Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

90
Hendrick een geboren Hollander. Ick heb geseyt noyt zulckx verstaen te hebben,
maer wel, dat onder de Edelen was gesproocken, van mijn heer Prins Henderyck,
als heer van Naeltwijk, te doen compareren in de vergaderijnge.
Vraegde my, off ick noyt ut Megang 1 iets secreets van de intentiën van Prins
Hendrick en hadde verstaen; ick heb geseyt noyt particuliere kennisse met Megang
gehouden te hebben.
Den III Juny 1621 heb ick, tot Parijs, naer mijn beste memorie geschreven.
650. 1621 Juni 3. Aan B. Aubéry du Maurier 2
.
Quo die tuas, Vir Illustris, ad me datas 23 Maii accepi, Praesidem Ianninum
accesseram, ut ei Venetum librum 3 , quo causa rerumpublicarum infeliciter agitur,
ostenderem. Legimus locum, triaque observavimus, quae non ad te privatim, sed
ad publicam regni causam pertinent. Primum est, quod Conchini 4 potentia obtentui
sumitur, ne Regis voluntas crederetur ea, quam Regiae literae praeferrent: quae
excusatio si valet, periit omnis foederum publicorum sanctimonia. Nunquam enim
deerunt, quorum invidiosa gratia in latebram perfidiae praetexi possit. Alterum est,
quod libertati Batavorum inimicum te dicit; quae res ipsum Regem directe petit; nam
quem quis liberum esse nolit, sequitur aliquem ei dominum destinet. Tertium est,
quod maligna interpretatione, ut recte a te quoque annotatum est, vim foederis
contrahit. Nam foedus mutua auxilia pollicetur, si quod induciarum tempore bellum
nascatur, non autem, si ipsae induciae causam bello dederint; quod etiamsi
evenisset, probatu erat difficillimum, unde promtum Gallis omnibus cognoscere,
cum quam captiosis foederum interpretibus res ipsis sit futura in posterum. Et haec,
ut dixi, publicam causam attingunt. Sed et aliis in partibus mendacia ipsius male
tecta transparent. De literis, quas post Conchini mortem Rex ad Ordines scripsit,
recens mihi memoria est eo scriptas fuisse tenore, non ut pro cunctatione, sed pro
animo prompto gratias agerent, non minus, quam si res ipsa plenum habuisset
exitum, cuius iam necessitatem regni felicitas sustulerat. Sed et illud recte notabat
Ianninus, nihilo minus esse credibile, quam a Villaregio 5 scriptas literas, quibus
caveret, ne qua earum argumentum ad te permanaret; notum quippe omnibus, te
semper in primo amicitiae gradu apud Villaregium fuisse. Et quis tandem ille, cui
hoc arcanum credidisset Villaregius? nam eum nominari in primis attinebat, ut
narrationi fides aliqua conciliaretur. Accedunt iam illa, quae in tuis literis accurate
admodum notantur, quae omnia ostendunt, profecta haec omnia ab aliquo, qui
mentiendi consuetudine tantum contra pudorem profecerit, ut laborem credibilia
saltem fingendi a se non exigat. Ductus interim sermonis neminem, si quid recte
iudico, eorum, quos novimus, scriptorem arguit. Est enim satis aequaliter toto libri
corpore diffusus, ut nulla pars eximie emineat. Mihi ita videtur, rem penitus
inquirendam per regium apud Venetos Legatum, quid hominis sit Iosephus Bonfadius,
quale munus illud erudiendae iuventutis, cui se dicit admotum: liber ipse, quando
superiorum permissu excusus dicitur,
1 Louis Meganck, lid van den Raad nevens Zijne Hoogheid, ook van den Raad van Brabant,
waarvan hij ook president werd.
2 o
Gedrukt Epistolae p. 57. Beantwoord door n . 656.
3 Zie p. 69 n. 3.
4 Concino Concini, meer bekend als maréchal d'Ancre.
5 De secrétaire d'Etat, Nic. de Neufville, Sr. de Villeroi.
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2