Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

213
deselve openen ende lesen in tegenwoordicheyt, ende oorsaeck geven tot eenich
discours. Dit is d'oorsaeck waerom ick de vrymoedicheyt neme dien aen U.E. te
senden, biddende dat U.E. gelieve daerin te doen dat best is, alleen dat hy, hetzy
door uwen Willem 1 , off anderssins, S.E. ter handt kome tot myne descharge; want
ick weet ick gevraecht sal worden off ick geschreven hebbe. Waerom men dit aldus
van my gewilt heeft, en inquireer ick niet.
Wy hebben op den voorslach van M r . Chrestien 2 naerder met malcander
gesproken, sijn alle van deselve opinie met U.E., datter sulcx als U.E. brieff vermelt
onder schuylt. 't Welck ons te voorsichtiger maeckt om ons zoo verre voor 't eerste
niet te eslargeren als U.E. brieff melt, namelijck van te seggen dat men tevreden is
in praesentie van onpartydige te komen, ende tsamenspreeckinge etc., ut vrese -
onder anderen - dat sy oock daerut souden mogen stoffe nemen om te doen 't
gerucht lopen alsoff wy haer recenseerden, ende alsoe tot haer voornemen te komen
van ons de gunste etc. te benemen. 't Welck ick oock houde dat seeckerlick soude
volgen, indien men in de neuse crege dat wy de minste accointance met hun hadden
off sochten, gelijck ick oock meyne mede genoch ut eenige woorden van den
Aertsbisschop gevat te hebben. Aen d'ander zyde bekennen wy met U.E. dat het
opspraeckelick soude zijn gants niet te antwoorden. Hebben derhalven
goedtgevonden te schryven by een brieff apart, die hyer mede gaet aen U.E. soe
U.E. sal sien 3 . Ick heb hem int Fransch geschreven, om Mr. Chrestien te mogen
verthoont worden, indien 't U.E. soe goedt vindt. Indien niet, U.E. mach die by haer
houden ende ons naerder adviseren wat best geraden is; wy sullen, soe veel doenlick
is, raedt volgen. De brieff is met voordacht gestelt in sodanige termen dat, all waer
die ghetoont aen eenige gunstige, ons by deselve gheen quaet sal doen, ende
d'ander hebben billick daerin niet te berispen; maer connen in onse consideratiën
falen, die wy gaerne stellen tot U.E. oordeel. D. Episcop. heeft gisteren de collatiën
Cameronis etc. 4 ontfangen, maer is niet wel, 't welck ons bedroeft. Ick vrese voor
een tertiane, 't sal goet sijn indien die niet verswaert, heden soude hy sich doen
laten. Sware besoigne dient hem nu niet. U.E. heeft hier een brief van Mons r . Tresel,
daerin een is komende onder couverte van mijn swager Lindeman aen Uwe E. Hy
adverteert U.E. van 't geen de heer van Moersbergen aen hem schrijft, die noch
soe onseecker is van zyne residentie als wy. De persecutie tot Rotterdam wat in
stilte zijnde, begint men nu t'Utrecht, all op de memorie ende brieven Wittij 5 . D.
Vorstius 6 is scherp gesocht soe in de stadt binnen als op 't huys te Capel 7 buyten,
oock andere, doch
1 Willem van de Velde.
2 ‘Seker Gereformeerdt Heer, Chrestien genaemt’; Brandt ll. p. 745.
3 o
N . 757.
4 Zie p. 210 n. 12.
5 Daniël Wittius, gewezen predikant te Schoonhoven, had in 1620 de belofte van stilstand, die
hij onderteekend had, herroepen. Toen hij in 1622 te Nijmegen predikte, werd in het huis te
Rotterdam, waar zijn vrouw woonde, door de magistraat huiszoeking gedaan, waarbij tal van
brieven van Remonstrantsche predikanten met de minuten van Wittius' brieven aan hen
gevonden werden; ook ettelijke schrijfalmanakken en andere papieren met aanteekeningen
van Wittius over personen, die hem gehuisvest hadden, hem geld verstrekt hadden en
dergelijke. Een heftige vervolging van de Remonstranten was hiervan het gevolg. Zie Brandt,
ll. p. 703 vv.
6 Conradus Vorstius, zie I reg. i.v.
7 Het huis te Kapelle in 't Sticht van Utrecht; Brandt, ll. p. 828.
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2