Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

109
abiuraris quaecunque a Reformatis Ecclesiis docentur, eosque omnes pronunciaris
haereticos, qui non per omnia cum Romana Ecclesia sentiunt. Equidem nihil tale
de te metuo. Novi enim pietatem animique constantiam. Sed tamen quid homulli
sumus, si Salomon ipse foede adeo sit prolapsus? Quare Deum oro, ut nec spe,
nec metu, a recta te via, et conscientia integra, abstrahi patiatur. Tu vero, vir maxime,
me vicissim in precibus tuis apud Deum habe commendatum, ne vel pellacia horum,
vel illorum blanditiis, agere id unquam velim, quod salva facere conscientia minime
possum. Sed de me quidem propediem fortasse plura. Nam expecto, quid vel
Synodus decretura sit, quae Roterodami nunc haberi incipit: vel quid Nobiles
Academiae Curatores VIII Augusti facturi sint in rebus meis 1 . Ad te redeo. Legi cum
optimo parente tuo scriptum de quaestione ea an Melancthoniana sententia recte
Pelagiana esse dicatur 2 . Scis quid hac de re sentiam. Sed aliud nunc in quaestione
est: nempe an expediat ea, quae scripsisti, quamprimum in lucem exire. Video de
hoc ne inter tuos quidem satis convenire. Et utrimque argumenta adferuntur. Quibus
id probatur, aiunt Dei et veritatis caussam agi, hanc ab omnibus caussae satis
intelligentibus defendi viribus omnibus debere: a te vero imprimis, partim quia
perpauci, quid vetus Ecclesia senserit, aeque sciunt, partim quia tutius istic, ubi
nunc es, potes, partim quia hoc fine liberasse te Deus videatur, ut veritatis sis
patronus fortis. Accedere aiunt, quod multorum millium de te spem eludere non
debeas. Item quod aliter mundo testatam facere innocentiam tuam vix possis. Sed
quibus secus videtur, hi satis fore putant, si ea defendas, quae egisti ipse, dum
Reip. habenas moderares. Ea quae a Synodo decreta sunt, malunt oppugnari ab
illis, qui populum docent, ut quos ea res propius tangat: sicubi opera eorum claudicet,
posse a te iuvari. Sed ut ipse rectis quasi cornibus in Synodum incurras, parum
tutum putant, eo quod in Britannia, Belgica, Germania, ipsaque Gallia tot habeat
defensores, quorum impetum metuunt ne solus possis sustinere. Scis quam duram
suscipiat provinciam, cui cum Theologis negotium est. Ad haec negant res tuas ita
firmo loco esse, ut non vel obitu regis, vel alio infortunio inde eiici possis: nec debere
te in totum tibi aditum praecludere in loca illa, ubi Calvini dogma regnat. Praeterea
aiunt magnis passibus eo nunc omnia tendere, ut brevi plane moderatis hominibus
futurum sit opus, a quibus triste patriae dissidium sopiatur. Utilem vero tunc magis
operam tuam fore, si non tam Remonstrantium caussam susceperis defendendam,
quam unius tui, quod necessarium esse minime diffitentur. Accedit quod aliter si
agas, minus etiam, quam nunc sunt, in gratia erunt, qui vel sanguine vel affinitate
tibi iuncti sunt. Utrum maioris haec argumenta sint, an priora, satis per te vides.
Quamquam vero consultore non eges, tamen non possum quin addam, minime mihi
improbari, ut paullum saltem hoc negotium differatur. Praesertim quando coniux
tua, itemque affines plane habent persuasum, tibi, liberis, sibi, plurimum posse hanc
rem incommodare, nec usque adeo necessariam esse. Haec sunt quae Delphis
scribebam. Nunc recta Lugdunum peto, unde de aliis alteras ad te literas dabo.
Neque enim plura nunc possum ob festinationem. Deus tibi, vir Clarissime,
amicorumque maxime, eum animum inspiret, qui
1 Zie p. 35 n. 3.
2 Disquisitio an Pelagiana sint ea Dogmata quae nunc sub eo nomine traducuntur; in 1622 te
Parijs bij Drouart uitgekomen. Exemplaar op de U.B. Amsterdam; niet bij Rogge; zie Ter
Meulen, Concise Bibliography n o . 298.
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2