Ενότητα 8
Ενότητα 8
Ενότητα 8
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Αντιδιαχυτικό διάφραγμα<br />
Ακτινολογία Ι -8
Φωτόνια σκέδασης – ∆ευτερογενής<br />
ακτινοβολία<br />
• Για όλες τις ακτινολογικές<br />
εξετάσεις εκτός από τη<br />
μαστογραφία, οι<br />
περισσότερες<br />
αλληλεπιδράσεις των<br />
φωτονίων με τους ιστούς<br />
παράγουν φωτόνια<br />
σκεδάσεως<br />
• Η ανίχνευση των φωτονίων<br />
σκέδασης από το φιλμ<br />
παράγει οπτική πυκνότητα<br />
χωρίς να προσθέτει<br />
πληροφορία στην<br />
ακτινολογική εικόνα<br />
(θόρυβος)
Ομοιόμορφη Ομοιόμορφη παράλληλη δέσμη δέσμη<br />
Ιδεώδης εικόνα<br />
από πρωτογενή φωτόνια μόνο<br />
Παχύ ΑΘ<br />
Λεπτό<br />
ΑΘ<br />
Χαμηλή<br />
έκθεση<br />
Υψηλή<br />
έκθεση<br />
http://www.rpi.edu/dept/radsafe/public_html/Projects
Ομοιόμορφη παράλληλη δέσμη<br />
Τα φωτόνια σκέδασης<br />
μειώνουν την αντίθεση<br />
Παχύ ΑΘ<br />
Λεπτό<br />
ΑΘ<br />
Επεισόδιο σκέδασης<br />
Χαμηλή<br />
έκθεση<br />
Υψηλή<br />
έκθεση<br />
http://www.rpi.edu/dept/radsafe/public_html/Projects
Σήμα / θόρυβος<br />
• Σήμα : το σύνολο των χρησίμων<br />
πληροφοριών στην εικόνα<br />
• Θόρυβος: πληροφορία ίδιου τύπου<br />
με το σήμα, αλλά άχρηστη<br />
• όταν μια ακτινογραφία δεν περιέχει<br />
αρκετές χρήσιμες πληροφορίες<br />
(σήμα), είναι θορυβώδης<br />
• αλλοιώσεις ή άλλες παθολογίες<br />
είναι δύσκολο να ξεχωρίσουν από<br />
τον υποκείμενο θόρυβο<br />
http://www.rpi.edu/dept/radsafe/public_html/Projects
Ιδεώδης Θόρυβος<br />
• Σκέδαση<br />
http://www.rpi.edu/dept/radsafe/public_html/Projects
Επίδραση του πεδίου ακτινοβόλησης<br />
• kVp<br />
• Μείωση του πεδίου<br />
ακτινοβόλησης στο<br />
ελάχιστο απαραίτητο<br />
• Ακτινοπροστασία<br />
• Ελάττωση των<br />
φωτονίων<br />
σκέδασης<br />
• Πάχος θέματοςΣκέδαση προς πρωτογενή
Αντιδιαχυτικό<br />
διάφραγμα - Α. . ∆.<br />
• 1913 Gustave Bucky<br />
• Το Α∆ τοποθετείται<br />
μεταξύ ασθενούς και<br />
κασέτας.<br />
• Το Α∆ χρησιμοποιεί τη<br />
γεωμετρία για να<br />
ελαττώσει τον αριθμό<br />
των φωτονίων σκέδασης<br />
που φθάνουν στο φιλμ.
Πηγή των περισσότερων<br />
πληροφοριών<br />
• Radiologic Science for<br />
Technologists<br />
• Stewart Bushong<br />
• 6th edition, Mosby, 1997<br />
• Chapter 18<br />
w3.palmer.edu/.../spring%20quarter<br />
%202007/Week%206%20a%20Cha<br />
pter%2017%20The%20Grid%2046.<br />
ppt
Αντιδιαχυτικό διάφραγμα Α. . ∆.<br />
• Το Α∆ είναι επίπεδο δύσκαμπτο και αποτελείται<br />
από διαφραγματίδια υψηλής απορρόφησης της<br />
ακτινοβολίας –Χ.<br />
• Ο χώρος μεταξύ των διαφραγματιδίων γεμίζει με<br />
διάμεσο υλικό χαμηλής απορρόφησης<br />
• Η πρωτογενής ακτινοβολία έχει αυξημένες<br />
πιθανότητες να περάσει από τα διάκενα χωρίς να<br />
υποστεί απορρόφηση από τα διαφραγματίδια
Α∆ εκ του πλαγίου<br />
Λόγος ΑΔ Ύψος Τυπικές διαστάσεις ΑΔ<br />
Ακτινοσκιερό υλικό<br />
Απόσταση<br />
Διάμεσο υλικό
∆ιαστάσεις του Α∆<br />
• Τρείς βασικές σημαντικές διαστάσεις<br />
καθορίζουν την αποτελεσματικότητά<br />
του:<br />
• Πάχος των διαφραγματιδίων<br />
• Ύψος των διαφραγματιδίων<br />
• Πάχος του διάκενου χώρου
Λόγος Α∆ - Grid ratio<br />
• Λόγος Α∆ είναι η σχέση του ύψους των διαφραγματιδίων<br />
προς το εύρος του διάκενου (απόσταση μεταξύ διαφραγματιδίων,<br />
χωρίς τα διαφραγματίδια)<br />
• Λόγος Α∆ =<br />
ύψος διαφραγματιδίων<br />
εύρος διακένου<br />
• Λόγοι Α∆ 8:1, 10:1, και 12:1 είναι συνήθεις στην κλασσική<br />
ακτινολογία,<br />
• Λόγος Α∆ 5:1 συνήθως στη μαστογραφία<br />
• Λόγος Α∆ ↑ — ↓ σχέση φωτονίων σκέδασης / πρωτογενή<br />
↑ δόση ακτινοβολίας στον ασθενή
Λόγος Α∆ - Grid ratio<br />
kVp και λόγος Α∆<br />
• Χρήση > 55<br />
• 5:1 ή 6:1 μέχρι τα 80 kVp<br />
• 8:1 μέχρι τα 90 kVp<br />
• 10:1 > πάνω από 90 kVp.
Συχνότητα του Α∆<br />
• Συχνότητα Α∆, αναφέρεται στον αριθμό<br />
διαφραγματιδίων ανά μονάδα μήκους<br />
• Μπορεί να υπολογισθεί εάν είναι γνωστά το πάχος<br />
των διαφραγματιδίων (Π1) και των διακένων (Π2)<br />
• Συνήθως χρησιμοποιούνται Α∆ με 25 έως 45<br />
διαφραγματίδια / εκατοστό (grid lines per<br />
centimeter)<br />
10000μm [cm]<br />
• Συχνότητα =<br />
(Π1 + Π2) μm [line pair]
• Τα διαφραγματίδια είναι από<br />
μόλυβδο<br />
• Φθηνός<br />
• Εύκολη κατασκευή<br />
• Το Α∆ είναι κλεισμένο σε<br />
φύλλα αλουμινίου<br />
• Σταθερότητα<br />
• Αποκλεισμός υγρασίας<br />
Υλικά του Α∆<br />
• Το διάμεσο υλικό χρησιμοποιείται<br />
γιαναδιατηρείτονακριβή<br />
διαχωρισμό των διαφραγματιδίων<br />
• Αλουμίνιο<br />
• φίλτρο για φωτόνια<br />
σκέδασης που διέφυγαν τα<br />
διαφραγματίδια<br />
• Λιγότερο εμφανείς γραμμές<br />
στην εικόνα<br />
• Μη υγροσκοπικό,<br />
ευκολότερη κατασκευή<br />
• Πλαστικό (υγροσκοπικό)<br />
• Ίνες άνθρακα (μαστογραφία)<br />
• Το διάμεσο υλικό επηρεάζει την<br />
δόση ακτινοβολίας στον ασθενή,<br />
ιδιαίτερα στα χαμηλά kVp ( ↑ 20%)
Απόδοση του Α∆ (1)<br />
• Παράγων βελτίωσης της σκιαγραφικής αντίθεσης:<br />
Αντίθεση με χρήση Α∆<br />
Αντίθεση χωρίς χρήση Α∆<br />
• = 1 μη βελτίωση<br />
• Συνήθως = 1.5 -2.5, μετράται στα 100 kVp<br />
• ↑ Λόγος Α∆ →↑παράγων βελτίωσης ΣΑ
Απόδοση του Α∆ (2)<br />
• Το Α∆ εκτός από τα φωτόνια σκέδασης απομακρύνει και<br />
πρωτογενή<br />
• Για την ίδια ΟΠ χρειάζεται ↑ της έκθεσης του ασθενή όταν<br />
χρησιμοποιείται Α∆<br />
• Ο παράγων Bucky:<br />
Προσπίπτουσα στο Α∆ (πρωτογενής, σκέδαση)<br />
Β =<br />
Εξερχομένη του Α∆ (πρωτογενής, σκέδαση)<br />
• Αύξηση του λόγου Α∆ → αύξηση του Β<br />
• Αύξηση kVp → αύξηση του Β<br />
• Εκλεκτικότητα απορρόφησης φωτονίων σκέδασης
Παράγων αράγων Bucky<br />
Λόγος Α∆<br />
Χωρίς Α∆<br />
5:1<br />
8:1<br />
10:1<br />
12:1<br />
16:1<br />
mAs ↑<br />
1Χ<br />
2Χ<br />
4Χ<br />
5Χ<br />
6Χ<br />
8Χ<br />
kVp ↑<br />
+8 έως 10<br />
+13 έως 15<br />
+ 20 έως 25<br />
+ 20 έως 25<br />
+ 30 έως 40
Τύποι Α∆<br />
Γραμμικό παράλληλο<br />
Σταυρωτό<br />
Εστιασμένο<br />
Γραμμικό παράλληλο<br />
• ∆ιαφραγματίδια //<br />
• Αποκοπή σε < SID<br />
• Αποκοπή σε > πεδίο ακτινοβόλησης (35Χ43)<br />
• Απορρόφηση φωτονίων > προς τα άκρα του Α∆
∆ιαφραγματική αποκοπή<br />
• Αποκοπή = πρωτογενή φωτόνια δεν φθάνουν στο φιλμ<br />
• Ελάττωση ΟΠ : μερικήήπλήρης<br />
• Σε οποιοδήποτε Α∆ επί λάθους τοποθέτησης<br />
SID<br />
Απόσταση πλήρους αποκοπής =<br />
Λόγος Α∆
• ∆ύο παράλληλα Α∆ μαζί<br />
με διασταυρούμενη<br />
διαδρομή διαφραγματιδίων<br />
• Πιοαποδοτικόαπότο<br />
γραμμικό // Α∆<br />
• Κύριο πρόβλημα αποκοπή<br />
• Τέλεια επικέντρωση<br />
• Χωρίς κλίση της λυχνίας<br />
Σταυρωτό Α∆
• Εστιασμένα για μείωση της<br />
αποκοπής<br />
• ∆ιαφραγματίδια υπό γωνία //<br />
με την αποκλίνουσα δέσμη<br />
• Αναφέρουν εστιακή απόσταση<br />
και την πλευρά της λυχνίας<br />
• Εάν η επικέντρωση της λυχνίας<br />
δεν είναι σωστή και η SID <<br />
από την ΕΑ του Α∆ τότε<br />
αποκοπή<br />
• Εάν τοποθέτηση ανάποδα τότε<br />
αποκοπή.<br />
Εστιασμένο Α∆
Κινητό Α∆ - Bucky<br />
• Α∆ που κινείται κατά τη διάρκεια της έκθεσης<br />
• Hollis Potter in 1920.<br />
• ∆ύο τύποι<br />
• Μηχανικό - μοτέρ<br />
• Ταλαντούμενο – ηλεκτρομαγνήτης – κυκλική<br />
κίνηση<br />
• Ο μηχανισμός αυξάνει την αντικειμενική απόσταση<br />
• Πιθανή κίνηση του φιλμ με κινητική ασάφεια<br />
• Εάν δεν κινηθεί – φαίνονται οι γραμμές<br />
• Χρησιμοποιείται ευρύτατα<br />
• Πιο ακριβό
Μηχανισμός Bucky<br />
• Ο μηχανισμός του Bucky αποτελείται από:<br />
• Πλαίσιο συγκράτησης του Α∆ με δυνατότητα<br />
εναλλαγής του Α∆<br />
• Α∆ συνήθως 43 X 43 cm για τοποθέτηση του<br />
43 x 35 cm φιλμ και στους δύο άξονες<br />
• Μηχανισμό κίνησης του Α∆<br />
• ∆ίσκο τοποθέτησης της κασέτας όσο πιο κοντά<br />
γίνεται στο Α∆<br />
• Μπορεί να είναι αφαιρούμενος για την<br />
τοποθέτηση άλλων μηχανισμών<br />
A Manual of Radiographic Equipment<br />
Sybil M Stockley
Μηχανισμός Bucky<br />
• Η κίνηση του Α∆ αρχίζει προ της έκθεσης και σταματά<br />
αφού η έκθεση ολοκληρωθεί<br />
• Η ταχύτητα κίνησης πρέπει να είναι αρκετή για να<br />
ασαφοποιεί τις γραμμές του Α∆<br />
• Το εύρος ταλάντωσης να μην είναι μεγάλο για την<br />
αποφυγή αποκοπής (5 cm, 2.5 cm εκατέρωθεν του<br />
κέντρου)<br />
• Κίνηση ομαλή και συνεχής<br />
• Μηχανισμός κίνησης απλός<br />
• Σύστημα όσο πιο λεπτό για διατήρηση μικρής<br />
αντικειμενικής απόστασης<br />
A Manual of Radiographic Equipment<br />
Sybil M Stockley
Προβλήματα Α∆<br />
• Λάθος επικέντρωση → αποκοπή<br />
• Α∆ υψηλού λόγου > αποκοπή<br />
• // και σταυρωτά Α∆ > αποκοπή<br />
• Εστιασμένα 4 αιτίες αποκοπής
Εστιασμένο Α∆ - αποκοπή<br />
• Η δέσμη πρέπει να είναι<br />
κάθετη στο Α∆<br />
• Εάν η λυχνία είναι υπό<br />
γωνία κάθετα στα<br />
διαφραγμάτια → αποκοπή<br />
• Το συνηθέστερο πρόβλημα
Εστιασμένο Α∆ – αποκοπή –<br />
εκτός κέντρου<br />
• Εάν η κεντρική ακτίνα<br />
δεν περνά από το<br />
κέντρο του Α∆ →<br />
αποκοπή<br />
• Συχνό με κινητά<br />
ακτινολογικά τραπέζια<br />
και λυχνίες οροφής
Εστιασμένο Α∆ – αποκοπή –<br />
εκτός εστίας<br />
• Εάν η SID είναι εκτός<br />
της ΕΑ του Α∆ →<br />
αποκοπή<br />
• Μείζον πρόβλημα με<br />
Α∆ > λόγου<br />
• Μεγαλύτερο εύρος<br />
διακύμανσης σε < λόγου<br />
Α∆
Εστιασμένο Α∆ – αποκοπή –<br />
ανάποδα<br />
• Τοποθέτηση Α∆<br />
ανάποδα αποκοπή, μόνο<br />
το κεντρικό τμήμα της<br />
δέσμης θα περάσει από<br />
το Α∆<br />
• Η επικέντρωση πρέπει<br />
να διατηρηθεί
Τεχνική κενού<br />
• Με αύξηση της αντικειμενικής απόστασης αυξάνεται<br />
η πιθανότητα τα φωτόνια σκέδασης να μη φτάσουν<br />
στο φιλμ
• Εάν το φιλμ<br />
τοποθετηθεί 10-15εκ.<br />
μακριά από τον ασθενή<br />
πολλά από τα φωτόνια<br />
σκέδασης θα κινηθούν<br />
μακριά από το φιλμ<br />
• Χρησιμοποιείται<br />
αναπόφευκτα στην<br />
πλάγια λήψη της<br />
ΑΜΣΣ<br />
Τεχνική κενού
Τεχνική κενού<br />
• Ο αυχένας είναι λόγω ανατομίας<br />
μακριάαπότοφιλμ<br />
• Η έκθεση είναι παρόμοια με χρήση<br />
8:1 Α∆<br />
• Σημαντικά < έκθεση από τη χρήση<br />
Bucky
Αντιδιαχυτικό ∆ιάφραγμα<br />
SOS - SOS - SOS<br />
• Με kVp > 55<br />
• Λόγος Α∆<br />
• Ορισμός<br />
• Σχέση με ΣΑ<br />
• Σχέση με έκθεση<br />
• Τύποι Α∆<br />
• ∆ιαφραγματική αποκοπή<br />
• Πλεονέκτημα<br />
• Βελτίωση της σκιαγραφικής αντίθεσης<br />
• Μειονέκτημα<br />
• Αύξηση δόσης στον ασθενή
• Ευχαριστώ