Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

290
inde Sabaudus. Pax interim magis magisque radices agit. Quae apud vos geruntur
ut nuntiare pergatis rogo, nec enim spero quenquam tam iniquum futurum, ut id mihi
invideat. Parentes, sororem cum marito, avunculum Oversciacum 1 , amicosque alios
quam officiosissime possum saluto. Intelligo a Slatio praedicari librum illum
seditiosum cui Faci nomen fecit 2 e Gallia profectum. Sancte profiteri possum nihil
eius mihi compertum, nihil visum, nihil auditum. Vidi pactiones factas cum
Remonstrantibus Pastoribus Noviomagi 3 . Si vero animo pax esset quaesita, potuisset
iniri in leges magis aequas minusque perplexas. Nunc vereor ne laquei tantum
tendantur conscientiis. Valete. Lutetiae 28 Aprilis 1623.
Tui amantissimus Frater
H. Grotius.
831. 1623 Mei 2. Aan Nic. Brulart de Sillery 4
.
Dubitavi, Vir Illustrissime et ex cuius meritis summae quam obtines dignitati summa
dignitas accessit, auderemne huic litterario operi tuum cunctis gentibus celeberrimum
nomen inscribere. Nam si me respicerem, non ignorabam quantum tibi deberem,
in quo et innocentia mea praesidium reperisset et calamitas solatium. Ad te vero si
me verterem, nescire non poteram quantum haec nostra infra celsum illud fastigium,
in quo te Deus et reges et sapientia tua locarunt, subsiderent. Malui tamen inopiam
testatam facere, quam debiti professionem defugere. Nam et apud Orientis populos,
ubi reges sine donis adire nefas erat, minimo defungi licebat, et quibus magnarum
victimarum non suppetebat copia, mola salsa litare credebantur. Monit me et hoc
quod ab aspectu tuo relegandae non sunt litterae istae, quas tam feliciter imbibisti,
ut hac laude censeri possis, nisi hanc aliarum magnitudo obrueret. Feci autem eo
libentius ut, qui non privatis tantum sed publicis quoque nominibus tibi obstrictus
sum, non privatim hoc modo sed publice quoque significarem. Nam cum in Gallia
et securitatem et tranquillum otium regio beneficio te commendante nactus sim, par
est ut aliena a me non sentiam bona, quae per te Galliae contigerunt. Nam quod
gravis illa belli civilis tempestas, externa etiam arma facile huc tractura, desaeviit,
quod relocato ubique regis imperio non pax tantum regno, sed et pacis mansurae
fiducia obtigit, tuae praecipue filiique tui 5 prudentiae atque industriae accepto
ferendum, omnes boni agnoscunt et mali negare non audent. Accedit alterum pro
quo non minus vobis debeo, quod insistentes Henrici Magni consiliis patriae meae
salutem cordi vobis esse ostendistis: neque tantum apud vos potest paucorum
improbissimorum hominum ingratus ac malignus animus in regem de suo benignum,
alieni nec indigum nec cupientem, ut propterea deserendam censeatis rempublicam,
in qua plurimi res mutatas, prostratas leges, amicitiam Galliae foede habitam tacite
gemunt, quae libertas ultima exuitur. Faxit Deus ut aliquando regis auctoritate,
consiliis tuis, non Galliam modo videre liceat intus firmam ac stabilem, extra
1 Een broeder van Hugo's moeder.
2 Klaerlichtende fakkel; zie Brandt, Hist. der Reformatie IV p. 915, 927 v.
3 Zie Brandt, Hist. der Reformatie I p. 1003 vv.; Pamflet Knuttel 3491.
4 Dedicatie van: Dicta poetarum quae apud Io. Stobaeum exstant (Rogge 392). Zie p. 15 n. 4.
5 Puisieux; zie p. 161 n. 4.
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2