Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

5
in mynen dienst sullen connen getuygen. Als den dienst van de Stadt van Rotterdam
my wierd gepresenteert, twijffelde ick lange off ick die soude aennemen, omdat ick
goedt contentement hadde in den dienst van de Graeflickheit. Maer door raedt van
wyser heb ick den dienst eyntelijck aengenoomen. Uwe Excellentie weet hoe de
Stadt van Rotterdam doe gestelt was. Alle de Vroedschappen thoonden haer
uyterlijck van één gevoelen te zijn, uytgenomen één persoon. De predicanten waeren
eens, ende hadden met haer verre het meerder ende beste deel van de burgerye.
Wat my aengingh ick vonde my soo in mijn gemoet, dat ick van de twee opiniën,
die in de kercken wierden gedisputeert, nochte d'eene nochte d'ander nyet
t'eenenmael en conde toestaen, maer hadde mijn eygen bedencken. Te willen
streven jegens soo grooten deel van de stadt waer voor my sotternye geweest. Ik
was een dienaer ende moest my reguleren, soo veel een eerlijck man sulcx vry
staet, nae de intentie van myne meesters aen denwelcken ick eedt hadde gedaen.
Ick heb als haeren dienaer haer gesocht in haere authoriteyt te maincteneren. Maer
evenwel en heb ick nyet versuymt in te gaen alle wegen van accommodatie, oock
met ondanck. Daerom heb ick getracht door alle mogelycke middelen beyde de
parthyen, hoewel zeer ongelijck, in onse stadt te accommoderen van predicanten
ende te brenghen onder één dack. Uwe Excelleutie is een deel van mijn debvoir,
by my daerinne gedaen, bekent, maer nyet alles. Ick en soude oock Uwe Excellentie
nyet derven moeyelijck vallen met het verhael van alle 't gunt ick daerinne hebbe
gearbeyt. Maer veele leven noch, die daer van connen getuygen. Syende dat al het
selve nyet en wilde vallen, heb ick met kennisse van Uwe Excellentie gearbeyt om
ten minsten het particuliere exercitie, 'twelck veele jaeren hadde opgehouden voor
mynen dyenst, wederom toe te laeten. Met wat moeyte ende ondanck sulcx is te
wege gebracht waere te langh te verhaelen. Maer de goede luyden die daermede
geholpen zijn daerop ondervraecht zijnde sullen my getuychenisse geven.
Wat het gemeen belanght, de Conferentie 1 was gehouden, de Resolutie van 't
jaer XVI c XI, XII ende XIII 2 waeren genomen, de Resolutie van 't jaer XVI c XIV 3 was
op het buffet als ick in de vergaderinghe quam. Wat myne intentie was can getuygen
de propositie tot Amsterdam gedaen 4 die toen ter tydt d'heer Muys 5 nyet quaelijck
en behaeghde. Maer zyende dat wy in de vergaderingh tot accommodatie gheen
eendrachtighe Resolutiën en conden nemen, hebbe ick met moeyte de heeren van
Rotterdam geinduceert om alle goede voorslagen van de heeren van Dordrecht te
volgen. Eyntelijck zyende dat deselve voorslagen mede nyet en succedeerden, soo
ben ick d'aldereerste geweest - ick segge onder de Steden van die opinie - die in
de volle vergaderingh ende particulierlijck hebbe gesustineert dat de saecke door
Synoden geholpen behoorde te
1 De Haagsche Conferentie van Maart-Mei 1611; zie Brandt, Historie der Reformatie II p. 159.
2 Brandt, l.l. p. 163 vv.
3 De resolutie van Januari 1614; Brandt, l.l. p. 232.
4 De rede door De Groot in de vergadering van de Vroedschap van Amsterdam, 23 April 1616,
in opdracht van de Staten van Holland gehouden (Rogge 81-86).
5 Hugo Muys van Holy, Schout van Dordrecht, die deel uitmaakte van de commissie, welke in
opdracht der Staten naar Amsterdam was gegaan. Hij werd een der 24 rechters. De namen
der 24 rechters o.a. in Pamflet Knuttel 2876 en Brandt, Historie der Rechtspleging (3 e ed.)
p. 66 v.
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2