Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

Inleiding.
VII
Dit tweede deel van Grotius' Briefwisseling beslaat twee perioden uit zijn leven, de
gevangenschap, eerst in Den Haag, dan op Loevestein, en de eerste vijf jaren van
zijn verblijf in Parijs, den tijd waarin hij zijn meesterwerk, ‘De Iure Belli ac Pacis Libri
tres’ schreef. Beide perioden zijn wellicht de best bekende, allereerst door de studiën
van Fruin en Rogge, maar ook die, welke het meest geschikt zijn om zijn karakter
te leeren kennen. Het zijn de moeilijkste jaren uit zijn leven, de plotselinge val van
het hooge standpunt, waarop zijn buitengewone bekwaamheden hem hadden
geplaatst, en dan die vijf Parijsche jaren, waarin hij steeds uitziet naar een keer in
zijn lot, die niet komen wilde, gekweld door geldzorgen en door ziekte van hem zelf
en zijn kinderen, gepaaid met beloften, die niet vervuld werden, met de wetenschap
dat de wereld voor hem openstond, als hij zijn geloof wilde verzaken, waaraan hij
nooit gedacht heeft; maar nimmer falend in zijn onwankelbare liefde voor het
vaderland, dat een stiefmoeder voor hem geweest was.
De brieven uit den tijd der gevangenschap waren bijna alle bekend; slechts twee
onuitgegeven kon ik toevoegen, de nrs. 593 en 594, resp. aan broer Willem, en aan
Maria. De eerste is een raadgeving over Willem's juridische studiën; uit den tweeden
blijkt hoe Grotius op Loevestein de vrijheid had om juridische adviezen te geven.
Dat hij in de gevangenis zich ook met letterkundige studiën bezighield is voldoende
bekend. Gepubliceerd heeft hij in dien tijd de ‘Wtlegghinghe van het Gebedt ons
Heeren’ en de ‘Christelijcke Betrachtinge des lijdens Christi’ (Rogge 323 en 327).
Uit de Haagsche gevangenis dateert reeds de ‘Vraghe en Antwoordt over den Doop’
(Rogge 314), later als ‘Baptizatorum puerorum institutio’ door hem in het Latijn
vertaald en in de Poemata van 1639 voor het eerst uitgegeven. Doch daar begon
hij ook aan twee grootere werken, de ‘Annotationes’ op de vier Evangeliën en de
‘Dicta poetarum quae apud Stobaeum exstant’.
Uit Loevestein ontvlucht verbleef de Groot eenige dagen in Antwerpen; daar kwam
terstond Willem bij hem, en na een geruststellenden brief van Jeannin, dien Grotius
uit zijn Haagschen tijd kende, gingen de broeders, verkleed, over Calais naar Parijs.
De eerste indruk moet voor Hugo zeer veelbelovend zijn geweest. Kort na zijn
aankomst reeds verzocht Jeannin hem een rapport over de staatkunde, die de
Republiek zou volgen nu het
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2