Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

15
chisatie deed zich hierbij krachtig gelden. De godsdienstige
opwekking, die schier gelijktijdig in de vorige eeuw
alle volkeren van Europa na de goddeloosheid en de
doorgestane ellende der revolutie aangreep, is in Nederland
niet door de Zondagsschool tot stand gebracht.
Elders was dit wèl het geval. Hier heeft zij na de herleving
slechts als hulpmiddel dienst gedaan.
Dat de Zondagsschool in Nederland geen kerkelijk
karakter vertoont, heeft nog een andere oorzaak. Dr.
A. Capadose heeft haar in ons vaderland ingevoerd,
nadat hij haar in Zwitserland had leeren kennen. Op
vele plaatsen hield men daar des Zondags na kerktijd
een school voor de kinderen, die in de week van het
onderwijs op de scholen verstoken waren. Ook hier dus
hetzelfde verschijnsel als in Gloucester. Meer een philanthropische
dan een religieuse bedoeling. Door de predikanten
is daarin echter verandering gebracht, wijl zij de
Zondagsscholen zóó inrichtten, dat er uitsluitend godsdienstig
onderwijs werd gegeven.
De Nederlandsche Zondagsschool is dus een dochter van
het Reveil. Deze godsdienstige beweging, hoe gezegend
zij ook is geweest, was niet kerkelijk. Van meetaf is zij
meer een „leekenbeweging" geweest, die een zekere koelheid
betoonde ten opzichte van de kerkelijke ambten.
Vandaar dat door menig predikant een pijl gescherpt
werd tegen dit „leekenwerk" en dat de Zondagsschool
van de zijde der kerk met een scheef oog werd aangezien.
In het jaar 1836, dus midden in de beroeringen over
de Afscheiding, die twee jaar vroeger reeds was ontstaan,