Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

42
effectu suo ea res hactenus caruit, non exiguum tamen levamentum fuit, tales ac
tantos videre nostris malis indolentes. Spem nunc meliorem praebet decreta in
Gallias legatio 1 ; sed rursum occurrit, quam sint nobis infensi, qui eo mittuntur,
quamque facile sit omni calumniarum genere eos traducere, quorum vox carceri
includitur, vel ob hoc maxime, ne orbi patefiant, quae celari ipsorum interest. De..... 2
quid est, quod polliceri nobis possimus, cum tanti emat partis victricis gratiam? Ego
iam tam diu dicta causa apud conscientiae meae auditorium, quod omnibus mihi
tribunalibus est sanctius, intra intimos animi recessus nihil aliud reperio, quam
perpetuo propositum nobis fuisse, salva opinionum libertate in illis, quae
disputabantur, retinere Ecclesiae unitatem: quae res neque veteribus, neque novis
exemplis caret. In Republica nihil unquam novatum volui: cordi mihi fuit eorum ius
tueri, quibus me et natura subditum et muneris ratio ministrum fecerat, quibusque
fidem meam addixeram: manente penes Foederatos et Principem ea potestate,
quam publicis suffragiis delatam hucusque obtinuerant. Qui rem norunt, facile
intelligunt hoc unum nostrum esse crimen, quod rempublicam non gesserimus ex
illis legibus, quas isti ex suo usu erant constituturi. Si eo nomine bonis, honoribus,
fama exuimur, ne id quidem sine exemplo est. Sed illud durissimum, quod et infirmitas
corporis mei coelo, et animi moeror amicorum solatiis destituitur. Potius tamen et
hoc, et si quid peius fingi potest, Deo adiuvante perpatiar, quam veniam poscam
earum rerum, in quibus animus culpam non agnoscit. Si qua est recuperandae
libertatis honesta ratio, nulli eam libentius sum debiturus, quam Regi regnoque
vestro, quorum ego immensa in Rempublicam nostram merita praedicare, amicitiam
commendare, salubria consilia ab inimicorum calumniis defendere nec liber, nec
captivus unquam desii, neque vero unquam sum desiturus. Atque utinam cum
publicis illis etiam hoc in me privatim collatum beneficium aliquibus ingenii
monumentis ad posteritatem possim transmittere. Is certe mihi gratissimus sit futurus
tum vitae tum libertatis fructus. Quod si id supra opem est nostram, tamen quicquid
mihi Hogerbetioque cuius causam cum mea coniunctissimam pariter commendo,
erit praestitum, apud cives nostros summi, medii, infimique ordinis gratia ac gloria
non carebit. Deus optimus maximus Regi Christianissimo florens regnum et patrias
virtutes, tibi, fidisque eius ministris hoc det, ut optimo Regi quam felicissime
inserviatis. 15. Ianuarii, 1621. Ex carcere Lupisteni.
1 Wagenaar X p. 425: ‘De Algemeene Staaten hadden tegen 't uitgaan van 't Bestand ...
geraaden gevonden verscheiden gezantschappen af te vaardigen... Tot het gezantschap van
Frankrijk werden, zo sommigen schrijven, benoemd François van Aarssens, heer van
Sommelsdijk en Gideon van Boetselaer, Heer van Langerak. Doch naderhand moet hierin
verandering gekomen zijn. Immers mij is, uit de echte stukken van dit gezantschap, welken
ik, geschreeven, in handen gehad heb, gebleeken dat het door Nikolaas van den Boekhorst,
Heere van Noordwijk, Adriaan Pauw, Ridder, Raad en Pensionaris van Amsterdam, Adriaan
van Manmaaker, Ridder, Eerste en vertoonende den Adel in Zeeland, en Adriaan Ploos,
Thesaurier en gewoonlijken Raad in den Hove van Utrecht, bekleed is geweest. .... Zij
keerden.... zo ik meen al in Grasmaand of Bloeimaand terug.’ Tegen de benoeming van
Aerssen had vooral Du Maurier zich verzet; zie Ouvré, l.l. p. 308-310.
2 Hier is m.i. de gezant te Parijs, Gideon van den Boetzelaer, bedoeld. Zie n o . 636.
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2