Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

2
vasts te mogen besluyten. Want door hem wetende de meningh van Sijn Excellentie
ende van de andere Provinciën, soude ick te meer stouticheyts genomen hebben,
om myne opinie staende te houden jegens veele contradicenten. Walaeus en is
hyer doe nyet gecomen. Evenwel heb ick in de Vergaderinghe van Hollant gestaedigh
aengehouden op de Synoden Provinciael, Nationael ende Generael, allegerende
daertoe de gedruckte geschriften, soo van de Edelen ende meeste Steden als van
Amsterdam ende anderen, daerby voegende, om de saecke nyet sonder eynde te
delayeren, dat men seeckeren tijdt soude beraemen, binnen dewelcke deselve
soude werden geconvoceert, 'twelck de heer Bonifacius de Jonge 1 my seyde met
de meninghe van syne principalen te accorderen, midts dat hetgunt in de Nationale
Synode soude werden besloten, by provisie soude hebben zijn effect, gelijck my
dunckt dat ick sulcx oock te voren uyt Walaeo hadde verstaen. In de Vergaderinghe
van de heeren Staten Generael heb ick dickmael instantie gedaen op de
swaericheden, die gemoveert wyerden om het oordeel t'eenemael aen de inlandsche
te stellen in dese alteratie van gemoederen, verhoopende dat daerdoor occasie
soude werden gegeven tot eenighe naerder voorslagh, maer hebbe daertoe nyet
connen geraecken. Ick en heb nyet altijdt even claer ende rondt connen gaen in
dese materie, om de contramyne dye ick wist dat my in myne stadt souden
bejeghenen; maer door trappen heb ick altijdt gesocht de saecken daertoe te
beleyden, gelijck ick naeder ende particulierlycker soude connen aenwysen, oock
door d'heeren van Amsterdam ende andere doen getuyghen. De voorslagh van de
Provinciale Synode, geassisteert met eenighe gedeputeerden van de andere
Provinciën, heb ick mede naegevolcht; nyet dat ick deselve suffisant achtede, gelijck
ick dickmael hebbe verclaert, maer om te zyen off daeruyt eenighe contrapresentatiën
souden volgen: 'twelck nyet en is geschyet; maer alsoo den bryeff van de heeren
Staten Generael aen de Steden van Hollant de uytheemschen scheen vry wat
authoriteyts te defereren tot accommodatie van de differenten, heb ick gemeent dat
men 'tselve soude mogen amplecteren, alsoo in sulcken gevalle de Synode Generael
nyet noodigh en soude zijn, verhopende, soo sulcx nyet en succedeerde, dat alsdan
evenwel gearbeydt soude werden tot de convocatie van een Generale Synode,
daertoe ick merckte dat de humeuren oock van veele Contraremonstrantsche
kerckendyenaers ten hoochste inclineren. Ick hadde over langhe met advys van
U.E. broeder voorgenomen yet in te stellen tot accommodatie van de Predistinatie
ende 't gunt daeraen hanght, op hoope dat yemant anders, gehouden voor
Contraremonstrant, van gelycke soude doen, ende daermede de Synode de wech
gebaent tot eenicheyt. Veele boecken had ick daertoe vergaedert, dye noch hyer
in den Hage in myne comtoir zijn. Ick mach met de waerheyt seggen, dat ick zeer
hartelijck nae de Synoden hebbe verlanght, op hoope van daer yet goedts in te
connen doen.
Aengaende de reyse van Utrecht, Godt weet hoe noode ick deselve hebbe gedaen,
ende myne bryeven aen mijn huysvrouw connen sulcx getuyghen. Ick en wist van
't voornemen nyet, alsoo ick Dynxsdaeghs 2 van Rotterdam quam in de Vergaderingh
ende vonde aldaer weynigh Steden ende eenighe Gecommitteerde Raiden. Ick
wyerd nevens eenighe anderen gesonden nae de Staten
1 Mr. Bonifacius de Jonge (1567-1627), van 1615 tot zijn dood raadpensionaris van Zeeland.
2 Dinsdag 24 Juli 1618. Zie Grotius' Verantwoording p. 253.
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2