Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

54
quos inter multi fuere docti, pii, sapientes, et qui ignorare non possent, quae
commoda aut incommoda maritos sequerentur. Iuvant scilicet maritos uxores et
sublevant, sed iuvandae vicissim et sublevandae. Etiamsi ex aequo onus divideretur,
tamen tantum esset in dimidio dupli, quantum in simplo. Nunc ea contractus natura
est, ut viros durius obliget, ad quorum tutelam se recipit sexus infirmior. In Graeca
Comoedia quidam, si optio sibi a Deo daretur an bicorpor esse vellet, negat se
usurum beneficio. Causam addit, quia futurum videret, ut pro pluribus oculis, auribus,
brachiis et pedibus plus item deberet sollicitudinis, quando pro illis omnibus
sustentandis, tuendis, regendis, ornandis, animus teneretur. Dulce est, in rebus
secundis habere, cui per te bene sit. Sed quo magis aspirat fortuna, eo diligentius
contrahenda vela et cavendum anxie, ne quis vitae color etiam in summa innocentia
ad calumniam pateat, quam felicibus et eminentibus effugere difficile est. Si quid
adversi evenerit, partem quidem doloris in se recipit uxor; sed quae multo gravius
in maritum reflectitur; sicut ardentius aërem feriunt solis radii ab humo repercussi.
Primitivo dolore gravior ille est, quem gignit aspectus propter te dolentis. Neque
haec eo dico, quod caelibis vitae pzaeconium susceperim: satis est si ostendo, cum
utrumque vitae genus commodis et incommodis temperetur, aequo animo et quasi
nihil magnopere intersit, ferendum utrumcumque obtigerit. Speciosior dolendi
obtentus ex liberis petitur, quorum educatio melius procedit partitis inter utrumque
parentem operis. Est hoc aliquid sed cui abunde Deus prospexit. Est tibi indefessus
vigor; et si tibi toto te uti libeat, pro utroque sexu suffecturus. Rescinde a negotiis
et studiis, quantum illa cura desiderat, imo illam curam optimum et studium et
negotium puta. Maiora ipse exsequere, minora praescribe: et quam potes saepissime
per dulcem liberorum gregem circumfer paternos iam et pro maternis oculos. Respice
et magna domus subsidia, Regem optimum, qui diligentiam fidemque tuam perspecta
habet atque ideo grata; claram dignitatem; rem honeste partam, florentes cognatos,
affines, amicos. Vides, si quid ad laborem accesserit, quam magna tibi solatia in
antecessum sint data. Tum vero ipse ille labor decrescet sub manum, cum ut quisque
liberorum tuorum aetate proficiet, ita tibi in sui atque aliorum curam succedet. Quam
vero de hoc onere non iuste queri possis, vel hinc intelliges: Si uxor tibi vacuam
prole domum reliquisset, credo, ut fieri solet, diceres:
Saltem si qua mihi de te suscepta fuisset
Ante fugam soboles, si quis mihi parvulus aula
Luderet 1 .
Quod si quis etiam tibi futurorum praescius dixisset ante nuptiarum diem: Frueris
per annos non paucos felice et concorde matrimonio: scis autem necesse esse, ut
alter alteri sit superstes: dabitur hoc teneriori sexui, ne illa te lugeat: elige velis an
nolis per ipsam et post ipsam pater vocari: Dixisses, non dubito, Habeam, cum
ipsam ultra non licebit, viva eius simulacra et fortunae communis successores.
Instructa inopia miseraque est felicitas,
Divitiae haeredem cum non inveniunt suum 2 .
1 Virgilius, Aen. IV, 327.
2 Menander bij Stobaeus, 1.1. p. 326.
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2