Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

100
munus evocatus fuerat usque ad excessum Secretarii loco inserviendi felicitatem
habui. Infelicissimo nuper fato ereptus est nobis, peculiariter autem mihi non minus
quam Tibi, Domine clarissime, incomparabilis Praesul: quod sane crudo adhuc
dolore et anxietate commemoro. Heu quantum aevi nostri Catharis et Iesuitis
gaudium! quanta vero tristitia piis omnibus et bonis! Tibi autem Domine peculiariter
ereptum dico, quia supra exteros omnes charissimus eius in te erat affectus et amor
insolitus, quae res nulli melius quam mihi nota fuit. Saepe eum privata apud me
conquestione infortunium Tuum, simul et Reipublicae vestrae deflentem audivi, quod
inter eos viveres, qui Te et Tuum pacis ac veritatis Christianae studium aestimare
satis nescirent, homines partium studio nimis abrepti. Sane quamprimum gravem
illam incumbere Reipublicae vestrae procellam, atque in Tuam praecipue
Dominationem inter alios vim suam effundere intellexerit, statim solitudini se dedit,
quo eam Tecum communem haberet, et postea non levem ob acerbitatem fati tui
maerorem quotidie expressit. Mox in gravem incidit morbum, atque Ei tandem
lethalem; et nescio equidem an magnam illius aegritudinis causam dicerem inusitatum
illum dolorem, quem ex molestiarum Tuarum, quae cum vitae periculo coniunctae
essent, auditu contraxerat: saepissime autem ardentes ad Deum preces et vota pro
Tua Praestantia effundens tandem quievit in Domino, qui seculum istud malum tanti
boni possessione indignum iudicavit. Moriens vero secretissimae fidei et curae meae
missum ad eum a Te librum illum, quem de Imperio Summarum Potestatum circa
Sacra 1 inscripseras, commisit, simul imperans ut si quando benignus Deus Te a
solitudine illa et periculis imminentibus liberaret, eum ad Dominationem tuam quam
secretissime et tutissime mittendum curarem. Tandem beavit nos, quam avide
expectabamus, fama; liberatum Te scilicet ab ingrata illa custodia, et non sine divina
providentia Lutetiam evasisse. Ego dum literas Tibi mittendas meditabar et de
fidissimo nuntio sollicitus eram, ecce a Reverendissimo Patre, Domino Wintoniensi
Episcopo 2 audivi, missum huc a Te intimum et fidelissimum amicum ut per eum liber
ille ad Dominationem tuam rediret. Gratulabar illico opportunitatem tam feliciter
oblatam, et statim ad Illustrissimum Praesulem librum Tuum una cum hisce literis
Tibi tradendum mittebam. Praestantiam Tuam oro, et per intimum illum defuncti mei
Domini erga Te affectum, perque omnia te sacra obtestor, ut perpetuum istud ingenii
et doctrinae Tuae monumentum publici iuris quamprimum facias, - quod sane
mortuus p.m. Praesul praecipue habuit in votis, quae Tibi etiam nota esse voluit -
et liber, quem privatum et manuscriptum mitto, rursus ad me nova forma redeat, in
commune bonum et nominis Tui celebritatem excusus. Rogo insuper Dominationem
Tuam et obnixe precor, ut me per literas certiorem facias de libri istius salvo ad
manus Tuas adventu, quod cum intellexero, liberavi animam meam et fidem in eum
finem praestitam. Semper autem vestigia defuncti Domini premens animum Tuae
Dignitatis impensissime studiosum retinebo, Deumque immortalem quotidie
venerabor, ut pristinam Tuam felicitatem perfectam esse velit, et maiorem tanquam
Soli e nubibus erumpenti splendorem et gloriam ad Reipublicae et
1 In zijn brief van 30 Juni 1617 (n o . 516) schrijft Overall, dat hij het hs. ontvangen heeft. Het
boek is eerst na Grotius' dood, in 1647 verschenen (Rogge 132); zie I register i.v. Zie ook
den brief van Franciscus Junius, n o . 708.
2 Lancelot Andrewes, zie I reg.
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2