You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
HET TWEEDE PRESIDENTSCHAP VAN PAUL KRUGER. 121<br />
de Krokodil-rivier, waar de gekwetste eenige dagen later<br />
overleed. Dat deze moord geschied is op aanstoken van<br />
Rhodes en zijn kliek, lijdt geen twijf<strong>el</strong> ; want zooals wij<br />
vroeger reeds hebben gezegd, had Rhodes toen reeds het<br />
oog gevestigd op de binnenlanden van Zuid-Afrika, en was<br />
hij bevreesd dat zijne plannen verijd<strong>el</strong>d zouden worden door<br />
de aanst<strong>el</strong>ling van Grobler.<br />
Er ontwikk<strong>el</strong>de zich nu een lange correspondentie over<br />
deze gebeurtenis tusschen de regeering der Zuid-Afrikaansche<br />
Republiek en den Hoogen Kommissaris, want Khama<br />
stond onder Britsch Protectoraat. De Hooge Kommissaris<br />
b<strong>el</strong>oofde een onderzoek te zullen inst<strong>el</strong>len, W<strong>el</strong>k onderzoek<br />
dan ook plaats had en waarbij Generaal Joubert tegenwoordig<br />
was. Om verwikk<strong>el</strong>ingen te vermijden, was de regeering<br />
der Zuid-Afrikaansche Republiek verplicht, zich bij een soort<br />
van schikking neer te leggen, w<strong>el</strong>ke hierop neerkwam, dat<br />
Khama jaarlijks een pensioen van zoo aan de weduwe<br />
van Grobler zou betalen.<br />
Tot goed begrip van deze en verdere gebeurtenissen in<br />
Zuid-Afrika moeten wij het ontstaan van de Chartered Company<br />
en het streven van Rhodes schetsen.<br />
Rhodes is de man die het meest heeft bijgedragen tot al<br />
het onheil, dat Zuid-Afrika heeft getroffen ; die, wat zijn<br />
bewonderaars ook mogen zeggen, een der meest gewetenlooze<br />
personen is, die ooit g<strong>el</strong>eefd hebben ; een man, die<br />
zich in de politiek tot levensmotto had gekozen : het<br />
do<strong>el</strong> heiligt de midd<strong>el</strong>en. Deze man is de vloek van Zuid-<br />
Afrika geweest. Toen hij zich te Kimberley door diamantspeculaties<br />
verrijkt had, amalgameerde hij de diamantmijrien<br />
aldaar, waardoor hij zeer grooten invloed in de g<strong>el</strong>dwer<strong>el</strong>d<br />
kreeg. Later werd hij gekozen tot lid van het Kaapsche<br />
Parlement en in 1890 werd hij Eerste Minister van de<br />
Kaapkolonie. Reeds ve<strong>el</strong> vroeger had hij zijn oog geslagen<br />
op de binnenlanden van Zuid-Afrika. Door zijn toedoen was<br />
de inlijving van Land Goosen en St<strong>el</strong>laland bij de Kaapkolonie<br />
tot stand gekomen. Hij beschouwde dit gebied als<br />
een soort Suezkanaal naar de binnenlanden van Zuid-Afrika.