Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

310
proximi conspiciantur. Quin imo Tartarorum, Turcarum, Moschorum et Maurorum,
imo ipsius Ducis Albani crudelitas, ob quam tot annis bellum gerunt Foederatae
Provinciae Belgicae, longe infra ipsius Mansfeldii militumque eius fuit. Nec etiam
Ill mo . Domino meo liberisque eius parcitum. Etsi enim, Mansfeldio non parum
indignante et fremente, natu maior filius Dei beneficio salvus in Hollandiam evaserit
- ab Ordinibus Foederatis enim remedium hisce malis quaesitum; ut [eo] se conferret
expedire videbatur - Ill mus . meus tamen cum altero filio necnon filia et sorore,
domicellis et virginibus sex mensium spatio Esenae in custodia habitus, et a
capitaneo quodam Bohemo cui Lamminge nomen indignissime tractatus est. Is enim
non dubitavit virum principem senem et debilem e cubiculo suo eiicere, atque, inter
principes etiam hostes et captivos plane inaudito exemplo, postquam gladium lateri
auferre conatus esset, omnes ministros et ipsum medicum, cuius opera horis singulis
indigebat, ab eo removere, donec tandem annuente Numine, Mansfeldio tamen
valde aegre ferente, postquam pro filia et sorore extra provinciam deducendis
commeatum impetrasset, cum altero filio se subducendi occasionem nactus in
fortalitium Lehrohrtanum se recepit, atque in hanc urbem graviter tamen a nobis
dissidentam et divortium meditantem. Esenam relictam postea occupavit [copiarum]
Gallicarum a Rege submissarum dux Monterellus 1 , qui nihil benignius altero, quasi
ad spicilegia missus, quicquid a Mansfeldicis ibi relictum erat diligentissime
conquisitum rapuit, ac in Hollandiam misit, ubi nonnulla per indicium cognita
magistratuum ope vindicata a nobis sunt. Interim Gallus miles multa horrenda et
Gallico nomine indigna flagitia committit, adeo ut nisi frenum Regia Maiestas brevi
immiserit, haec expeditio in maximam labem et dedecus gentis evasura sit. Vix
autem Lehrohrtum Gen. Sua pervenerat, quin Mansfeldius, misso Vice-cancellario
Bohemico, cui Muller nomen, Gen. Suae renunciavit nisi intra paucos dies ducenta
millia thalerorum imperialium, quae summam quingentorum millium florenorum
excedunt, numerasset, omnia igni et flammis vastaturum. Alia vice etiam Mansfeldius
ultra reliqua damna nobis illata pecuniasque vi extortas non erubuit homo impudens
sexcenta thalerorum millia una vice in comitiis postulare, quibus videns se frustrari
modo Regi Daniae hanc provinciam ducentis sexaginta thalerorum millibus venum
proponere, modo Serenissimae Infanti Isabellae operam suam offerentem simulare,
ac tandem Christianissimum et Serenissimum Regem Galliae, Ducem Sabaudiae
et Rempublicam Venetam magnificis et ultra verba non erupturis promissis eo videtur
adduxisse, ut nomina sua huic infausto negotio commodarent: mentitur scilicet se
viginta millia armatorum in campum educturum, cum tamen eo tempore ultro duo
millia peditum et tria millia equitum in omni suo exercitu non haberet, An inter fortes
bellatores numerari mereatur aliorum esto iudicio. Nostra patria vidit illum ad solum
nomen Comitis Tillii, Caesarei exercitus ducis, fugientem et retrocedentem in abdita
et maritima loca, cumque a Duce Christiano Brunsvicensi 2 ut suppetias ferret valde
sollicitatus esset, turpiter illum deserere maluit, quam coniunctis viribus in hostem
ire, quo facto occasionem cladi postea subsecutae dedit. Illustrissimus meus Dominus
pulcre ab Ordinibus oblitus et delusus, deductionem huius inconditae multitudinis
de die in diem protrahentibus, nunc tandem ad Christianissimum Regem Galliae,
directorem et caput ligae contra
1 In margine: ‘id est Montereau’. Zie over hem Arend l.l., p. 307 n. 5.
2 Zie p. 305 n. 10.
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2