Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

218
dentiae - Deus enim est qui dat et aufert regna quibus vult - tamen an ex illis,
tanquam ex signis, divina providentia arcessi possit, dubium est. Ratio est, quia
pleraque imperia, utpote iniqua, iniusta et violenta, oriuntur atque occidunt, Deo
tantum permittente, et ad finem suum iis abutente, nullo adhibito speciali providentiae
actu. Permissio enim non dicit actum providentiae, quo interveniente ortus et occasus
ille fiat, sed negat potius; nisi quatenus illa permissio divina subordinatur intentioni
divinae, qua vel aliquando punire vult populos, vel dirigere id quod permittit ad finem
a se praefinitum et intentum: alioqui saepe Diabolum et diabolicas machinas, fraudes,
vim, ac violentiam dominari sinit in illis, eaque ad arbitrium potentiorum aut maxime
vafrorum volvi atque revolvi.
Fol. 21 1 . Videtur nimis generaliter asseri, iuramentum omne prorsus prohibitum
esse, aut saltem, immo obiter indicari Deum illud reservatum velle, cum de causa
tantum sua agitur: salus enim proximi, et imprimis publica cur isti accenseri non
debeat, aut saltem possit, nulla ratio esse videtur. Deinde consilia esse quae apud
Salomonem leguntur, eaque in N. Test. praecepta esse. rectius fortasse quam tutius
dicitur.
Fol. 48 2 . Indicatur sacrificia non esse primitus a Deo profecta, sed ab hominibus
adinventa. Videndum est utrum hoc verum sit, et si verum sit, utrum tuto dicatur. Si
ex ipsis Iudaeorum libris evinci possit id ab ipsorum magistris adsertum olim fuisse,
tum id optime adhibetur ad retundendum argumentum, quod pro aeterno eorum
sacrificiorum ritu confirmando adferre solet; aut saltem ad indicandum religionem
Messiae perfectissimam esse posse, quae sacrificiis istis careat.
Fol. 50 verso 3 . De Sabbatho quod dicitur, videtur in dubium vocari posse, propterea
quod ante latam legem expresse legatur populo mandatum, ne in Sabbatho Man
colligerent, addita hac ratione, si bene memini, est enim Sabbathum Dei vestri 4 .
Reliqua desunt.
760. 1622 Juni 1. Van P. Scriverius 5
.
V.C. Hugoni Grotio, Musarum delicio P. Scriverius S.P.D.
Nihil literarum ad te dare, piaculum esset, V.C., tam bella occasione nunc demum
oblata: eunte utique ad vos cognato meo 6 , filio praestantissimi atque innocentissimi
viri, qui in carcere tibi, qui in aerumnis per triennium socius. O utinam et nunc tecum
liber, non
Corvos poetas, aut poetrias picas 7
sed philomelas Gallicanas suavissime cantillantes et minurrientes audiat, Grotiique
sui, Tileni, Salmasii, et aliorum elegantium virorum mellineas avidissimis
1 Pag. 36.
2 Pag. 83.
3 Pag. 87.
4 Exod. XVI, 23 vv.
5 Hs. U.B. Leiden, cod. Pap. 2. Gedrukt Epistolae ecclesiasticae p. 680. De datum is gecorrigeerd
uit: Iul. Dat het Iun. moet zijn blijkt uit n o . 761.
6 Adriaan Hogerbeets.
7 Persius, Prol. 13.
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2