Multidisciplinaire Master Systems and Control - Technische ...

3 2
o n d e R Z o e k
Bussen die op waterstof rijden en scenario’s voor een
energieneutrale maatschappij; technische oplossingen
zijn er genoeg voor dit soort innovaties, maar de
maatschappelijke barrière is vaak nog te groot, met
veel betrokken partijen, een complexe organisatie en
hoge kosten. al 25 jaar buigt de opleiding technische
innovatiewetenschappen, voorheen techniek en
Maatschappij, zich over deze thema’s. ‘iedere keer weer
dat kruispunt. Welke weg biedt het meeste perspectief?’
Technische Innovatiewetenschappen
(TIW) zag in 1983 het levenslicht onder de
naam Techniek en Maatschappij (TeMa),
een nieuwe studie in Nederland. ‘De
oprichting had alles te maken met de problemen
in die tijd’, vertelt prof.dr.ir. Harry
lintsen, hoogleraar Geschiedenis van de
Techniek. ‘Milieu en energievoorziening
kwamen op als grote vraagstukken. Allerlei
partijen wilden daar een oplossing voor
vinden. Maar er was nog veel te weinig
bekend over innovatieprocessen. Die zitten
ingewikkeld in elkaar, lopen niet automatisch.
Er was behoefte aan inzicht in zulke
processen.’
De term innovatiewetenschappen zat nog
niet in de naam van de opleiding. ‘Maar
de focus op innovatie is er vanaf het begin
geweest. De vroegere term verwees vooral
naar de maatschappelijke component
van de studie. De naam is in 2004 aangepast,
maar de ziel van de opleiding bleef
behouden. De helft van de vakken heeft
M a t r i x / 3 / 2 0 0 8
Van links naar rechts: TU/e-hoogleraar
Harry Lintsen, alumnus
Maarten van Oosterhout en
student Frans van Herwijnen.
25 jaar technische
innovatiewetenschappen
een technische component’, geeft lintsen
aan, ‘de andere helft bestaat onder andere
uit economie, psychologie, sociologie en
ethiek. Ook hebben we vanaf de beginjaren
de taak gehad om sociaal-maatschappelijke
vakken voor de hele TU/e te verzorgen.’
Het onderwijsprogramma is wel veranderd
in de loop van de jaren. ‘Vroeger was het
vooral multidisciplinair, met veel verschillende
disciplines naast elkaar. Nu is een
groot deel ook interdisciplinair, met interdisciplinaire
methodieken en een mix aan
disciplines in projecten.’
Het aantal inschrijvingen van studenten
heeft wel eens te wensen overgelaten.
‘Maar de arbeidsmarkt is nooit een probleem
geweest voor afgestudeerden’, zegt
lintsen. ‘Er zijn al meer dan duizend afgestudeerden
aan het werk gekomen.’
Brede blik
Zo ook ir. Maarten van Oosterhout,
student TM van 1996 tot 2004. Hij
werkt nu bij de Milieudienst van het
samenwerkingsverband Regio Eindhoven
(sRE), waar hij adviezen geeft aan gemeenten
over energie en duurzaamheid. Binnen
zijn team van tien mensen zijn er vijf die
dezelfde studie gedaan hebben.
‘Je merkt dat er vraag is naar technologische
mogelijkheden, ook bij gemeenten’,
zegt hij. ‘Maar het probleem zit niet in de
techniek. Het zit in andere factoren, zoals
de organisatie, de verschillende marktpartijen,
de kosten. sociale woningbouw
bijvoorbeeld mag niet te duur zijn, maar er
wordt dan vaak bezuinigd op energiezuinigheid
van de woningen. Hierdoor zijn
de bewoners alsnog meer geld kwijt aan
woonlasten.’
Van Oosterhout heeft tijdens de studie
vooral een brede blik gekregen. ‘Niet focussen
op één ding’, zo omschrijft hij het. ‘Ik
heb tools meegekregen uit verschillende
disciplines, met verschillende uitgangspunten.’
lintsen: ‘Het gaat erom het hele