Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

207
Sed quae iamiam nuntiatur clades Subizii, incitaturane sit victorem in spes ulteriores,
an ad pacem flexura, postquam famae satis consultum est, adhuc dubitatur. Pax
certe, ut tecum omnes sapientes iudicant, et intus et foris rebus expedit; atque
utinam nostri quoque salutem suam in Galliae consiliis et auxiliis tum quaerant, tum
inveniant. Ego si patriae res intelligam loco esse tutiore, exsilium hoc patriam putabo.
De Bonfadio ita censeo, si decretum Senatus Veneti nanciscaris 1 , nihil obstare quo
minus historia rei, quam scripto eras complexus, typis committatur, et eius exemplaria
alia Batavis nostris, alia Venetis veriora edocendis inserviant; quod et Tileno non
displicebat. Sed quid tandem erit sus Minervam, si hoc illud non est? Da quaeso
obsequio veniam. Pro valetudine tua ac tuorum ego et uxor vota facimus. Lutetiae.
22 Aprilis, 1622.
748. 1622 April 28. Aan B. Aubéry du Maurier 2
.
Saepe tibi molestus esse cogor, Vir Illustrissime, etiam ob res longe infra dignitatem
tuam positas: ut nunc, cum literas has ad affinem 3 tuto curari intersit, ausus sum
eas tuo fasciculo includere. Quod ut pro solita tua bonitate interpreteris rogo. Ex
victoria illustri Regis multi sapientes audent spem concipere pacis, quae utinam non
frustretur. Sed Princeps Condaeus dicitur adhuc arma malle. Regina mater valetudine
est infirma. Tileni liber 4 nondum totus typis datus est; habebimus eum intra hos duos
tres dies. Quod addam, nihil habeo, nisi orare me, ut si qua in re affinis meus tui
consilii indigeat, eius eum facias participem. Vale, Vir Illustrissime, et nos tueri,
quaeso, perge. Lutetiae, 28 Aprilis, 1622.
749. 1622 April [28?]. Aan N. van Reigersberch 5
.
Mon frère.
Ick dencke dagelicx op 't gunt ick te doen heb tot voorstant van mijn eer, en let
op verschyde advysen, die my hyer werden gegeven. Veele menen datick yet behoor
uyt te geven by maniere van historie, onpartydig de saecke verhaelende, dat sulcx
wel het meeste credyt sal hebben. Andere dat ick behoor aen te wysen hoe ick by
eede van gehoorsaemheyt ben verbonden geweest aen de Staten van Hollant ende
de Regierders van Rotterdam, ende dat ick niet gedaen en heb buyten haer
resolutiën, met byvoeging dat, soo ick in ordinaris proces waer ontfangen geweest,
ick wel soude aengewesen hebben dat vele saecken in myne sententie gebraght
my niet en raecken. Die van dit advys sijn seggen dat het niet redelijk en is dat ick
soo veel geleden hebbende om de gemeene saecke sonder eenige reparatie,
andermael my in 't particulier daer voor salengageren
1 Zie p. 69 n. 3; p. 143 n. 10; p. 160 n. 2.
2 Gedrukt Epistolae p. 66.
3 N o . 749 en n o . 750.
4 Zie p. 206 n. 3.
5 Hs. U.B. Amsterdam, cod. H 4. Ofschoon op de keerzijde geschreven is: 8 April 1622, moet
de brief van lateren datum zijn. 16 April werd Soubise op het eiland Ré verslagen (Mercure
François VIII p. 557); Grotius vernam het te Parijs 22 April (n o . 746, en 747); daarna ontving
de Koning de ‘gedeputeerden van de steden van de Religie’ te Niort in audiëntie. De brief zal
dus eenige dagen na 22 April geschreven zijn, en misschien is het de brief, in n o . 750 als de
bijgaande’ aangeduid; hij zal dan van omstreeks 28 April zijn.
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2