de loop van 2012. Regelmatig kregen we
van kopers te horen dat de administratieve afhandeling te
lang op zich liet wachten. Voortaan worden de geweigerde
pallets via de scanner door de keurder geregistreerd.
Aan de hand van deze registratie wordt alle relevante
informatie m.b.t. de geweigerde pallets (zoals teler, keurder,
aanvoertijdstip, kooptijdstip…) automatisch verzameld. Zo
wordt de afhandelingstijd significant verkort.
De klachtenafhandeling
Een tussentijdse keuring
Van 19 t.e.m. 27 november vonden de jaarlijkse audits m.b.t. de toepassing van de kwaliteits- en
voedselveiligheidsnormen bij de BFV plaats. Gedurende 6 dagen werden we aan de kritische blik van
3 auditoren onderworpen. Het auditparcours werd door de BFV-medewerkers bijna foutloos afgelegd,
waarvoor onze oprechte dank. Deze puike prestatie resulteerde dan ook in volgende certificaten, nl.:
Om zeker te zijn dat het fruit tijdens het verblijf op de
BFV geïdentificeerd is met de juiste keuring, werkten we
een systeem voor tussentijdse keuring uit. Hier werd ook
gebruik gemaakt van informatisering om te bepalen welke
pallets aan een tussentijdse keuring dienen onderworpen
te worden. Indien een pallet hierbij een nieuwe keuring
krijgt toegewezen, registreert de keurder het resultaat
van zijn keuring met een scanner. Hierna worden nieuwe
palletstickers gedrukt en door de keurder aangebracht op
de herkeurde pallets.
19
Dit auditresultaat is niet alleen mogelijk door de inzet van
de BFV-medewerkers, ook de bijdrage van onze telers
is hierbij essentiëel. Hun streven naar het behalen van
GlobalGAP en de Sectorgids zijn minstens even cruciaal.
In deze context werd dan ook het teler-evaluatiesysteem
ontwikkeld. Dit systeem dient om aan de teler te signaleren
dat hij bij zijn certificatie-instelling tijdig een audit moet
aanvragen om zijn GlobalGAP- of sectorgidscertificaat
te vernieuwen. De communicatie hieromtrent gebeurt via
kleurcodes op de aanvoerbon en op het Q-rapport. We
komen hier uitvoerig op terug in de volgende uitgave van
de BFVision.
Uiteraard hadden de auditoren ook enkele bemerkingen,
zogenaamde minors. Het betreft hier vooral kleine
verbeteringspuntjes m.b.t. de infrastructuur.
Ondertussen werken we verder aan de uitbouw van ons
traceersysteem en aan een bestelregistratiesysteem voor
de commerciële dienst. Innovatie is immers noodzakelijk
om steeds de kwaliteit en voedselveiligheid van onze
producten te verzekeren.
De ingangskeuring, het kritisch controlepunt (= CCP)
Tracering, de rode draad
audits

hagelverzekering
eValuaTIe
cOllecTIeVe
haGelVerzekerING
2012 eN eeN
VOOruITblIk Op 2013
2012 was een jaar met relatief weinig hagelschade aan
hardfruitgewassen. Dit in schril contrast met 2011. De
“Pukkelpopstorm” die op 18 augustus 2011 het Hageland en
een groot deel van Haspengouw trof, vernietigde op enkele
minuten de plukrijpe oogst. De catastrofale impact van
deze storm zorgde ervoor dat het collectief in 2012 verder
groeide. Het aantal verzekerde hectaren steeg met 20%
van 1.367 ha in 2011 naar 1.623 ha in 2012, waarvan 667
ha appelen en 956 ha peren. Het totaal verzekerde bedrag
dat met deze oppervlakte correspondeert, steeg met ruim
31%, namelijk van €11.511.060 naar €15.185.240. Ten
gevolge van het zware hagelschadebeeld van 2011 steeg
ook de verzekeringspremie in 2012 met 7,6%. Zonder
collectief zou deze gemiddeld met 39% gestegen zijn.
Het exacte schadebeeld van het collectief van de BFVtelers
in 2012 is 2,34% van het totaal verzekerd bedrag.
Dankzij onze collectieve polis betekent dit concreet dat
alle deelnemers van het collectief met 1 premieklasse
zakken. Dus komen ze terecht in klasse 5, de laagst
mogelijke premieklasse. Hierdoor zakt de premie met
7,6% voor een verzekering in 2013 en is de premiestijging
van 2012 volledig ongedaan gemaakt. Gezien het lage
schadebeeld van het voorbije teeltseizoen, kent OFH voor
een verzekering in 2013 een premiekorting van 12,5 %
toe aan de verzekeringsnemers van 2012. OFH is net zoals
de BFV een coöperatieve en heeft geen winstoogmerk.
De hagelverzekering is een onderdeel van het lopende
GMO-actieplan. Daardoor komt de hagelverzekering voor
2013 voor de individuele teler ook in aanmerking om
van een subsidie te genieten, ter financiering van de
hagelverzekeringspremie. Om deze individuele subsidiëring
correct te bepalen en de telers vooraf te informeren
20
Ondertussen sluiten we bij de BFV reeds het 4 de werkingsjaar
van onze collectieve hagelverzekeringspolis af. Eind 2008
onderhandelde de BFV met 3 verzekeringsmaatschappijen
en er werd destijds gekozen voor de Nederlandse
verzekeringsmaatschappij OFH. Deze bood niet enkel een
gunstig tarief aan, maar was ook bereid een collectieve
polis uit te werken. Het is precies deze collectieve
formule die er voor zorgt dat een hagelverzekering ook
na een schadejaar betaalbaar blijft. In België wordt OFH
vertegenwoordigd door Alphonse Boonen, tevens BFVteler.
over de hoogte van de individuele steun, zullen we,
net zoals de voorgaande jaren, opnieuw werken via de
zogenaamde intentieverklaringsprocedure. Telers zullen
hierover geïnformeerd worden in de loop van januari 2013.
Telers die in 2012 een hagelverzekeringspremie betaalden
en een intentieverklaring hebben ingediend, worden
verzocht om tijdens januari 2013 hun premiefactuur en
betalingsbewijs aan de BFV te bezorgen. Zo kunnen ze
genieten van hun individuele steun, die 40% bedraagt van
de betaalde premie in 2012.
Uiteraard blijven de troeven van de collectieve hagelverzekeringspolis,
namelijk de gedempte bonus malus
en de collectieve schadebepaling, van toepassing voor
een hagelverzekering in 2013. Voor verdere toelichting
hieromtrent kan je steeds terecht bij Marc Grauwels
(0496/12 70 73 of marc.grauwels@bfv.be).
Opbouw no-claim (bonus - malus grafiek OFH)
Schadebedrag in procenten van het verzekerde bedrag
Rood = bonus/malus individueel
Groen = bonus/malus collectiviteit

fV Op de beurs
fruIT aTTracTION
Te madrId
Van 24 tot 26 oktober vond de vierde editie van
Fruit Attraction plaats, een opkomende groenteen
fruitbeurs in Madrid.
Voor het 4 de jaar op rij werden de beurshallen van de
‘Feria de Madrid’ de ontmoetingsplaats voor producenten
en handelaars van groenten en fruit. Deze beurs is
een belangrijk professioneel forum voor de Spaanse
en internationale markt. Het belang van deze beurs
kunnen we opmaken uit de exponentiële groei van de
beursoppervlakte, de deelnemers en de bezoekers. Er
waren dit jaar 597 bedrijven, dit is 6,5% meer dan in 2011,
de beursoppervlakte groeide met 16%.
Gezien de deelname van de BFV in 2011 een succes
was, en het duidelijk toenemende belang van de beurs,
waren wij ook dit jaar aanwezig op Fruit Attraction. We
presenteerden er het volledige gamma BFV-producten
met de nadruk op Jonagold, Jonagored, Conference, Joly
Red en Sweet Sensation. Het BFV-team ontmoette er niet
alleen aankopers uit Spanje maar ook uit Scandinavië,
Italië, Rusland, Frankrijk, Azië en zelfs Zuid-Amerika.
Ondanks de onheilspellende crisisberichten vanuit Spanje,
bleef de handel tussen Spanje en België vrij stabiel.
De Belgische export vertegenwoordigde in 2011 +/- 50
miljoen € aan vers fruit en 10 miljoen € aan verse groenten
21
Vakbeurzen
(cijfers VLAM). Bij fruit zijn de populairste producten peren,
appels en aardbeien. Hetgeen zich ook weerspiegelt in de
handelsresultaten van de BFV met haar Spaanse afnemers.
De volgende editie van Fruit Attraction vindt plaats van 16
tot 18 oktober 2013 in de beurshallen ‘Feria de Madrid’.

Vakbeurzen
3500 bezOekers Op
frucTura 2012,
De Belgische Fruitveiling was medehoofdsponsor
op de driejaarlijkse indoor beurs voor
de fruitteelt. Deze 4 de editie ging voor de eerste
keer door op een andere locatie dan een veiling
maar de telers vonden ook de weg naar de
Grenslandhallen in Hasselt.
Deze vakbeurs voor de hard- en zachtfruitsector wordt
om de drie jaar georganiseerd door de VZW Fruittelers
Zuid-Limburg. Na de eerste edities, telkens in één van
de 3 Limburgse fruitveilingen, werd er dit jaar gekozen
voor de Grenslandhallen in Hasselt. Zo krijgt de beurs
een internationale uitstraling met als resultaat dat er
35% buitenlandse standhouders aanwezig waren (o.a. uit
Nederland, Duitsland, Italië en zelfs Polen).
In vergelijking met de vorige editie waren er 20% meer
bezoekers en 10% meer standhouders. De beurs telde in
totaal zo’n 110 standhouders wat een recordaantal is.
Op vrijdagnamiddag 30 november had onder grote
belangstelling de officiële opening plaats. Minister-president
Kris Peeters hield een toespraak over de vernieuwende
technieken en diensten in de fruitteelt en heeft Vos
Technics uit Herk-de-Stad beloond met de Fructura Award.
Vos Technics won die prijs met een revolutionair warmterecuperatiesysteem
voor koelcellen op fruitbedrijven.
de Vakbeurs VOOr
de fruITTeler
22
Op zaterdag 1 december, tijdens de 2 de beursdag, had er
naast de tentoonstelling ook een interessant seminarie
plaats met boeiende lezingen en interessante workshops.
De teneur van dit symposium was zeer toekomstgericht
met thema’s als: overnemen en overlaten; gebruik van
luchtmengdoppen; toekomstige tendensen in onderzoek;
welzijn; ziekteverzekering voor seizoenarbeiders; fruithandel
vandaag en morgen.
Zondag 2 december was er een grote toeloop van
fruittelers met partner en kroost: fruitteelt is nu eenmaal een
familiegebeuren. De stand van de Belgische Fruitveiling
werd alleszins druk bezocht. De telers konden er in een
gemoedelijke sfeer een babbeltje slaan met de keurders en
kaderleden, de foto’s spreken voor zich.

OpeNbedrIjVeNdaG bIj
fruITbedrIjf pOrreye
Acht bedrijven uit Sint-Truiden namen deel aan de Open
Bedrijvendag van zondag 7 oktober, waaronder fruitdomein
Truilingen, het bedrijf van Piet, Veerle en kinderen Porreye.
“Fruitdomein Truilingen” nam voor het eerst deel. Om
praktische en organisatorische redenen weken de uitbaters
eenmalig uit naar het Wit Kasteel in Kerkom omdat daar
meer ruimte is als op het bedrijf. En maar goed ook, want
mede door het schitterende weer was er veel volk!
fruITTOb blIjfT meNseN
bOeIeN
Ook dit jaar kreeg de Keizerlijke Commanderie de immense
taak om uit 60 inzendingen de beste fruittob te vinden en uit
25 oude fruitbereidingen, de meest complete en lekkerste
te zoeken. In een fruittob wordt het fruit laagsgewijs
aangebracht in een afsluitbaar recipiënt. Elke laag wordt
overgoten door jenever en afgewerkt met wat suiker of
andere zoetstof. Op die manier kon men vroeger fruit
bewaren, maar maakte men ook een heerlijke, soms duivelse
drank. Bij de “oude bereidingen” is het de bedoeling om
die oude fruitbereidingen weer een plaats te geven in de
moderne keuken.
De kwaliteit van de inzendingen stijgt jaarlijks, wat de
taak van de jury steeds moeilijker maakt. Na het proeven
en beoordelen van kleuren, geuren en smaken door een
twintigtal juryleden van de Keizerlijke Commanderie kwam
men tot een objectief verdict. De 1 ste prijs voor de beste
Fruittob ging dit jaar naar Arlette Cleeren uit Sint-Truiden,
tweede werd Peter Millet uit Sint-Truiden en derde Magda
23
promotie
Op de eerste zondag van oktober zetten jaarlijks in
verschillende steden en gemeenten de bedrijven hun
deuren open voor het grote publiek.
Er was van alles te beleven: fruitpersen, degustaties,
kinderanimatie, rondleidingen. Je kon er luisteren naar
authentieke verhalen en gezellig genieten van een stukje
streektaart onder de sterrentent. De muziekband Basic5
onderhield de meer dan duizend bezoekers met herkenbare
nummers uit de jaren ’70 en ’80.
De BFV ondersteunde deze happening met extra promotie
voor TRUVAL.
Al bijna 40 jaar organiseert de Keizerlijke Commanderie van de Edele Haspengouwse Fruyteniers
en hun Gastronomie een jaarlijkse wedstrijd voor de “Beste Fruittob” en voor de “Beste Oude Fruitbereidingen”. Je
zou kunnen vermoeden dat er, na bijna vier decennia, sleet op de formule zou komen, maar niets lijkt minder waar. De
Belgische Fruitveiling is van in het begin sponsor van dit evenement.
Jacobs uit Herk-de-Stad. De prijs voor de mooiste fruittob
ging naar Luc Van Empten uit Hasselt. De beste oude
bereiding werd ingezonden door Lucienne Coenen uit
Lummen. Zij presenteerde ingemaakte gekruide peren,
gelei, siroop en koekjes van kweeperen. André Vanhellemont
nam de honneurs waar voor de BFV en overhandigde de
winnaars een korf met lekker TRUVAL fruit.

promotie
Rudolf prijkte op de kistenkaarten, dekvellen en stickers. Voor
de handel werd er promotiemateriaal ter beschikking gesteld
voor hun winkels. Aan de fruitrayon in die winkels konden de
consumenten een knutselblaadje voor de kinderen nemen om
zelf een TRUVAL-kerstboom te knutselen. In die kerstboom
konden ze dan de TRUVAL-fruitstickers plakken met 11
verschillende kerstafbeeldingen die ze vonden op het fruit.
Omdat we weten dat kinderen verwoede verzamelaars zijn,
dachten we wel dat ze hun ouders zouden aanzetten om
net zoveel TRUVAL-fruit te kopen tot ze de 11 verschillende
figuurtjes verzameld hadden voor hun kerstboom. We weten
best dat fruit stickeren inzet vergt van de telers, waarvoor
onze dank, maar het opzet was zeker geslaagd.
cOlruyT
Op 23 oktober werd het Colruytfiliaal
te Sint-Truiden na een forse
uitbreiding heropend.
Vermits Colruyt het TRUVAL-fruit als speciale selectie in
hun assortiment heeft, werd het TRUVAL-team gevraagd
een proeverij met de nieuwe oogst te organiseren. De
klanten kwamen met bosjes afgezakt naar de heropening.
Ze konden op dinsdagavond weliswaar nog niet kopen,
maar alleszins reeds een kijkje nemen in de volledige
vernieuwde winkel. Er werden allerhande hapjes en
drankjes uit het Colruyt-assortiment aangeboden. De
TRUVAL-fruit proeverij was eveneens een groot succes.
Ook in Waremme heropende de Colruyt-vestiging na
een grondige vernieuwing. Op 20 november waren ook
daar de klanten uitgenodigd voor een kennismaking met
het vernieuwde filiaal. Het succes van de heropening
te St-Truiden indachtig, werd het TRUVAL-team ook nu
gevraagd een tasting te doen voor de klanten.
Het was wederzijds een aangename ervaring en het
lekkere fruit werd zeer gesmaakt.
24
eINdejaar
IN de VeIlzaal
Zoals het stilaan traditie wordt, organiseerde de BFV
op 11, 13 en 18 december speciale verkopen. Een
gelegenheid om het TRUVAL fruit in eindejaarsverpakking
te presenteren aan de kopers. Aan de telers werd gevraagd
hun uiterste best te doen om topkwaliteit te leveren en
extra zorg te besteden aan de verpakking. Daarvoor werd
Rudolf, “the red nosed reindeer”, weer van stal gehaald.
We denken dat de inspanningen van telers en veiling om
op het einde van het jaar de beste kwaliteit in een speciale
verpakking op de markt te brengen, zeker loont.
De kopers werden tijdens deze laatste verkopen van 2012
nog eens extra gemotiveerd om TRUVAL of SIRA-fruit te
kopen door hen aan een wedstrijd te laten participeren.
Hoe meer TRUVAL fruit ze aankochten, hoe meer kans ze
maakten op een prijs. Tijdens de laatste eindejaarsverkoop
op 18 december werden de winnaars bekend gemaakt.
Directeur Filip Lowette bedankte de kopers voor hun
medewerking het afgelopen jaar en er werd meteen getoast op
het nieuwe jaar met het goede voornemen de samenwerking
in dezelfde goede geest verder te zetten in 2013.

peNsIONerING jacques herbOTs
& eTIeNNe cOemaNs
Jacques Herbots wordt op 20 januari 2013, 60 jaar en
heeft er dan +/-30 jaar trouwe BFV-dienst opzitten.
Jacques startte zijn carrière bij het Ministerie van
Landbouw, “Dienst voor inspectie der grondstoffen” en
werd op 1 maart 1983 volwaardig personeelslid bij de
Belgische Fruitveiling toen nog “Fruitcentrale”. Jacques is
als keurmeester, voor alle telers een bekend gezicht. Een
aantal telers uit het Waasland kennen Jacques al heel lang
en zeer goed. Hij was lange tijd de enige schakel tussen
hen en de BFV en was er een graag geziene gast. Die
sympathie was zeker wederkerig.
De BFV bedankt Jacques voor zijn jarenlange correcte
inzet voor de BFV en haar telers en wenst hem samen
met zijn gezin veel geluk in deze nieuwe levensfase. Ook
de collega’s wensen hem het allerbeste en bedanken hem
voor de collegialiteit al die jaren.
Op 21 december werden 2 iconen van de
Belgische Fruitveiling uitgezwaaid.
25
personeelsnieuws
Etienne Coemans werd 60 jaar op 23 november en
geniet eveneens sinds 21 december van zijn welverdiend
pensioen.
Etienne kwam al heel jong door familiale omstandigheden (zijn
vader overleed toen Etienne 14 jaar was) op de arbeidsmarkt
en wist zich door zijn jeugdig optimisme en werkkracht een
plaats te veroveren tussen de volwassenen. Iedereen die
in de streek met fruitteelt of tuinbouw te maken heeft, kent
Etienne. Hij begon en eindigde zijn loopbaan bij een veiling.
Eerst Veiling Hasselt, dan Berbroek en tenslotte van 12
juni 1986 bij de BFV. Ook van koperszijde werd de inzet
van Etienne enorm gewaardeerd. Iedereen zal zich hem
herinneren als een man waar je kon op rekenen, al was een
kwinkslag nooit ver uit de buurt. Op pensioen gaan betekent
voor hem zeker niet “rusten”, daarom heeft hij thuis nog
teveel om handen.
De BFV wil Etienne alleszins bedanken voor de jarenlange
inzet en hem een iets rustiger leven toewensen nu, samen
met vrouw en kinderen. De collega’s wensen hem toe dat hij
mag en kan doen wat hij graag doet: gewoon zichzelf zijn en
bezig blijven.

sinterklaas bij de bfV
sINTerklaas bIj de bfV
Op 24 november zaten 42 kindjes en hun ouders in
de cafetaria van de BFV ongeduldig te wachten op de
komst van Sinterklaas. Uiteindelijk verschenen de Pieten
in de TRUVAL-mobiel, maar… Sinterklaas was niet op de
afspraak.
De bezorgde gezichtjes van de kindjes spraken boekdelen.
De Pieten deden een hele uitleg over Sinterklaas die in
Aldenbiezen op een feestje ook pakjes moest uitdelen
aan daklozen. Uit solidariteit met de daklozen ging hij dan
naar de BFV komen met een “dakloze” auto, een Porsche
nog wel. Sinterklaas kwam een tijdje na de Pieten dan
toch de cafetaria binnen, behoorlijk van zijn melk. Zijn
chauffeur had van het rond punt met het vliegtuig, naar
het rondpunt aan Staaien gereden, en gewoon blijven
rondtoeren en veel te hard gereden zodat hij vergat aan de
Montenakenweg af te slaan. Sinterklaas vertelde dat het
niet alleen voor de kindjes spannend was geweest, maar
dat het voor hem ook alles behalve een alledaagse rit was:
gewoonlijk rijdt hij op 1 paard, nu zaten er 560 paarden
onder de motorkap.
Eind goed al goed! De kinderen hadden zich intussen wel
goed geamuseerd. De ouders genoten ondertussen van de
26
koffie en een stuk taart. De Sint had weer heel wat leuke
cadeautjes en snoep bij. Elk kindje tusssen 0 en 10 jaar
mocht van de Sint een gepast geschenkje ontvangen.
De initiatiefnemers willen langs deze weg een dankwoord
richten tot de directie voor hun gulle bijdrage. Wij willen
de onvermoeibare Pieten, Bart, Hanco, Wim, Ronny en
Johan en de vrijwilligers bedanken, die de kinderen met
hun ouders telkens weer een fijne namiddag bezorgen.
Natuurlijk ook “dankuwel” aan het personeel van de BFV
voor hun talrijke opkomst.

de schOONsTe bOerIN
VaN VlaaNdereN
Tijdens Agriflanders, van 10 tot 13 januari 2013 in
Flanders Expo te Gent, wordt de Schoonste Boerin van
Vlaanderen verkozen.
Op vrijdag 16 november 2012 werden de negen
finalisten aan de pers voorgesteld. Bij de finalisten
ook iemand uit de fruitteelt en lid van de BFV.
Haar naam: marjolein stevens, 22 jaar uit alken. Zij
wil deelnemen omdat ze het traditionele rollenpatroon
man-vrouw wil doorbreken en laten zien dat ook
vrouwen een zaak kunnen leiden.
De verkiezing Schoonste Boerin van Vlaanderen is
aan haar vijfde editie toe. Men startte in 2002 met dit
concept om het algemene beeld van de hedendaagse
boerin bij te sturen. Boerinnen zijn sterke, ondernemende
vrouwen. Dit wordt al te vaak vergeten.
Boerinnen en tuiniersters werken in een harde sector en
staan met beide voeten op de grond. Het zijn evenwel
ook vrouwen van vandaag die, naast het werk, ook oog
hebben voor wat er in de wereld te koop is! Uiteindelijk
zal de Schoonste Boerin 2013-2014 twee jaar lang de
ambassadrice zijn van de eigentijdse Vlaamse land- en
tuinbouw en hopelijk ook fruitteelt.
Vanaf maandag 17 december 2012 wordt een “voting
module” gelanceerd op de facebookpagina “De
schoonste boerin van Vlaanderen” Het concept is
eenvoudig: stem uw favoriete kandidate naar de top.
Onze stem gaat alvast naar marjolein!
persONeelsNIeuws
In DIEnST mET PEnSIOEn
Denise Jonckers
poetsdienst & cafetaria in Glabbeek
in dienst op 12 november 2012
Gunther Van Puymbroeck
medewerker technische dienst in Sint-Truiden
in dienst op 12 november 2012
Gert Vandenborne
medewerker technische dienst in Sint-Truiden
in dienst op 12 november 2012
27
We doen een warme oproep aan al onze telers,
kopers en sympathisanten om voor deze
beloftevolle fruitteelster te kiezen. Stemmen
kan alleen via de facebook pagina van “de
schoonste Boerin van Vlaanderen”. En zeg nu
zelf, ze mag gezien worden!
sTem VOOr marjOleIN sTeVeNs Op
www.facebook.com/deschoonsteboerin
Etienne Coemans
met pensioen op
21 december 2012
Jacques Herbots
met pensioen op
21 december 2012
personeelsnieuws

Beste wensen voor 2013!
Meilleurs vœux pour 2013!
Best wishes for 2013!
Unsere besten Glückwünsche für 2013!
Le deseamos un próspero Año 2013!
С наилучшими пожеланиями в 2013!
祝你有美好快樂 2013!
Montenakenweg 82, 3800 Sint-Truiden, Belgium
Tel. +32(0)11-69.34.11 - Fax +32(0)11-68.54.60
www.bfv.be - bfv@bfv.be
door de Europese Gemeenschap medegefinancierde campagne
v.u.: Filip Lowette - Belgische Fruitveiling - Montenakenweg 82 - 3800 St.-Truiden