Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

7
zijn, insonderheit alsoo daer middelen genoech waeren om malcander te induceren.
Alle de Steden van Hollant sullen my getuychenisse geven dat ick de Synode
nationael noyt in haer selve hebbe tegengesproocken, maer gewenscht dat de selve
mochte eenpaerlijck werden gearresteert ende dat daeruyt mochte ontstaen een
Christelycke accommodatie conform Godes woordt. Dit is mijn voornemen geweest,
waerjegens ick niet en hebbe gedaen, maer by wylen wat toegegeven om te beter
tot het effect te comen, kennende de humeuren soo van andere Steden als
insonderheit van de Stadt van Rotterdam, die my dochten dat beter dienden geleydt
dan getrocken. Van den brieff aen den Bisschop van Spalata 1 heb ick verhaelt in
een bryeff onlancx met toelaetinghe van Uwe Excellentie toegeschickt aen den
Raedsheer Vosbergen 2 , waertoe ick my referere, verclaerende alsnoch noyt d'intentie
gehadt te hebben om te solliciteren surrogatie aen d' heer Carleton, maer wel om
te zyen off Syne Majesteit soude gelieven een goedt Theologant hier te senden,
om te verstaen den stant van het geschil, opdat Syne Majesteit, het rapport gehoort
hebbende, mochte letten op de remediën, ende naementlijck op de convocatie van
een Generale Synode. Ick en heb nyet sonder reden dese stouticheit genomen nyet
alleen nae 't exempel van veele Predicanten, die gelycke communicatie in Engelandt
houden, maer omdat Syne Majesteit my in Engelant sijnde selve heeft versocht haer
te willen informeren van 'tgunt hier in kerckelycke saecken passeerde 3 , gelijck ick
oock langh gedaen hebbe geduyrende het leven van d' heer Casaubon, door
denselve Casaubon, met kennisse van den Advocaet van 't Landt. Dit is, Genaedighe
Heere, mijn insicht geweest in de kerckelyke saecken hebbende wel gewenscht
dat, als de heeren van Hollant compareerden ter vergaderinghe van de heeren
Staten Generael, eenighe voorslagh waere gedaen geweest tot een Nationale
Synode door bequaeme wegen van accomodatie die my dochten wel vindelijck te
zijn. Ick hebbe altijdt gemeent het gunt in sulcke materie geschyet, eenpaerigh ende
uyt vryer harte beter te zijn dan het gunt werdt afgedronghen.
Ick can voorts met de waerheit seggen dat ick d'opinie van de heeren van
Rotterdam altijdt hebbe versacht soo veel my mogelijk was, zijnde door de heeren
van Rotterdam dickmael daerover berispt geweest. De Resolutie van den IIII Augusti 4
als oock de procuratie 5 - tot het instellen van beyde de welcken ick niet en hebbe
gecontribueert, oock niet daerinne gedaen sonder expresse last van de Heeren van
Rotterdam - hebben haer fundament gehadt op een vrese die de regierende
Magistraten doorgaens hadden van ter oorsaecke van haer gevoelen gedegradeert
te werden. Den principaelste, die 't verstercken van de Waertgelders tot Rotterdam
heeft gevordert, was een Burgemeester die nu is overleden 6 , meenende dat de
Stadt van Rotterdam daervan was in possessie, ende dat de tijdt sulcx vereyschte,
insonderheit alsoo de Stadt was vergroot ende open lagh. By de heeren is dickmael
vermaent van de selven te doen
1 Zie p. 1 n. 2.
2 o
N . 582.
3 o
Zie I n . 272.
4 o
De z.g. Scherpe Resolutie van 4 Aug. 1617. Zie I n . 533 en aldaar p. 585 n. 2; Brandt, Historie
der Reformatie II p. 559.
5 o
Procuratie. In n . 765 zegt Grotius: ‘de acte van indemniteyt my verleent by de Stadt van
Rotterdam, dat is de acte van procuratie’. Het stuk zelf d.d. 14 Mei 1618 bij Brandt, Leven I
p. 120.
6 Reinier Pietersz. Tromper (overl. 1 Mei 1618).
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2