Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

117
by onse wederpartye, voorghevende ende veele van de eenvoudige gemeente
gepersuadeert ende diets gemaeckt hebbende, dat men aldaer gemeenschap ende
communicatie was houdende medt den Jesuiten ende Spaensgesinde, maer onder
een Prince wesende neutrael, ende van de Evangelische gereformeerde Religie,
ende de Remonstranten toegedaen ende bewogen. Waerdeur oeck lichtelicken
soude cunnen geschieden dat de leere der waerheit ende de onnoeselheit van de
arme geaffligeerde Remonstranten ende het notoir ongelijck van haere wederpartye
niet alleen hier by Zyne F.G. ende in zynen landen, maer oeck by andere Duitsge
Princen ende Fursten, syne naegebuiren, geallieerde ende bloetverwanten, jae deur
geheel Duitslandt ende gansch Europa, notoer ende kundtbaer gemaeckt soude
cunnen worden. Welck soedanich beneficie ende genade van Godt den heere,
voorwaer, niet versuimpt ende verwaerloost behoert te worden, maer in allen
manieren, waerdelicke ende zeer danckelicken geamplecteert ende waergenomen
behoert te worden, opdat oeck alsoe de Remonstrantsgesinde ergens een zeeckere
ende bequaeme plaetse mogen hebben, medt voortganck van de opbouwinge van
de voors. plaetse. Alwaer sy publickelicken onder de protectie van haere Souvereine
overheit ende wetlicke Regeringe, van een Magistraet ex professo
Remonstrantsgesint wesende - hetwelcke noch nergens ende in geene plaetse
toegelaten is - om haeren Godtsdienste ende Religie in stilligheit vry ende
onbecommert te mogen exerceeren ende beleven, ende t'allen tyde by vorder
verloop, vervolginge ende destructie van ons lieve ende desolaet vaderlandt, een
seecker geprepareert refugie ende Asilum mogen stellen, waer sy haer toevlucht
mogen neemen, insonderheit oeck wesende de voors. plaetse seer vruchtbaer ende
planteit ende overvloedich van alle lijftochten tot's mensgen noetruft van noeden,
goetcoep leeven ende zeer nut ende bequaem tot de trafficque, negotie, handelinge
ende neringe te water ende te landen. Niet comende in consideratie hiertegens dat
eenege meenen, doch medt weinich apparentie ende fondament, dat door het
transporteeren van de voors. directie alhier, ende prepareeren ende opbouwinge
van de voors. plaetse, het gemeene corpus van de remonstrantsgesinde in 't Landt
groetelicx geswact ende de collecten vermindert ende in verloep souden comen
ende geraecken. Want schoen genomen eenich weinich personen uyt alle de
provintiën ende steden, remonstrantsgesint wesende, ende een schrick ende afkeer
hebbende van de tegenwordege Regeringe, ende aldaer nyet cunnende leeven in
soe groet ongerustheit ende quellinge in haer conscientie ende gemoet, ende
oufenen van haeren Godtsdienst medt soe groete vreese, gevaer ende peryckel,
uytten lande comen te vertrecken tot voors. plaetse, soe en can datselve niet ofte
wenich importeeren ten regardt van de groete meenichte in 't Landt, ende het
verblyven van zoedanige goede luyden in 't landt - van nature geneegen tot stilte
ende ruste, ende niet wel die courage ende clouckheit hebbende, omme,
niettegenstaende de rigoureuse ende scherpe ordonnantiën ende placcaten, mede
opentlicken ofte heimelicken te compareren ter bestemde plaetsen tot oufeningen
van haeren Godtsdienste ofte yet mede te doen tot bevorderinge van de voors.
collecte - weynich vordeel gheven can, maer wel ter contrarie haer vertreck groet
vordeel tot bevorderinge ende opbouwinge van de voors. plaetse ende toevlucht
der Remonstranten, ende omme vandaer vrylick ende onbeschreumt, opentlick
doende professie van 't gevoele ende geloeve der Remonstranten, het gemeene
corpus in 't landt met raedt ende daet, ende liberale hantreickinge ende caritate, te
mogen behulpelick zijn, hetwelcke sy, in 't Landt wesende, vreesen ende schreumen
te doen.
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2