Multidisciplinaire Master Systems and Control - Technische ...

P R O f . D R . J O D E B O E C k E N
I R . J A A P L O M B A E R S ,
D I R E C T E U R E N VA N H E T
H O L S T C E N T R E
met fundamenteel onderzoek aan de universiteiten. De
kracht van het Holst Centre is de synergie tussen deze
twee gebieden.
‘Het lijkt een vreemde mix van technologieën: de wireless
sensor netwerken en systemen op folie’, zegt prof.
dr. Jo De Boeck (IMEC), gespecialiseerd in nanofysica en
onder meer verbonden aan de TU Delft. ‘Maar dat valt
erg mee: ze komen steeds dichter bij elkaar.’ De Boeck
is verantwoordelijk voor het onderzoek naar draadloze
systemen. Hij legt uit wat het vakgebied inhoudt: ‘De
vroegere driver van technologische ontwikkeling was de
pc. Daarna kwam een mobiel device, bijvoorbeeld een
mobiele telefoon, die inmiddels tot heel complexe handelingen
in staat is. De volgende generatie is een driver
die bij extreem laag vermogen autonoom functionaliteit
kan uitoefenen. Deze draadloze ‘transducer’ doet dit in
een netwerk. De verwachting is dat voor deze netwerken
tal van toepassingen gaan ontstaan, zoals intelligente
omgevingen. De kennis die nodig is, bestaat uit radiocommunicatie,
signaalverwerking, sensoriek, interactie
met de omgeving en de uitdaging om alles van vermogen
te voorzien. Dit zijn de zogenaamde krachtlijnen binnen
het onderzoeksprogramma.’ Logische vraag is: welke
markten gaan gebruik maken van deze kennis? ‘We hebben
ingezet op de medische sector, dat is maatschappelijk
relevant. Daarnaast zijn we nu aan het kijken naar industriële
markten waar met deze netwerken metingen kunnen
worden gedaan aan bijvoorbeeld machines.’
Lichtgevende folies
Inmiddels werken tachtig onderzoekers aan het programma
voor autonome draadloze systemen. De groep
probeert elke zes maanden een nieuwe demonstrator te
presenteren die nieuwe functionaliteiten toont.
De belangrijkste drijfveer in het onderzoek naar systemen
De Boeck: ‘De technologieën
van wireless sensor netwerken
en systemen op folie komen
steeds dichter bij elkaar.’
op folie is het maken van zogenaamde flexibele OLEDs,
organische LEDs, ‘next-generation lighting’. ‘Dat moet toe
naar lichtgevende folies die je gewoon op een rol maakt’,
zegt Lombaers. ‘Deze lichtgevende folie kun je op wanden
en plafonds gebruiken. Maar voor we zo ver zijn, hebben
we een aantal problemen te tackelen. Bijvoorbeeld
het beschermen van de lichtgevende lagen. Deze zijn zeer
gevoelig voor inwerking door water, bijvoorbeeld vocht
in de lucht. Een zogenaamde barrièrelaag bestaat al, bijvoorbeeld
in de voedingsindustrie waar het onder andere
wordt gebruikt voor bijvoorbeeld een chipszak. Maar wij
hebben lagen nodig die een factor duizend minder vocht
doorlaten dan de bestaande lagen.’
Een tweede uitdaging betreft de productiekosten van
OLED-verlichting. ‘OLEDs worden al toegepast in displays.
Voor deze displays zijn mensen bereid relatief
veel geld te betalen. Maar wanneer je OLEDs als verlichtingsproduct
op de markt wil brengen, zul je tegen veel
lagere kosten moeten leveren. Wij zijn daarom bezig met
kostenefficiëntere productieconcepten. Denk aan het
drukken van een krant: een grote rol papier die door een
machine gaat. Als je dat lukt, ga je ook veel meer meters
verkopen dan met displays. Maar het duurt vermoedelijk
nog wel een jaar of tien voor we dit kunnen.’
Het Holst Centre is een internationaal instituut met de
ambitie een wereldspeler te zijn, en alles wijst erop dat
het die ambitie waarmaakt. In het partnerverband van
het Holst Centre zitten bedrijven als Texas Instruments,
Intel, NXP, Bekaert, Akzo en ASML, geen kleine jongens.
Maar er zijn ook innovatieve mkb-bedrijven onder de
deelnemers. Er werken ruim honderdvijftig mensen van
twintig nationaliteiten. Maar wanneer is het Holst Centre
een succes te noemen? Lombaers: ‘Op langere termijn is
de hoeveelheid technologie die terechtkomt in succesvolle
producten van de deelnemende bedrijven de maatstaf.
M A T R I X / 3 / 2 0 0 8