You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
DE VRIJHEIDSOORLOG VAN 188o-81. 95<br />
lang tegen deze benoeming verzet, omdat hij verklaarde geen<br />
generaal en niet tegen die taak opgewassen te zijn.) Het<br />
vaardigde daarop een proclamatie uit, waarin het goed recht<br />
van de Republiek met historische feiten werd gestaafd, en<br />
waarin aan ieder kennis werd gegeven van het herst<strong>el</strong> der<br />
Regeering van de Zuid-Afrikaansche Republiek. Deze proclamatie<br />
moest toen gedrukt worden en daartoe zond men<br />
Kommandant Piet Cronje met ongeveer 400 man naar Potchefstroom;<br />
terwijl de Regeering naar Heid<strong>el</strong>berg vertrok,<br />
waar zij van plan was den zet<strong>el</strong> van het bewind voorloopig te<br />
vestigen. Heid<strong>el</strong>berg kon gemakk<strong>el</strong>ijk bezet worden, omdat<br />
er geen Eng<strong>el</strong>sch garnizoen was. Onder protest ontruimde<br />
de Landdrost zijn kantoor.<br />
Intusschen was Generaal Cronje te Potchefstroom aangekomen<br />
en had reeds maatreg<strong>el</strong>en genomen om de proclamatie<br />
te doen drukken. Hier werd het eerste schot gevuurd.<br />
De Eng<strong>el</strong>schen schoten op een burgerwacht die in de straat<br />
geposteerd was. Frans Robertse, van de plaats Wijsfontein,<br />
in het district Rustenburg, werd door zijn arm geschoten.<br />
Nog eenmaal zonden de leden der nieuw gekozen Regeering<br />
een verzoek aan den vertegenwoordiger der Eng<strong>el</strong>sche Regeering,<br />
den administrateur van de Transvaal, en deden een<br />
beroep op „de ed<strong>el</strong>moedigheid der Britsche natie" om op<br />
vred<strong>el</strong>ievende wijze het land terug te krijgen. Het antwoord<br />
was het opkommandeeren der aanwezige troepen tot demping<br />
van den „opstand."<br />
Het is niet de bedo<strong>el</strong>ing in dit werk een verhaal van de<br />
vrijheidsoorlog te geven. Men vindt deze tot in de kleinste<br />
bijzonderheden beschreven in v<strong>el</strong>e boeken. Wij wenschen<br />
hier slechts te zeggen dat de Boeren wegens hun kleine<br />
macht — in het gehe<strong>el</strong> ongeveer zevenduizend man — met<br />
groot overleg te werk moesten gaan. Het plan was de<br />
dorpen, waar de Eng<strong>el</strong>schen een bezetting hadden, vast te<br />
leggen, alle verbindingen of te snijden, en de overige Burgers<br />
naar de grenzen van Natal te zenden om versterkingen van<br />
den vijand te keeren.<br />
Een andere moeilijkheid was de schaarschte aan ammunitie.
Change language