Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

181
behoren aen te nemen. Ick heb voor desen in 't voorbygaen gesproocken van Hessen
ende Maerburg, ende meen dat ick by de sachte Lutherschen middel soude vinden
om myne conscientie te voldoen. Gisteren heb ick uyt Holsteyn ontfangen aenbieding
van alles goeds, oock van een tractement 1 . Als ick dit nu sal hebben affgeslagen,
indyen men daernae, verliesende de hoope, dye men misschien, tegen myne
protestatie, houdt van verandering van Religie, my moede werdt, ofte oock om onsen
Staet niet directelijck te offenseren - 't welck my totnochtoe veel quaeds heeft gedaen
- het pensioen ophoudt, 't welck soo can geschieden dat ick niet en weet aen wie
het hapert, wat sal ick dan doen? Ick heb eens de gemeene saeck gedyent tot myne
groote schade sonder yemants garand; daerom dunckt my dat voor het wtgeven
van de Apologie 32 2 my behoren wel te verseeckeren. 16 3 ende 13 4 hebben wel eer
mijn huisvrou daervan gesproocken, ende ick meen dat oock nu Wtenbogaerd
eenige last daervan heeft, maer swijght, 't welck my niet ten beste en behaeght.
Wilt hyerop wel letten, want ick soude wel connen myne defensie doen op een ander
manier, toonende dat hetgunt gedaen is, is gedaen door last van anderen, maer
dye de haet van het gemeen op hem laedt, moet by het gemeen bevrijdt worden.
Hyer soude ick groot proffijt connen doen soo ick my t'eenemael stelde ten dyenste
van 75 5 , sonder ergens anders op te dencken, 't welck my wel rond geseyt werdt.
Sal ick dat almede versuymen? Om wiens wil doch, sijnde soo getracteert? Wat de
saecken van de Religie aengaet in ons Landt, veelen schryven dat hoop is van
versachting, jae dat Duyck 6 geseyt heeft dat men de Remonstranten sal moeten
accommoderen. Men moet door 591 7 wel vernemen, wat apparentie hyervan is. Om
sulcx te doen in één communie heeft nu meer swaricheyts als voor desen, maer
nochtans soude daerop connen gedacht werden. Men schrijft dat Lydius 8 te Dordrecht
geseyt heeft in zyne predicatie: hadden de Remonstranten haer soo verclaert over
eenigen tijdt, dat de vrede lang gemaeckt soude zijn geweest. Ick en weet niet off
U.E. de Confessie van de Remonstranten 9 heeft gezien. Immers U.E. dient die te
zien. By die Confessie dan geweert zijnde de suspicie van Socinianisterye ende
Papisterye, soude men die occasie connen waernemen ende die van dat gevoelen
met die van 't gevoelen van de Synode vereenigen, nemende praetext dat de harde
Resolutie in de Synode jegens de Remonstranten genomen waeren om 't naelaeten
van verclaring. Tot Sendomir in Polen 10 zijn eertijds vereenicht in ééne communie
dye van de Ausburgsche, die van de Switsersche ende die van de Boheemsche
Confessie onder seeckere verclaring. Maer als men hyertoe soude gesint zijn soo
soude daer moeten opgehouden werden het schrift dat men seyt dat
1 o
Door De Haen, namens den Hertog; zie n 732.
2 Remonstranten.
3 Kenenburg.
4 Meerman.
5 De Koning.
6 De raadpensionaris Anthony Duyck.
7 Joris de Bie.
8 De Dordtsche predikant Balthasar Lydius.
9 Episcopius' Belijdenisse ofte Verklaringhe van 't ghevoelen der Leeraren, die in de Gheunieerde
Nederlanden Remonstranten worden ghenaemt. 1621. (Petit Bibliogr. Lijst n o . 10 p. 121).
10 Zie I p. 210 n. 1.
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2