Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

389
logis vatibusque suis persuasi animo conceperant, accommodante se ad fovendum
hunc errorem pravorum daemonum ministerio, unde per illa simulaera oracula
interdum aut alia opera humanis maiora edebantur, quae causa est cur hominem
illis simulacris exhibitum Deus non tam astris, quam ab ipsis daemonibus exhiberi
pronuntiet. Et haec quidem de simulacris facile procedunt nec quicquam habent
caliginis. Illud unum in dicto Geneseos loco videtur obscurius, quod de inauribus
dicitur, quae simul cum simulacris traditae Iacobo simulque sub quercum defossae
narrantur, cum earum in praecepto Iacobi nulla mentio praecessisset. Inaurium
gestandarum usum tum apud alios Orientis populos, tum apud Syros et feminas
maxime, frequentem fuisse certissimum est. In mulierum Hebraearum ornatu passim
inaures invenies Isai. III. 20. Ezech. XVI. 12. Ose II. 15. Iudith X. 14. Par mos
Idumaeis Iob. XLII. 11 et Ismaëlitis Iudic. VIII. 24. Sed quid commune inauribus et
falsis Diis? Veniat forte alicui in mentem feminas ut viris superstitiosiores solitas,
ubi imagines defecerant, ad novas fabricandas uti inauribus, nam sic ad vitulum
effingendum collatas inaures legimus Ex. XXXII. 3 et ad amiculum illud sacrum quod
Ephod dicitur, cum illud privata superstitione conficeret Gedeon Iudic. VIII. 27. Sed
haec ratio huic, quem tractamus, loco congruere minus videtur: nam et aliud quodvis
aurum et si quid praeterea erat pretiosum talibus usibus dicari solebat, ut illa ipsa,
quae iam citavimus, loca evincunt: neque minus inaures quam res aliae etiam piis
usibus poterant consecrari, ut nos docet exstructi sacri tabernaculi historia Ex. XXXV.
22. Aliud ergo oportet subsit aliquid cur hic solae inaures et quidem tanquam res
impurae nominentur. Id quid sit docet nos Esaias III. 20, quo loco inaures non, ut
alibi, vocantur נזמיס sed לחשיס a verbo לחש quod est incantare, ad quem locum
Rabbi Abraham notat לחשיס proprie fuisse notas quasdam, quae vim crederentur
habere arcanam, quales notas annulis quoque et monilibus allis imprimi solitas et
libri veteres et ipse nos conspectus operum ex antiquitate superstitum docent.
Lactantius vero Grammaticus ad illud Thebaidos Statianae 1 libro secundo
Infaustas percussum Adamanta figuras
Characteribus nocentissimis sculptum inquit.
Sicut autem notae quaedam nocendi vim, ita aliae vim servandi habere
credebantur, quales Graeci ἀποτρόπαια, Latini amuleta dicebant. Idem ille Lactantius
ad illud Statii eiusdem Et triplicis mundi summum, quod est quarto Thebaidos 2 : licet
magis frigidas habeant quas putant Dei nomine, continere. Legendum est: licet magi
sfragidas (id est σϕραγίδας) habeant quas putant Dei nomen continere. Tales illae
Basilidianorum σϕραγίδες in quibus ἀβράξας ἰάω inscriptum erat 3 . Sed mos
antiquissimus tales notas inauribus inscribebat, ut aures illis remediis adversus
noxia carmina praemunirent, quae per aures penetrare credebantur, nec hominum
tantum sed et serpentum, qui propterea adversus magicos susurros dicti aures
claudere Ps. LVIII. 5. Accedere et illud potuit quod apud Orientis populos auris
perforatio signum erat mancipationis Exod. XXI. 6, ac proinde qui numini alicui se
velut proprios dicabant non alio signo expressiore idipsum poterant indicare. Sicut
David Deum verum compellans, aures, inquit, mihi perfodisti Ps. XL. 7, id est fecisti
me tibi proprium. Non esse autem vanam hanc
1 Statius, Theb. II, 277.
2 Ib. IV, 516.
3 Zie Pauly-Wissowa i.v. Abrasax en de daar genoemde literatuur.
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2