Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

136
genuissem: praesertim quae multorum iudicio, et publico emolumenti, et mihi gloriae
ac nominis aliquid attulisset. Quare ne contingeret quod dixi, potius in novo hoc
opere viam istam institi, ut eorum, quae ad artem necessario pertinerent, nihil
omitterem, sed aliis fere uterer verbis; exemplis item novis magisque illustribus. Ad
haec curavi ut multa utiliter adderem passim, priori opere mihi indicta: ea vero
omitterem, quae οὐσίαν artis non spectarent, et opere altero fuse a me essent
tractata. Puto me consilium hoc meum facile tibi probaturum. Scripsi vero hoc opus
potissimum in usum scholarum, postulato eorum, qui his praeessent.
Commentarii mei de lingua latina 1 adhuc domi latent. In caussa est illud, quod
antehac etiam scripsi. Nempe quod Germania necdum pacata bibliopolae ac
typographi etiam frigeant. Sed tamen meliorem iam spem concipere incipiunt. Rumor
enim est, Magnae Britanniae regem pro exrege Bohemico 2 intercessurum: quo effici
posse putant, ut hic - dummodo renunciet iuri in regnum Bohemicum-Palatinatui
suo restituatur. Dum hoc agitur, ego praela typographica libellis aliis fatigare non
cessabo. Synodus 3 Roterodamensis iam desiit. Etsi vero Synodo Gaudano ante
annum fuerat statutum, ut ne ad Eucharistiae sacramentum admitterer, nisi
sententiam retractarem; tamen nunc mollius agendum mecum putarunt. Nam
decretum ut admittar ad eam, dummodo spondeam nihil me adversus Synodum
Dordrechtanam velle moliri palam, vel occulte. Item nihil me editurum, quod non
prius approbarit Facultas Theologica. Haec si praestem, toleratum me iri, sed extra
functionem Theologicam et Ecclesiasticam. Tamen intelligo esse nonnullos, quibus
nimis haec mollis agendi mecum ratio videatur. Nam existimant, si non compellar
ad subscribendum Synodo, saltem retractanda esse quaedam, quae in Historia
mea, ac thesibus 4 quibusdam scripserim. Ego video hoc agi, ut opera mea inutilis
in posterum Ecclesiae reddatur. Tamen si errorem videro ullum, non pudebit
retractare. Sed iam biennium est, cum errorum insimulor, neque ostenditur, ubi
exorbitarim. Novi quendam 5 qui obnixe hoc agit, ut vel unum locum in opere Historiae
incommode videar adduxisse. Scit facilitatem meam. Quare arte hac
circumveniendum me putat, ut agnoscam saltem quaedam minus apposite citari.
Hoc ego ubi fuero confessus, iam spargetur fama me errorem in Historia mea esse
confessum, nec esse, quod alius eo opere moveatur, quod auctor ipse non ubique
putet litare veritati, quae prima historiae lex et quasi anima est. Video mihi
circumspecte esse agendum, atque inter spinas, quod dicitur, calceatum me esse
debere. Interea seu malos vincat constans bonitas, seu Deus misericors aliter rebus
nostris providebit: servabimus animum bonum ad spes bonas. Quamquam profecto
videre vix possum, quid si me potius, quam publicum spectem, meliora attineat
sperare. Non iam ad alienum cogor somnum dormire, nec ad alienos passus eundum
est. Scis ut inter ea, quae beatiorem
1 Zijn Latina Grammatica (Petit, Bibliogr. Lijst p. 173 n. 19); cf. p. 28 n. 6, p. 29 n. 8.
2 Zie p. 75 n. 1.
3 Zie p. 35 n. 3, en in het bijzonder Knuttel, Acta I p. 10 en 11.
4 Historia is de pag. 135 n. 2 genoemd Historia de controversiis; met Theses zullen onder
Vossius' praesidium verdedigde theses bedoeld zijn, waarvan Petit, Bibliogr. Lijst p. 192,
eenige opnoemt. Zie ook p. 152 n. 10.
5 Vermoedelijk is Festus Hommius (I p. 168 n. 6) bedoeld.
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2