K-,\ (., mai el 4

136 PAUL KRUGER 'S DERDE PRESIDENTSCHAP.
werking der Burgers was voornamelijk noodig, omdat in het
jaar der verkiezing, het land geteisterd was door geweldige
leeraar in de moderne talen te Stellenbosch was. Deze weigerde eerst de
benoeming te aanvaarden, doch bezweek ten slotte voor den aandrang en
na een onderhoud met President Kruger. Dit was in het jaar 1891. Onmiddellijk
na zijn optreden deed hij een inspectiereis door het land en ontwierp
toen met de hulp eener Volksraadskommissie een nieuwe wet, die door den
Volksraad met algemeene stemmen werd aangenomen.
Het beginsel der wet van 1882 was in deze nieuwe wet bewaard gebleyen,
maar in de onderdeelen waren vele verbeteringen en wijzigingen gebracht.
President Kruger had aan alle beraadslagingen der kommissie,
waarvan de vergaderingen gewoonlijk in zijn hnis gehouden werden, deelgenomen.
Oorspronkelijk had hij tegen drie punten bezwaar gehad. Hij
vreesde dat de verhooging der Staatstoelagen een verslapping van het particulier
initiatief zou tengevolge hebben en dat de ouders de plichten, die
als christelijke ouders op hen rustten, langzamerhand op den Staat zouden
overdragen. Hij had in zijn eigen kerk gezien, hoe de zware lasten waaronder
zij tegenover de Staatskerk gebukt ging, de offervaardigheid had gesterkt.
Ten slotte gaf hij echter zijn ideale opvatting prijs, omdat hij moest
inzien, dat het beste onderwijs noodig was voor de lands zonen en dochters,
waar dezen zich tegenover een snel instroomende vreemde bevolking
moesten handhaven.
Ook had hij er bezwaar tegen, dat van de onderwijzers zou gevorderd
worden, dat zij gediplomeerd waren. Dit vond hij onbillijk tegenover de
onde schoolmeesters, die den Staat en het yolk in moeilijke tijden bijna
voor niets geholpen hadden en die door deze bepaling zouden worden aan
kant gezet. Deze moeilijkheid werd echter opgelost door de bepaling dat
dergelijke onderwijzers in de „buitenscholen" konden voortwerken.
Het derde punt, waartegen de President opkwam, was het subsidieeren
van „Hoogere meisjesscholen." Hij vreesde dat hierdoor het volksleven in
gevaar zou komen. Het yolk toch achtte de plaats der vrouw in huis.
Vertrouwende op zijn raadgevers, gaf hij toe, en later was het Kruger zelf,
die aanbeval, dat talentvolle meisjes tot het Staatsgymnasium zouden worden
toegelaten. Hij zelf heeft in 1894 de Staatsmeisjesschool te Pretoria met
gebed en een redevoering geopend, en met hem was zijn yolk voor deze
hervormingen gewonnen.
Hij was vast besloten het onderwijs algemeen te maken. Dientengevolge
was hij onmiddellijk bereid toe te stemmen in een voorstel om onder zekere
voorwaarden snbsidie van Staatswege te verleenen aan scholen in streken
met een bevolking, die verschillende talen sprak, en op welke scholen het
onderwijs niet in het Hollandsch gegeven werd. Den ten Juni 1892 werd
voor dit doel een afzonderlijke wet in werking gesteld. Onder deze wet
ontwikkelden zich Engelsche scholen te Johannesburg en Duitsche en Fransche
scholen te Pretoria, Johannesburg en elders.
Toen er later te Johannesburg een fonds van £ roo.000 ward gevormd tot