Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

308
quam ut calamo exprimere queam. Ea enim tua est virtus et humanitas, ut omnes
boni rebus tibi prospere succedentibus merito exaltare, adversis vero condolere
debeant. Cumque sciam te etiam nobis omnia fausta et felicia optare, ac non
illubenter pro salute nostra operam impendere, hanc nactus occasionem aliquid de
statu nostro perscribendum visum fuit.
Annus est cum Ernestus, qui se Principem et Comitem Mansfeldiae iactat, post
solutam Montium ad Zoomam obsidionem, huic provinciae Frisiae Orientalis, facto
per Westphaliam et Episcopatum Monasteriensem itinere, appropinquare coepit.
Inde literis Aschendorpi, pago vix dimidio miliari a nostris finibus dicti Episcopatus
Monasteriensis, datis a capitaneo et gubernatore arcis Lehrohrtanae, eidem ab
Illustrissimis Ordinibus cum praesidio imposito, petiit ut sibi commeatus ad stationes
suas mitterentur; ni pareatur, manu militari hinc annonam sufficientem se
asportaturum minabatur. Re igitur a gubernatore ad Illustrissimum Dominum meum 1
relata, ipsius iussu in vico Lehrano curatum est publice edici, ut quicunque exercitui
Mansfeldico necessaria subvehere voluisset, id sibi integrum esset, transmissa
etiam sine mora una atque altera navi cum pane et cerevisia. Ille vero nihilominus
superato Amaso, quanta potuit celeritate cum exercitu et grandi apparatu bellico ab
Ordinibus Foederatis Belgii accepto Lehram properat, ac militem ibidem disponit,
habitatoribus statim quadraginta millibus florenorum imperatis ac pro parte extortis.
Inde altero die missis legatis, magistro hospitiorum - quem vulgo Quartiermeister
vocant - Bovetio, atque alio centurione Isendornio, nobili Geldro, ad Illustrissimum
Dominum meum, excusare quod inevitabili necessitate compulsus Provinciam Suae
Illustr. Gen. cum exercitu ingressus esset, decretum sibi non ultra quatuordecim aut
quindecim dies immorari, ut interim cum Ordinibus Foederatis Belgii pro continuando
ministerio suo agere, vel a Serenissimo Magnae Britanniae Rege novam militiam
impetrare posset; neutro succedente militem dimissurum, atque interim diligentissime
se curaturum ut miles ab omni maleficio abstineat; ne subditi nostri cogerentur in
sustentationem ac alimoniam eius praeter libram panis duas tresve amphoras
cerevisiae in singula capita dietim, et pro equis modicum avenae conferre, affirmare
et promittere. Quae ut tanto facilius praestare posset, rogare sibi mutuo dari triginta
milia thalerorum imperialium. Quin et pro securitate contra persecutionem militum
Hispaniensium duas arces limitaneas Stickhusam et Fredeburgum sibi postulabat
tradi, afferens literis reversalibus cavere nihil bellicorum tormentorum aut aliarum
rerum ibidem reperiendarum amotum, nec ipsas arces in ullius alterius manus quam
Illustr. Suae Gen. traditum iri. Me ipsum igitur ad Mansfeldium ablegavit Illustrissimus
meus cum mandatis ut a mutuatione pecuniae et tradendis arcibus se excusarem;
quod cum frustra apud hominem omnia divina et humana susque deque ferentem
tentassem, tandem me literis istis reversalibus dimisit; quibus receptis in traditionem
arcium, quae ipsae tantis viribus, et quidem Ordinum Foederatorum Belgii auctoritate
et nomine suffultis resistere longe impares erant, Illustr. Sua Gen. consensit. Quia
vero praefectus Stickhusae deprecatus esset arcem tradere antequam mandatum
Illustr. Gen. Suae manu subscriptum vidisset, etsi vim nullam Mansfeldius
adhibuisset, misso tamen iterum praedicto Bovetio ad Illustr. Gen. Suam Esenae
tunc residentem,
1 Graaf Enno van Oostfriesland.
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2